1. Patomorfologia - UMP
1. Patomorfologia - UMP 1. Patomorfologia - UMP
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW III ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Patomorfologia 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: Zakład Patomorfologii Klinicznej Katedry Patomorfologii Klinicznej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: ul. Przybyszewskiego 49, 60–355 Poznań Tel. /Fax: 61 869 14 66 / 61 869 15 09 Internet: platforma WISUS E-mail: patomorf@ump.edu.pl 4. Kierownik jednostki: Prof. dr hab. med. Przemysław Majewski, prof. zw. 5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS Prof. dr hab. med. Przemysław Majewski, prof. zw. 6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do platformy WISUS ( listy studentów) ( koordynator przedmiotu) : Nazwisko: prof. dr hab. med. Przemysław Majewski Tel. kontaktowy: 61 869 14 66 Możliwość kontaktu – konsultacje (dni, godz., miejsce): w dni robocze od godziny 8 00 do 13 30 poprzez sekretariat Zakładu Patomorfologii Klinicznej E-mail: pmajewski@ump.edu.pl Osoba zastępująca: dr hab. med. Aldona Woźniak, prof. UM Kontakt: w dni robocze od godziny 8 00 do 13 30 poprzez sekretariat Zakładu Patomorfologii Klinicznej, e-mail: patom orf@ump.edu.pl
- Page 2 and 3: 7. Miejsce przedmiotu w programie s
- Page 4 and 5: TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU: Te
- Page 6 and 7: ośrodkowego układu nerwowego. Wpr
- Page 8 and 9: Wykład 7. Wykład 8. Wykład 9. Sp
- Page 10 and 11: Sprawdzian w ramach wykładów Wyk
- Page 12 and 13: Ćwiczenie 5. Choroby naczyń: etap
- Page 14 and 15: Ćwiczenie 17. Sprawdzian z działu
- Page 16 and 17: (4, 5, 6 i 8) na 1 piętrze budynku
- Page 18 and 19: 10. Na salach ćwiczeniowych nie wo
- Page 20 and 21: studenta do Dziekanatu Wydziału Le
- Page 22 and 23: PROGRAM NAUCZANIA Wymagania wstępn
- Page 24: Wydanie drugie, Polska Akademia Umi
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO<br />
NA WYDZIALE LEKARSKIM I<br />
ROK AKADEMICKI 2015/2016<br />
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW III ROKU STUDIÓW<br />
<strong>1.</strong> NAZWA PRZEDMIOTU: <strong>Patomorfologia</strong><br />
2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot:<br />
Zakład Patomorfologii Klinicznej Katedry Patomorfologii Klinicznej Uniwersytetu<br />
Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu<br />
3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę:<br />
Adres: ul. Przybyszewskiego 49, 60–355 Poznań<br />
Tel. /Fax: 61 869 14 66 / 61 869 15 09<br />
Internet: platforma WISUS<br />
E-mail: patomorf@ump.edu.pl<br />
4. Kierownik jednostki:<br />
Prof. dr hab. med. Przemysław Majewski, prof. zw.<br />
5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS<br />
Prof. dr hab. med. Przemysław Majewski, prof. zw.<br />
6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do<br />
platformy WISUS ( listy studentów) ( koordynator przedmiotu) :<br />
Nazwisko: prof. dr hab. med. Przemysław Majewski<br />
Tel. kontaktowy: 61 869 14 66<br />
Możliwość kontaktu – konsultacje (dni, godz., miejsce): w dni robocze od<br />
godziny 8 00 do 13 30 poprzez sekretariat Zakładu Patomorfologii Klinicznej<br />
E-mail: pmajewski@ump.edu.pl<br />
Osoba zastępująca: dr hab. med. Aldona Woźniak, prof. UM<br />
Kontakt: w dni robocze od godziny 8 00 do 13 30 poprzez sekretariat Zakładu<br />
Patomorfologii Klinicznej, e-mail: patom orf@ump.edu.pl
7. Miejsce przedmiotu w programie studiów:<br />
Rok: III<br />
Semestr: V i VI<br />
8. Liczba godzin ogółem: 170 liczba pkt.ECTS: 14<br />
Semestr zimowy liczba godzin<br />
Jednostki uczestniczące w nauczaniu<br />
przedmiotu<br />
W Ć Ćwiczenia S<br />
kategoria<br />
Zakład Patomorfologii Klinicznej 36 72 B 0<br />
Razem: 36 72 B 0<br />
Jednostki uczestniczące w nauczaniu<br />
przedmiotu<br />
Semestr letni liczba godzin<br />
W Ć Ćwiczenia<br />
kategoria<br />
Zakład Patomorfologii Klinicznej 10 12 B 40<br />
Razem: 10 12 B 40<br />
S<br />
9. Zakres wiedzy ( zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa<br />
Wyższego z dnia 9 maja 2012 r. w sprawie standardów kształcenia dla kierunków<br />
Studiów: lekarskiego<br />
Grupa treści podstawowych A. 8.<br />
Wiedza z zakresu patomorfologii ogólnej w zakresie zaburzeń w krążeniu, zmian<br />
wstecznych i rozplemowych oraz zapaleń i nowotworów. Jak również znajomość<br />
podstaw patomorfologii szczegółowej narządów i układów ze szczególnym<br />
uwzględnieniem patomorfologii onkologicznej i zasad diagnostyki histopatologicznej<br />
nowotworów.<br />
10. Umiejętności ( zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa<br />
Wyższego z dnia 9 maja 2012 r. w sprawie standardów kształcenia dla kierunków<br />
Studiów: lekarskiego<br />
Grupa treści podstawowych A. 8.<br />
Umiejętność ustalania wskazań do wykonania inwazyjnych badań morfologicznych;<br />
rozpoznawania zmian morfologicznych występujących w procesie patologicznym;<br />
interpretacji wyników badań morfologicznych; pobierania i zabezpieczenia materiału<br />
do badań.<br />
1<strong>1.</strong> SYLABUS<br />
Nazwa<br />
przedmiotu/modułu<br />
Wydział<br />
Nazwa kierunku studiów<br />
Poziom kształcenia<br />
Forma studiów<br />
Język przedmiotu<br />
<strong>Patomorfologia</strong><br />
Wydział Lekarski I<br />
Kierunek lekarski<br />
Jednolite studia magisterskie<br />
Stacjonarne, 6-letnie<br />
Polski
Rodzaj przedmiotu obowiązkowy fakultatywny <br />
Rok studiów/semestr<br />
Liczba godzin zajęć<br />
dydaktycznych z<br />
podziałem na formy<br />
prowadzenia zajęć<br />
Założenia i cele<br />
przedmiotu<br />
I II III IV V VI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 <br />
10 11 12 <br />
170, w tym: 46 - wykłady, 40 - seminaria, 84 – ćwiczenia, 0 – fakultety<br />
Założeniem i celem zajęć z patomorfologii dla studentów III roku kierunku<br />
lekarskiego jest przyswojenie wiedzy niezbędnej do wykonywania zawodu<br />
lekarza w zakresie patomorfologii ogólnej i patomorfologii szczegółowej<br />
narządów i układów ze szczególnym uwzględnieniem choroby nowotworowej.<br />
Symbol<br />
efektów<br />
kształcenia<br />
zgodnie ze<br />
standardami<br />
Grupa treści<br />
podstawowych<br />
A. 8.<br />
Grupa treści<br />
podstawowych<br />
A. 8.<br />
OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA<br />
WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI<br />
KSZTAŁCENIA)<br />
Wiedza z zakresu patomorfologii ogólnej w zakresie zaburzeń w<br />
krążeniu, zmian wstecznych i rozplemowych oraz zapaleń i<br />
nowotworów. Jak również znajomość podstaw patomorfologii<br />
szczegółowej narządów i układów ze szczególnym<br />
uwzględnieniem patomorfologii onkologicznej i zasad diagnostyki<br />
histopatologicznej nowotworów.<br />
UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI<br />
KSZTAŁCENIA)<br />
Umiejętność ustalania wskazań do wykonania inwazyjnych badań<br />
morfologicznych; rozpoznawania zmian morfologicznych<br />
występujących w procesie patologicznym; interpretacji wyników<br />
badań morfologicznych; pobierania i zabezpieczenia materiału do<br />
badań.<br />
Metody weryfikacji<br />
osiągnięcia<br />
zamierzonych efektów<br />
kształcenia:<br />
Student zdaje<br />
2 sprawdziany<br />
z histokliniki,<br />
sprawdzian z zajęć<br />
sekcyjnych<br />
i sprawdzian<br />
wyjściowy<br />
po zaliczeniu bloku<br />
seminariów<br />
z patomorfologii<br />
narządowej.<br />
cd.<br />
Stopień za 2 działy<br />
ćwiczeń z<br />
histokliniki<br />
wystawiany jest na<br />
podstawie wyniku<br />
testu, sprawdzianu<br />
ustnego i średniej<br />
oceny za ćwiczenia.<br />
KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGODNIE Z OGÓLNYMI EFEKTAMI<br />
KSZTAŁCENIA)<br />
- - -<br />
PUNKTY ECTS 14
TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU:<br />
Tematyka<br />
Krwotoki, przekrwienie i niedokrwienie, obrzęk wstrząs. Zakrzepica, zatory, zawały,<br />
rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe.<br />
<strong>Patomorfologia</strong> procesów adaptacyjnych (zanik, rozrost, przerost, metaplazja).<br />
Zwyrodnienia, martwice i apoptoza – definicje, patomechanizmy, przykłady.<br />
Zapalenia: patomechanizm, definicje, klasyfikacje, przykłady. Regeneracja. Choroby<br />
o immunologicznym mechanizmie uszkodzenia tkanek. Reakcja nadwrażliwości typu<br />
I, II, III, IV.<br />
Nowotworzenie: definicja, nazewnictwo, nowotwory łagodne i złośliwe,<br />
różnicowanie, dojrzewanie, anaplazja. Szerzenie się chorób nowotworowych. Wpływ<br />
nowotworu na ustrój gospodarza. Zespoły rzekomo nowotworowe.<br />
Choroby naczyń krwionośnych: miażdżyca – definicja, patomechanizmy, formy<br />
morfologiczne, powikłania. Choroby serca: niewydolność krążenia prawokomorowa i<br />
lewokomorowa, choroba niedokrwienna oraz zawał mięśnia sercowego,<br />
kardiomiopatie.<br />
Choroby płuc: rozedma, zapalenia płuc, gruźlica, pylice - definicje, podziały,<br />
patomechanizm, postacie morfologiczne, przykłady, powikłania. Nowotwory łagodne<br />
i złośliwe płuc.<br />
Choroby układu pokarmowego: zapalenia przełyku, przełyk Barretta’a, zapalenia<br />
żołądka, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, zespoły złego wchłaniania,<br />
idiopatyczne zapalenia jelit. Nowotwory łagodne i złośliwe i zmiany rzekomo<br />
nowotworowe przewodu pokarmowego.<br />
Choroby wątroby i dróg żółciowych: stłuszczenie wątroby, zapalenia wątroby,<br />
marskość – definicje, podziały, patomechanizm, postacie morfologiczne, przykłady,<br />
powikłania, alkoholowe zapalenie wątroby, kamica żółciowa. Choroby nowotworowe<br />
i nienowotworowe egzokrynnej trzustki.<br />
Choroby nienowotworowe nerek: zapalenia, cukrzyca, kolagenozy, martwica.<br />
Nowotwory złośliwe, łagodne i stany rzekomo-nowotworowe nerek.<br />
Choroby nowotworowe i nienowotworowe pęcherza moczowego. Choroby męskiego<br />
układu rozrodczego: zapalenia jąder, łagodny przerost prostaty, rak prostaty.<br />
Nowotwory jąder i prącia.<br />
Niedokrwistość – definicje, przykłady, patomechanizm, powikłania. Skazy<br />
krwotoczne – definicje, przykłady, patomechanizm, powikłania. Choroby rozrostowe<br />
nienowotworowe i nowotworowe układu krwiotwórczego i limfatycznego: przykłady,<br />
patomechanizm, postacie morfologiczne, powikłania.<br />
Choroby nienowotworowe tarczycy, nadnerczy i przysadki (zespoły kliniczno<br />
patomorfologiczne, które im towarzyszą). Choroby nowotworowe gruczołów<br />
wydzielania wewnętrznego. Nowotwory trzonu i szyjki macicy – definicje,<br />
patogeneza, typy histologiczne. Zapalenia jajowodów. Ciąża ektopowa. Choroby<br />
przenoszone drogą płciową.<br />
Nienowotworowe i nowotworowe choroby jajników. Nienowotworowe i<br />
nowotworowe choroby gruczołu piersiowego.<br />
Choroby zapalne i zwyrodnieniowe stawów. Choroby kości: krzywica, osteoporoza,<br />
rozmiękanie kości, nowotwory kości.<br />
Choroby skóry: łagodne i złośliwe rozrosty nabłonkowe, znamiona barwnikowe,<br />
czerniak.<br />
Forma<br />
(wykłady,seminaria,,<br />
ćwiczenia,<br />
zaj.fakultatywne,<br />
itp)<br />
Wykłady
Krwawienia do ośrodkowego układu nerwowego, tętniaki mózgu, udar<br />
niedokrwienny i krwotoczny mózgu, zatory w ośrodkowym układzie nerwowym,<br />
zapalenia opon mózgowych, zapalenia mózgu, nowotwory ośrodkowego układu<br />
nerwowego – pojęcia podstawowe.<br />
<strong>Patomorfologia</strong> płodu i noworodka: wcześniactwo, wewnątrzmaciczne zahamowanie<br />
wzrostu, niedojrzałość, zespół zaburzeń oddychania, urazy okołoporodowe,<br />
zakażenia, choroba hemolityczna noworodków.<br />
Zaburzenia w krążeniu: zakrzepica, wstrząs: przekrwienie czynne i bierne, krwotoki,<br />
zakrzepica, zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego, zatory (płuca,<br />
ogólnoustrojowe, wodami płodowymi, zatory gazowe, choroba kesonowa, choroba<br />
dekompresyjna, zatory tłuszczowe), zawały.<br />
Zmiany wsteczne i zmiany adaptacyjne: wzrost, dojrzewanie i różnicowanie<br />
komórek, przerost, rozrost, zaniki, metaplazja, dysplazja, zwapnienia, uszkodzenie<br />
komórek, martwice i apoptoza.<br />
Zapalenia: zapalenia ostre i przewlekłe. Regeneracja, naprawa, bliznowacenie.<br />
Mechanizmy biorące udział w odpowiedzi zapalnej i czynniki je warunkujące.<br />
Nowotworzenie - pojęcia podstawowe. Diagnostyka laboratoryjna chorób<br />
nowotworowych (badania cytologiczne, histologiczne, immunohistochemia, badania<br />
DNA, cytometria przepływowa, mikroskopia elektronowa).<br />
Choroby naczyń: etapy powstawania blaszki miażdżycowej, stwardnienie tętnic<br />
Moenckeberga, udary mózgu, zawał serca. Guzkowe zapalenie tętnic. Naczyniaki<br />
krwionośne i limfatyczne. Ziarniniak naczyniasty. Choroby serca: niewydolność<br />
lewo- i prawo-komorowa serca. Zawał mięśnia serca. Gorączka reumatyczna,<br />
zapalenia wsierdzia, nadciśnienie, kardiomiopatie.<br />
Zaburzenia w zakresie krwiotworzenia i przemiany hemoglobiny: hematopoeza,<br />
niedokrwistości, retikulocytoza. Żelazica wątroby. Zaburzenia w zakresie krwinek<br />
białych: białaczki, chłoniaki, histiocytozy, aplazja szpiku. Typy choroby Hodgkina,<br />
chłoniaki przewodu pokarmowego.<br />
Choroby płuc: rozedma, przewlekłe zapalenie oskrzeli, astma oskrzelowa, typy<br />
zapalenia płuc, ostra niewydolność oddychania dorosłych, pylice. Zespół płucno<br />
sercowy. Nowotwory płuc oraz głowy i szyi.<br />
Choroby układu pokarmowego: choroba wrzodowa, zapalenie wyrostka<br />
robaczkowego, rak przełyku i żołądka, polipy nowotworowe i nienowotworowe, rak<br />
okrężnicy. Choroby wątroby i dróg żółciowych: zapalenia wątroby (marskość),<br />
nowotwory wątroby. Choroby trzustki: zapalenia trzustki, martwica Balserowska.<br />
Choroby układu dokrewnego: zespół Waterhouse-Friederichsena, zapalenia tarczycy,<br />
nowotwory tarczycy, nowotwory przysadki, zespół pustego siodła tureckiego.<br />
Choroby nadnerczy.<br />
Choroby nerek: odmiedniczkowe zapalenie nerek, kłębuszkowe zapalenia nerek,<br />
nadciśnienie w chorobach nerek. Nerki w skrobiawicy. Cukrzyca i powikłania.<br />
Nowotwory układu moczowego. Choroby męskiego układu rozrodczego: zapalenia<br />
jąder, łagodny przerost prostaty, rak prostaty. Nowotwory jąder (germinalne).<br />
Choroby żeńskiego układu rozrodczego: ciąża pozamaciczna, endometrioza,<br />
nowotwory macicy, nowotwory janika, zaśniad groniasty, kosmówczak. Choroby<br />
gruczołu piersiowego: zmiany włóknisto-torbielowate, rak piersi.<br />
Choroby skóry: znamiona, czerniak złośliwy, nowotwory nabłonkowe.<br />
Choroby układu nerwowego: zakażenia ośrodkowego układu nerwowego, choroby<br />
naczyniowe ośrodkowego układu nerwowego. Nowotwory ośrodkowego układu<br />
nerwowego Choroby układu nerwowego: zakażenia ośrodkowego układu<br />
nerwowego, choroby naczyniowe ośrodkowego układu nerwowego. Nowotwory<br />
Ćwiczenia<br />
histokliniki<br />
z
ośrodkowego układu nerwowego.<br />
Wprowadzenie: przepisy prawne i zasady techniki sekcyjnej zwłok.<br />
Omówienie bieżącego lub archiwalnego przypadku sekcyjnego:<br />
a) zagadnienia związane z chorobą podstawową oraz patomechanizmem zgonu<br />
pacjenta,<br />
b) sekcja zwłok,<br />
c) ustalenie przyczyny zgonu pacjenta i sformułowanie rozpoznania sekcyjnego.<br />
Nowotwory i zmiany rzekomo nowotworowe tkanek miękkich.<br />
Nowotwory układu oddechowego.<br />
Nowotwory narządu rodnego.<br />
Nowotwory przewodu pokarmowego.<br />
Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego i przysadki.<br />
Nowotwory układu moczowego i prostaty.<br />
Nowotwory wątroby, trzustki i ślinianek.<br />
<strong>Patomorfologia</strong> zapaleń wątroby.<br />
Nowotwory układu chłonnego.<br />
Nowotwory gruczołów dokrewnych.<br />
<strong>Patomorfologia</strong> kłębuszkowych chorób nerek.<br />
<strong>Patomorfologia</strong> serca.<br />
<strong>Patomorfologia</strong> nowotworów sutka.<br />
Nowotwory i zmiany rzekomo nowotworowe skóry<br />
Ćwiczenia<br />
sekcyjne<br />
Seminaria<br />
z patologii<br />
narządowej<br />
LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA:<br />
I. Podstawowa:<br />
<strong>1.</strong> Kumar, Cotran, Robbins: „Robbins Patologia.” Wydanie II polskie pod redakcją<br />
Włodzimierza T. Olszewskiego. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner Wrocław, 2014.<br />
II. Uzupełniająca:<br />
<strong>1.</strong> Jerzy Stachura, Wenancjusz Domagała: „Patologia znaczy słowo o chorobie”. Wydanie<br />
drugie, Polska Akademia Umiejętności, Kraków, 2009.<br />
2. Stefan Kruś, Ewa Skrzypek-Fakhoury: „<strong>Patomorfologia</strong> kliniczna”. Wydanie III, PZWL,<br />
Warszawa, 2007.<br />
3. Edmund Chróścielewski, Stefan Raszeja: „ Sekcja zwłok”. Wydanie IV, PZWL, Warszawa,<br />
1990.<br />
WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU:<br />
Zaliczenie: student otrzymuje zaliczenie III roku po zaliczeniu dwóch sprawdzianów cząstkowych<br />
odbywających się w trakcie ćwiczeń z histokliniki, sprawdzianu końcowego zaliczającego ćwiczenia<br />
sekcyjne i sprawdzianu zaliczającego seminaria z patologii narządowej. Stopień na sprawdzianie z<br />
histokliniki wystawiany jest na podstawie wyniku testu, sprawdzianu ustnego i średniej oceny uzyskanej<br />
w czasie ćwiczeń. Szczegółowe zasady zaliczania zajęć na III roku zostały podane w regulaminach<br />
zajęć.<br />
Egzamin teoretyczny:<br />
Egzamin końcowy w pierwszym terminie jest egzaminem testowym, z pytaniami jednokrotnego<br />
wyboru. Do pierwszego terminu egzaminu muszą przystąpić obowiązkowo wszyscy studenci 3 roku. Po<br />
konsultacji z samorządem studenckim ustala się trzy terminy egzaminu testowego.<br />
Ostateczną ocenę z przedmiotu ustalamy na podstawie oceny z testu egzaminacyjnego stanowiącej 70%<br />
oceny egzaminacyjnej i średniej ocen uzyskanych w czasie zajęć z patomorfologii stanowiącej 30%<br />
oceny egzaminacyjnej.<br />
Zgodnie z regulaminem studenci, którzy uzyskali na egzaminie testowym ocenę bardzo dobrą, zalicza<br />
się egzamin na ocenę bardzo dobrą niezależnie od średniej z zajęć na III roku.<br />
Student, który nie przystąpił do egzaminu końcowego w żadnym z 3 terminów i nie przedstawił
dokumentów uzasadniających usprawiedliwienie nieobecności na egzaminie będzie miał wpisaną ocenę<br />
niedostateczną. Dla studentów z nieobecnością usprawiedliwioną zostanie zorganizowany dodatkowy<br />
termin egzaminu testowego.<br />
Egzaminy poprawkowe są egzaminami ustnymi. Termin egzaminu ustala się za pośrednictwem<br />
sekretariatu Katedry Patomorfologii Klinicznej.<br />
12.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów<br />
Wykłady - Semestr zimowy<br />
Tematyka wykładów<br />
Imię i nazwisko osoby<br />
prowadzącej zajęcia<br />
Wykład <strong>1.</strong><br />
Wykład 2.<br />
Wprowadzenie do patomorfologii. <strong>Patomorfologia</strong><br />
procesów adaptacyjnych (zanik,<br />
Rozrost, przerost, metaplazja). Zwyrodnienia,<br />
martwice i apoptoza – definicje,<br />
patomechanizmy, przykłady.<br />
Krwotoki, przekrwienie i niedokrwienie,<br />
obrzęk i wstrząs.<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski<br />
Prof. Wiesława<br />
Biczysko<br />
Wykład 3.<br />
Zakrzepica, zatory, zawały, rozsiane wykrzepianie<br />
wewnątrznaczyniowe.<br />
Prof. Wiesława<br />
Biczysko<br />
Wykład 4.<br />
Zapalenia: patomechanizm, definicje, klasyfikacje,<br />
przykłady. Regeneracja, naprawa,<br />
bliznowacenie.<br />
Dr hab. Aldona<br />
Woźniak, prof. UM<br />
Wykład 5.<br />
Choroby o immunologicznym mechanizmie<br />
uszkodzenia tkanek. Reakcja nadwrażliwości<br />
typu I, II, III, IV. Amyloidoza.<br />
Dr hab. Aldona<br />
Woźniak, prof. UM<br />
Wykład 6.<br />
Nowotworzenie: definicja, nazewnictwo,<br />
nowotwory łagodne i złośliwe, różnicowanie,<br />
dojrzewanie, anaplazja. kataplazja,<br />
dysplazja. Szerzenie się chorób nowotworowych.<br />
Wpływ nowotworu na ustrój<br />
gospodarza. Zespoły rzekomo nowotworowe.<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski
Wykład 7.<br />
Wykład 8.<br />
Wykład 9.<br />
Sprawdzian<br />
w terminie<br />
wykładu<br />
Wykład 10.<br />
Choroby naczyń krwionośnych: miażdżyca –<br />
definicja, patomechanizmy, formy morfologiczne,<br />
powikłania.<br />
Choroby serca: niewydolność krążenia<br />
prawokomorowa i lewokomorowa, choroba<br />
niedokrwienna oraz zawał mięśnia sercowego,<br />
kardiomiopatie.<br />
Niedokrwistość – definicje, przykłady, patomechanizm,<br />
powikłania. Skazy krwotoczne<br />
– definicje, przykłady, patomechanizm, powikłania.<br />
Choroby rozrostowe nienowotworowe<br />
i nowotworowe układu krwiotwórczego<br />
i limfatycznego - przykłady, patomechanizm,<br />
postacie morfologiczne, powikłania.<br />
Sprawdzian testowy<br />
Dział I ćwiczeń z histokliniki<br />
Choroby płuc nienowotworowe: rozedma,<br />
zapalenia płuc, gruźlica, pylice - definicje,<br />
podziały, patomechanizm, postacie morfologiczne,<br />
przykłady, powikłania.<br />
Prof. Wiesława<br />
Biczysko<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski<br />
Dr hab. Aldona<br />
Woźniak, prof. UM<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski/dr hab.<br />
Aldona Woźniak,<br />
prof. UM<br />
Dr hab. Aldona<br />
Woźniak, prof. UM<br />
Wykład 1<strong>1.</strong><br />
<strong>Patomorfologia</strong> chorób nowotworowych<br />
płuca: nowotwory łagodne, złośliwe, nowotwory<br />
neuroendokrynne i stany rzekomonowotworowe.<br />
Dr hab. Aldona<br />
Woźniak, prof. UM
Wykład 12.<br />
Wykład 13.<br />
<strong>Patomorfologia</strong> chorób górnego odcinka<br />
przewodu pokarmowego: zapalenia przełyku,<br />
przełyk Barretta’a, zapalenia żołądka,<br />
choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy,<br />
nowotwory przełyku i żołądka.<br />
<strong>Patomorfologia</strong> chorób dolnego odcinka<br />
przewodu pokarmowego: zespoły złego<br />
wchłaniania, idiopatyczne zapalenia jelit,<br />
nowotwory łagodne, złośliwe i zmiany<br />
rzekomo-nowotworowe<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski<br />
Wykład 14.<br />
Choroby wątroby i dróg żółciowych:<br />
zwyrodnienia, zapalenia, marskość, kamica<br />
żółciowa oraz nowotwory łagodne i<br />
złośliwe. Choroby nowotworowe i nienowotworowej<br />
części egzokrynnej trzustki.<br />
Prof. Wiesława<br />
Salwa-Żurawska<br />
Wykład 15.<br />
<strong>Patomorfologia</strong> chorób nienowotworowych<br />
nerek: zapalenia, cukrzyca, kolagenozy,<br />
martwica. Nowotwory złośliwe, łagodne i<br />
stany rzekomo-nowotworowe nerek.<br />
Prof. Wiesława<br />
Salwa-Żurawska<br />
Wykład 16.<br />
Choroby nowotworowe i nienowotworowe<br />
pęcherza moczowego. Choroby męskiego<br />
układu rozrodczego: zapalenia jąder,<br />
łagodny przerost prostaty, rak prostaty.<br />
Nowotwory jąder i prącia.<br />
Dr hab. Aldona<br />
Woźniak, prof. UM
Sprawdzian<br />
w ramach<br />
wykładów<br />
Wykład 17.<br />
Wykład 18.<br />
Wykład 19.<br />
Wykład 20.<br />
Wykład 2<strong>1.</strong><br />
Wykład 22.<br />
Wykłady - Semestr letni<br />
Tematyka wykładów<br />
Sprawdzian testowy<br />
Dział II ćwiczeń z histokliniki<br />
Choroby nienowotworowe tarczycy, naderczy<br />
i przysadki (zespoły kliniczno patomorfologiczne,<br />
które im towarzyszą). <strong>Patomorfologia</strong><br />
chorób nowotworowych gruczołów<br />
wydzielania wewnętrznego.<br />
Nowotwory trzonu i szyjki macicy –<br />
definicje, patogeneza, typy histologiczne.<br />
Zapalenia jajowodów. Ciąża ektopowa.<br />
Choroby przenoszone drogą płciową.<br />
Nienowotworowe i nowotworowe choroby<br />
jajników. Nienowotworowe i nowotworowe<br />
choroby gruczołu piersiowego.<br />
Choroby zapalne i zwyrodnieniowe stawów.<br />
Choroby kości: krzywica, osteoporoza,<br />
rozmiękanie kości, nowotwory kości.<br />
Choroby skóry: łagodne i złośliwe rozrosty<br />
nabłonkowe, znamiona barwnikowe,<br />
czerniak.<br />
Krwawienia do ośrodkowego układu<br />
nerwowego, tętniaki mózgu, udar niedokrwienny<br />
i krwotoczny mózgu, zatory w<br />
ośrodkowym układzie nerwowym, zapalenia<br />
opon mózgowych, zapalenia mózgu, nowotwory<br />
ośrodkowego układu nerwowego –<br />
pojęcia podstawowe.<br />
Imię i nazwisko osoby<br />
prowadzącej zajęcia<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski/dr hab.<br />
Aldona Woźniak,<br />
prof. UM<br />
Dr med.<br />
Małgorzata<br />
Janicka-Jedyńska<br />
Dr med. Katarzyna<br />
Iwanik<br />
Dr med. Katarzyna<br />
Iwanik<br />
Dr hab. Aldona<br />
Woźniak, prof. UM<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski<br />
Dr med. Donata<br />
Jarmołowska-<br />
Jurczyszyn
Wykład 23.<br />
<strong>Patomorfologia</strong> płodu i noworodka:<br />
wcześniactwo, wewnątrzmaciczne zahamowanie<br />
wzrostu, niedojrzałość, zespół zaburzeń<br />
oddychania, urazy okołoporodowe, zakażenia,<br />
choroba hemolityczna noworodków.<br />
Prof. Wiesława<br />
Biczysko<br />
Ćwiczenia z histokliniki (mikroskopii wirtualnej) - Semestr zimowy<br />
Ćwiczenie <strong>1.</strong><br />
Ćwiczenie 2.<br />
Ćwiczenie 3.<br />
Ćwiczenie 4.<br />
Tematyka ćwiczeń<br />
Zaburzenia w krążeniu: zakrzepica,<br />
wstrząs: przekrwienie czynne i bierne,<br />
krwotoki, zakrzepica, zespół wykrzepiania<br />
wewnątrznaczyniowego, zatory (płuca,<br />
ogólnoustrojowe, wodami płodowymi,<br />
zatory gazowe, choroba kesonowa,<br />
choroba dekompresyjna, zatory<br />
tłuszczowe), zawały.<br />
Zmiany wsteczne i zmiany adaptacyjne:<br />
wzrost, dojrzewanie i różnicowanie<br />
komórek, przerost, rozrost, zaniki,<br />
metaplazja, dysplazja, zwapnienia,<br />
uszkodzenie komórek, martwice i<br />
apoptoza.<br />
Zapalenia: zapalenia ostre i przewlekłe.<br />
Regeneracja, naprawa, bliznowacenie.<br />
Mechanizmy biorące udział w odpowiedzi<br />
zapalnej i czynniki je warunkujące.<br />
Nowotworzenie - pojęcia podstawowe.<br />
Diagnostyka laboratoryjna chorób<br />
nowotworowych (badania cytologiczne,<br />
histologiczne, immunohistochemia,<br />
badania DNA, cytometria przepływowa,<br />
mikroskopia elektronowa).<br />
Osoba odpowiedzialna<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski / dr med.<br />
Katarzyna Iwanik<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski / dr med.<br />
Katarzyna Iwanik<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski / dr med.<br />
Katarzyna Iwanik<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski / dr med.<br />
Katarzyna Iwanik
Ćwiczenie 5.<br />
Choroby naczyń: etapy powstawania<br />
blaszki miażdżycowej, stwardnienie tętnic<br />
Moenckeberga, udary mózgu, zawał serca.<br />
Guzkowe zapalenie tętnic. Naczyniaki<br />
krwionośne i limfatyczne.<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski / dr med.<br />
Katarzyna Iwanik<br />
Ćwiczenie 6.<br />
Ćwiczenie 7.<br />
Choroby serca: niewydolność lewo- i<br />
prawo-komorowa serca. Zawał mięśnia<br />
serca. Gorączka reumatyczna, zapalenia<br />
wsierdzia, nadciśnienie, kardiomiopatie.<br />
Zaburzenia w zakresie krwiotworzenia i<br />
przemiany hemoglobiny: hematopoeza,<br />
niedokrwistości, retikulocytoza. Żelazica<br />
wątroby. Zaburzenia w zakresie krwinek<br />
białych: białaczki, chłoniaki, histiocytozy,<br />
aplazja szpiku. Typy choroby Hodgkina,<br />
chłoniaki przewodu pokarmowego.<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski / dr med.<br />
Katarzyna Iwanik<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski / dr med.<br />
Katarzyna Iwanik<br />
Ćwiczenie 8. Sprawdzian z działu I: ćwiczenia 1 – 7.<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski /dr hab.<br />
Aldona Woźniak<br />
prof. UM<br />
Ćwiczenie 9.<br />
Ćwiczenie 10.<br />
Choroby płuc: rozedma, przewlekłe<br />
zapalenie oskrzeli, astma oskrzelowa, typy<br />
zapalenia płuc, ostra niewydolność<br />
oddychania dorosłych, pylice. Zespół<br />
płucno sercowy. Nowotwory płuc<br />
Choroby układu pokarmowego: choroba<br />
wrzodowa, zapalenie wyrostka<br />
robaczkowego, rak przełyku i żołądka,<br />
polipy nowotworowe i nienowotworowe,<br />
rak okrężnicy.<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski / dr med.<br />
Katarzyna Iwanik<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski / dr med.<br />
Katarzyna Iwanik
Ćwiczenie 1<strong>1.</strong><br />
Ćwiczenie 12.<br />
Ćwiczenie 13.<br />
Choroby wątroby i dróg żółciowych:<br />
zapalenia wątroby (marskość), nowotwory<br />
wątroby. Choroby trzustki: zapalenia<br />
trzustki, martwica Balserowska.<br />
Choroby układu dokrewnego: zespół<br />
Waterhouse-Friederichsena, zapalenia<br />
tarczycy, nowotwory tarczycy, nowotwory<br />
przysadki, zespół pustego siodła<br />
tureckiego. Choroby nadnerczy.<br />
Choroby nerek: odmiedniczkowe i<br />
kłębuszkowe zapalenia nerek, nadciśnienie<br />
w chorobach nerek. Nerki w skrobiawicy.<br />
Cukrzyca i powikłania. Nowotwory nerek.<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski / dr med.<br />
Katarzyna Iwanik<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski / dr med.<br />
Katarzyna Iwanik<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski / dr med.<br />
Katarzyna Iwanik<br />
Ćwiczenie 14.<br />
Choroby męskiego układu rozrodczego:<br />
zapalenia jąder, łagodny przerost prostaty,<br />
rak prostaty. Nowotwory jąder (germinalne).<br />
Choroby skóry: znamiona, czerniak<br />
złośliwy, nowotwory nabłonkowe.<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski / dr med.<br />
Katarzyna Iwanik<br />
Ćwiczenie 15.<br />
Choroby żeńskiego układu rozrodczego:<br />
ciąża pozamaciczna, endometrioza,<br />
nowotwory macicy, nowotwory jajnika,<br />
zaśniad groniasty, kosmówczak. Choroby<br />
gruczołu piersiowego: zmiany włóknistotorbielowate,<br />
rak piersi.<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski / dr med.<br />
Katarzyna Iwanik<br />
Ćwiczenie 16.<br />
Choroby układu nerwowego: zakażenia<br />
ośrodkowego układu nerwowego, choroby<br />
naczyniowe ośrodkowego układu<br />
nerwowego. Nowotwory ośrodkowego<br />
układu nerwowego<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski / dr med.<br />
Katarzyna Iwanik
Ćwiczenie 17. Sprawdzian z działu II: ćwiczenia 9 – 16<br />
Prof. Przemysław<br />
Majewski/dr hab.<br />
Aldona Woźniak<br />
prof. UM<br />
Ćwiczenia sekcyjne - Semestr letni<br />
Ćwiczenie <strong>1.</strong><br />
Ćwiczenie 2, 3, 4<br />
Ćwiczenie 5.<br />
Seminarium <strong>1.</strong><br />
Tematyka ćwiczeń<br />
Wprowadzenie: przepisy prawne i zasady<br />
techniki sekcyjnej zwłok<br />
Omówienie bieżącego lub archiwalnego<br />
przypadku sekcyjnego:<br />
a) zagadnienia związane z chorobą<br />
podstawową oraz patomechanizmem zgonu<br />
pacjenta,<br />
b) sekcja zwłok,<br />
c) ustalenie przyczyny zgonu pacjenta i<br />
sformułowanie rozpoznania sekcyjnego.<br />
<strong>1.</strong>Omówienie bieżącego lub archiwalnego<br />
przypadku sekcyjnego:<br />
a)zagadnienia związane z chorobą<br />
podstawową oraz patomechanizmem<br />
zgonu pacjenta,<br />
b)sekcja zwłok,<br />
c)ustalenie przyczyny zgonu pacjenta i<br />
sformułowanie rozpoznania sekcyjnego.<br />
2.Zaliczenie ćwiczeń sekcyjnych<br />
Seminaria - Semestr letni<br />
Tematyka seminariów<br />
Nowotwory i choroby nienowotworowe<br />
ośrodkowego układu nerwowego i przysadki<br />
Osoba odpowiedzialna<br />
Dr med. Donata<br />
Jurczyszyn<br />
Dr med. Donata<br />
Jurczyszyn<br />
Dr med. Donata<br />
Jarmołowska-<br />
Jarmołowska-<br />
Jarmołowska-<br />
Jurczyszyn<br />
Imię i nazwisko osoby<br />
prowadzącej zajęcia<br />
Dr med. Donata<br />
Jarmołowska –<br />
Jurczyszyn
Seminarium 2.<br />
Seminarium 3.<br />
Seminarium 4.<br />
Seminarium 5.<br />
Seminarium 6.<br />
Nowotwory i zmiany rzekomo nowotworowe<br />
przewodu pokarmowego<br />
Nowotwory i zmiany rzekomo nowotworowe<br />
układu oddechowego.<br />
Nowotwory i zmiany rzekomo nowotworowe<br />
narządu rodnego i sutka<br />
Nowotwory wątroby, trzustki i gruczołów<br />
ślinowych oraz patomorfologia zapaleń<br />
wątroby<br />
Nowotwory układu moczowego, prostaty i<br />
patomorfologia kłębuszkowych chorób<br />
nerek<br />
Dr med. Katarzyna<br />
Iwanik<br />
Prof. Wiesława<br />
Biczysko<br />
Lek. med.<br />
Katarzyna<br />
Bednarek-Rajewska<br />
Dr hab. Aldona<br />
Woźniak, prof. UM<br />
Prof. Wiesława<br />
Salwa-Żurawska<br />
Seminarium 7. <strong>Patomorfologia</strong> chorób serca Prof. Przemysław<br />
Majewski<br />
Nowotwory i zmiany rzekomo nowotworowe<br />
gruczołów dokrewnych i skóry<br />
Dr med.<br />
Seminarium 8.<br />
Małgorzata<br />
Janicka-Jedyńska<br />
Seminarium 9.<br />
Nowotwory i zmiany rzekomo<br />
nowotworowe tkanek miękkich<br />
Dr med. Paweł<br />
Kurzawa<br />
Seminarium 10.<br />
<strong>1.</strong> Nowotwory układu chłonnego<br />
2. Zaliczenie zajęć – sprawdzian testowy<br />
<strong>1.</strong>Dr med. Janusz<br />
Kaczmarek<br />
2.Dr hab. Aldona<br />
Woźniak,<br />
prof. UM<br />
13. Organizacja zajęć:<br />
Zajęcia z patomorfologii na III roku odbywają się zgodnie z planem zajęć z Dziekanatu:<br />
<strong>1.</strong> Wykłady z patomorfologii (23 wykłady x 2 godziny) dla studentów III roku Wydziału<br />
Lekarskiego I w roku akademickiego 2015/2016 odbywają się w Sali Wykładowej im.<br />
Święcickiego Ginekologiczno-Położniczego Szpitala Klinicznego Uniwersytetu<br />
Medycznego w Poznaniu ul. Polna 33 w poniedziałki w godzinach od 13 30 do 15 00<br />
począwszy od dnia 28 września 2015 roku.<br />
2. Ćwiczenia z mikroskopii wirtualnej (17 ćwiczeń x 4 godziny) dla studentów III roku<br />
Wydziału Lekarskiego I w roku akademickim 2015/2016 odbywają się w salach ćwiczeń
(4, 5, 6 i 8) na 1 piętrze budynku Zakładu Patomorfologii Klinicznej, począwszy od dnia<br />
29 września (wtorek) 2015 roku w terminach wyznaczonych przez Dziekanat.<br />
3. Ćwiczenia sekcyjne zblokowane (1 tydzień - 4 ćwiczenia x 3 godziny i 1 ćwiczenie<br />
piątkowe x 4 godziny) dla studentów III roku Wydziału Lekarskiego I w roku<br />
akademickim 2015/2016 odbywają się w Sali Sekcyjnej na parterze budynku Zakładu<br />
Patomorfologii Klinicznej, począwszy od dnia 07 marca (poniedziałek) 2016 roku, od<br />
poniedziałku do czwartku w godzinach od 08 15 do 10 30 i w piątek od 08 15 do 11 15 .<br />
4. Seminaria zblokowane (2 tygodnie - 10 seminariów x 4 godziny) dla studentów III roku<br />
Wydziału Lekarskiego I w roku akademickim 2015/2016 odbywają się w budynku<br />
Zakładu Patomorfologii Klinicznej, począwszy od dnia 22 lutego (poniedziałek) 2016<br />
roku, od poniedziałku do piątku w godzinach od 08 15 do 11 45 z uwzględnieniem 30<br />
minutowej przerwy.<br />
Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej:<br />
Internet: platforma WISUS<br />
REGULAMIN ZAJĘĆ:<br />
Regulamin ćwiczeń z histokliniki (mikroskopii wirtualnej) dla studentów III roku<br />
Wydziału Lekarskiego I w roku akademickim 2015/2016<br />
Ćwiczenia trwają 17 tygodni (4 godziny tygodniowo) i odbywają się w salach ćwiczeń (4, 5,<br />
6 i 8) na 1 piętrze budynku Zakładu Patomorfologii Klinicznej, począwszy od dnia 29<br />
września 2015 roku w terminach wyznaczonych przez Dziekanat (z wyjątkiem odrabiania<br />
zaległości i studentów z indywidualną organizacją toku studiów). Jeden asystent prowadzi<br />
ćwiczenia z połową grupy studenckiej.<br />
<strong>1.</strong> Ćwiczenia obejmują następujące działy:<br />
a) patologię ogólną, patologię naczyń i serca oraz patologię układu krwiotwórczego,<br />
b) patologię układu oddechowego, układu pokarmowego i układu dokrewnego oraz<br />
patologię układu moczowego, męskiego układu rozrodczego, żeńskiego układu<br />
rozrodczego, sutka, skóry, układu kostno-stawowego i układu nerwowego.<br />
2. Po ukończeniu pierwszego i drugiego działu odbywa się sprawdzian, na którym<br />
obowiązuje rozpoznanie i omówienie preparatów w formie ustnej oraz ocenia się<br />
opanowanie wiadomości z materiału teoretycznego danego działu w formie testowej.<br />
Sprawdziany testowe będą odbywać się w terminach wykładu z patomorfologii po<br />
ukończeniu danego działu. Zdanie sprawdzianów ustnych (rozpoznanie i omówienie
preparatów) i testowych (pozytywna ocena od 60% prawidłowych odpowiedzi) i<br />
zaliczenie wszystkich ćwiczeń jest warunkiem zaliczenia zajęć.<br />
3. W ramach 4-godzinnych ćwiczeń odbywa się:<br />
a) wprowadzenie do ćwiczeń, podczas którego studenci referują zagadnienia ujęte w<br />
planie ćwiczeń z uwzględnieniem danych klinicznych i obrazów morfologicznych,<br />
b) pokaz prezentacji multimedialnej,<br />
c) oglądanie i omówienie preparatów histologicznych z zastosowaniem mikroskopii<br />
wirtualnej i mikroskopii świetlnej,<br />
d) omówienie następnego ćwiczenia.<br />
4. Ćwiczenia zalicza asystent. O formie zaliczenia (sprawdzenia wiadomości<br />
teoretycznych) informuje studentów podczas pierwszego ćwiczenia.<br />
5. Asystent wystawia ocenę końcową za dwa działy ćwiczeń z histokliniki, na podstawie<br />
ocen uzyskanych podczas ćwiczeń oraz sprawdzianu ustnego i testowego.<br />
a) Ocenę końcową za dział ćwiczeń z histokliniki ustala się na podstawie ocen<br />
uzyskanych w trakcie ćwiczeń (1/3), ze sprawdzianu testowego (1/3) i sprawdzianu<br />
ustnego (1/3).<br />
b) Do średniej za III rok studiów liczą się oceny końcowe z 2 działów ćwiczeń z<br />
histokliniki, ocena uzyskana po zakończeniu ćwiczeń sekcyjnych i ocena końcowa<br />
uzyskana po zakończeniu bloku seminariów z patologii narządowej.<br />
6. W przypadku uzyskania końcowej oceny niedostatecznej za dział ćwiczeń z<br />
histokliniki, studentowi przysługuje prawo do dwukrotnego poprawiania końcowej<br />
oceny niedostatecznej, u osoby prowadzącej zajęcia, we wspólnie uzgodnionym<br />
terminie.<br />
7. Jeżeli student nie uzyska wymaganej przez regulamin zaliczeń pozytywnej oceny<br />
końcowej do czasu zakończenia zajęć dydaktycznych w danym roku akademickim, ma<br />
prawo do zaliczenia sprawdzianu z całości materiału objętego zajęciami u Kierownika<br />
Zakładu Patomorfologii Klinicznej.<br />
8. W przypadku usprawiedliwionej nieobecności, asystent prowadzący ćwiczenia,<br />
wyznacza termin odrobienia zajęć. Student nie posiada uprawnień do<br />
nieusprawiedliwionej nieobecności. W przypadku trzech nieusprawiedliwionych<br />
nieobecności zgłasza się studenta do Dziekanatu Wydziału Lekarskiego I i ponowne<br />
przyjęcie na ćwiczenia uzależnia się od decyzji Dziekana<br />
9. Do sprawdzianów po 1 i 2 dziale student musi mieć zaliczone wszystkie ćwiczenia.
10. Na salach ćwiczeniowych nie wolno palić papierosów i pić napojów oraz prowadzić<br />
głośnych rozmów.<br />
1<strong>1.</strong> Obowiązuje odbywanie ćwiczeń w grupach wyznaczonych przez Dziekanat (z<br />
wyjątkiem odrabiania zaległości i studentów z indywidualną organizacją toku studiów).<br />
12. Studenci, którzy nie otrzymają zaliczenia zajęć z patomorfologii na III roku, nie mogą<br />
przystąpić do egzaminu końcowego.<br />
Regulamin ćwiczeń sekcyjnych dla studentów III roku Wydziału Lekarskiego I w<br />
roku akademickim 2015/2016<br />
<strong>1.</strong> Ćwiczenia trwają 1 tydzień (3 godziny dziennie od poniedziałku do czwartku i 4<br />
godziny w piątek) i odbywają się w sali sekcyjnej na parterze budynku Zakładu<br />
Patomorfologii Klinicznej, począwszy od dnia 07 marca 2016 roku w terminach<br />
wyznaczonych przez Dziekanat.<br />
2. Zajęcia rozpoczynają się o godz. 8 15 i kończą się od poniedziałku do czwartku o godz.<br />
10 30 a w piątek do godz. 11 15<br />
3. W ramach 3 godzinnych zajęć odbywa się:<br />
a) wprowadzenie do ćwiczeń, podczas którego asystent omawia zagadnienia związane<br />
z chorobą podstawową oraz patomechanizmem zgonu pacjenta<br />
b) sekcja zwłok lub prezentacja archiwalnych przypadków sekcyjnych w przypadku<br />
braku sekcji zwłok w danym dniu ćwiczeń.<br />
c) wspólne ustalenie przyczyny zgonu pacjenta.<br />
4. Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest obecność na wszystkich zajęciach oraz uzyskanie<br />
pozytywnej oceny z testu. Test jednokrotnego wyboru przeprowadzany jest w ostatnim<br />
dniu zajęć sekcyjnych w dodatkowej 4 godzinie.<br />
5. Do średniej za III rok studiów liczą się: ocena uzyskana po zakończeniu ćwiczeń<br />
sekcyjnych, oceny końcowe z 2 działów ćwiczeń z histokliniki i ocena końcowa<br />
uzyskana po zakończeniu bloku seminariów z patologii narządowej.<br />
6. W przypadku oceny niedostatecznej studentowi przysługuje prawo do dwukrotnego<br />
poprawiania oceny u dr n. med. Donaty Jarmołowskiej Jurczyszyn asystenta<br />
odpowiedzialnego za przebieg ćwiczeń z diagnostyki sekcyjnej, we wspólnie<br />
uzgodnionym terminie.<br />
7. Jeżeli student nie uzyska wymaganej przez regulamin zaliczeń oceny pozytywnej do<br />
czasu zakończenia zajęć dydaktycznych w danym roku akademickim, ma prawo do<br />
zaliczenia sprawdzianu z całości materiału objętego zajęciami u Kierownika Katedry
Patomorfologii.<br />
8. W przypadku usprawiedliwionej nieobecności, asystent prowadzący ćwiczenia,<br />
wyznacza termin odrobienia zajęć. Student nie posiada uprawnień do<br />
nieusprawiedliwionej nieobecności. W przypadku trzech nieusprawiedliwionych<br />
nieobecności zgłasza się studenta do Dziekanatu Wydziału Lekarskiego I i ponowne<br />
przyjęcie na ćwiczenia uzależnia się od decyzji Dziekana<br />
9. Obowiązuje odbywanie ćwiczeń w grupach wyznaczonych przez Dziekanat (z<br />
wyjątkiem odrabiania zaległości i studentów z indywidualną organizacją toku studiów).<br />
10. W czasie drugiej części zajęć (sekcja) studenci zobowiązani są ubierać fartuchy<br />
ochronne, otrzymane przed ćwiczeniami.<br />
1<strong>1.</strong> Na sali sekcyjnej należy zachować powagę stosowną do miejsca, nie wolno prowadzić<br />
głośnych rozmów.<br />
12. Studenci, którzy nie otrzymają zaliczenia zajęć z patomorfologii na III roku nie mogą<br />
przystąpić do egzaminu końcowego.<br />
Regulamin seminariów z patomorfologii narządowej dla studentów III roku Wydziału<br />
Lekarskiego I w roku akademickim 2015/2016<br />
<strong>1.</strong> Seminaria z patomorfologii narządowej trwają 2 tygodnie (4 godziny dziennie), i<br />
odbywają się w sali ćwiczeniowej 3 i 6 na 1 piętrze budynku Zakładu Patomorfologii<br />
Klinicznej, począwszy od dnia 22 lutego 2016 roku w terminach wyznaczonych przez<br />
Dziekanat.<br />
2. Seminaria dla dwóch grup równoczasowo rozpoczynają się o godz. 08 15 i kończą się o<br />
godz. 11 45 z uwzględnieniem 30 minutowej przerwy. Seminarium dla każdej grupy<br />
studenckiej prowadzone jest oddzielnie, w dwóch salach przez dwóch asystentów.<br />
3. Na zakończenie zajęć seminaryjnych obowiązuje zdanie sprawdzianu wyjściowego,<br />
obejmującego materiał omówiony w czasie seminariów. Zdanie wyjściówki i<br />
odrobienie wszystkich seminariów jest warunkiem zaliczenia zajęć. Sprawdzian<br />
końcowy ma miejsce w ostatnim dniu zajęć.<br />
4. Do sprawdzianu wyjściowego może przystąpić wyłącznie student, który zaliczył<br />
wszystkie seminaria.<br />
5. Nieobecność usprawiedliwia na podstawie przedłożonych dokumentów osoba<br />
odpowiedzialna za organizację zajęć z patomorfologii na III roku Wydziału<br />
Lekarskiego I dr hab. med. Aldona Woźniak, prof. UM lub prof. dr hab. Przemysław<br />
Majewski. W przypadku trzech nieusprawiedliwionych nieobecności zgłasza się
studenta do Dziekanatu Wydziału Lekarskiego I i ponowne przyjęcie na zajęcia<br />
uzależnia się od decyzji Dziekana.<br />
6. W przypadku nieobecności na zajęciach seminaryjnych, odrobienie zajęć<br />
umożliwia się tylko tym studentom, którzy przedstawią udokumentowane<br />
usprawiedliwienie. Termin odrabiania zaległych zajęć uzgadnia się z osobą<br />
odpowiedzialną za organizację zajęć z patomorfologii na III roku Wydziału<br />
Lekarskiego I, dr hab. med. Aldoną Woźniak, prof. UM lub prof. dr hab.<br />
Przemysławem Majewskim. Student ten może przystąpić do sprawdzianu<br />
wyjściowego dopiero po uzupełnieniu i zaliczeniu zaległości.<br />
7. W wypadku nie zdania sprawdzianu wyjściowego student ma prawo do dwukrotnego<br />
poprawienia oceny, w terminie uzgodnionym z osobą kierującą organizacją zajęć. Nie<br />
zgłoszenie się w tym terminie powoduje nie zaliczenie zajęć.<br />
8. Jeżeli student nie uzyska wymaganej przez regulamin zaliczeń oceny pozytywnej do<br />
czasu zakończenia zajęć dydaktycznych w danym roku akademickim, ma prawo do<br />
zaliczenia sprawdzianu z całości materiału objętego zajęciami u Kierownika Zakładu<br />
Patomorfologii Klinicznej.<br />
Student może przystąpić do egzaminu końcowego z patomorfologii po uzyskaniu zaliczenia<br />
ze wszystkich zajęć na III roku, na które składają się: ocena końcowa uzyskana po zaliczeniu<br />
bloku seminariów z patologii narządowej, ocena uzyskana po zaliczeniu ćwiczeń sekcyjnych<br />
oraz oceny końcowe uzyskane po zaliczeniu 2 działów ćwiczeń z histokliniki.<br />
PROGRAM ZAJĘĆ:<br />
Szczegółowy program zajęć opracowany przez dziekanat WLI podano powyżej. W trakcie<br />
zajęć na student powinien opanować wiedzę o zmianach morfologicznych organizmu<br />
człowieka w chorobie i cierpieniu; zrozumienie strukturalnych i czynnościowych zmian w<br />
komórkach, tkankach i narządach, jako miejscu chorobowego procesu; poznanie technik<br />
morfologicznych, immunologicznych i molekularnych, które pozwalają wyjaśnić,<br />
dlaczego i w jaki sposób objawy, które wystąpiły u chorego składają się na całościowy<br />
obraz choroby.<br />
Student powinien opanować umiejętności rozważania przyczyn, mechanizmów i skutków<br />
wybranych (najczęściej spotykanych) chorób, zwłaszcza nowotworowych oraz<br />
rozumienia na tej podstawie zaburzeń czynnościowych; opanować umiejętności ustalenia<br />
rokowania; rozumienia i prawidłowej interpretacji wyników badań diagnostycznych<br />
morfologicznych; znajomości wskazań do wykonywania badań morfologicznych;
znajomości możliwości stosowania technik specjalnych oraz zasad pobierania i<br />
zabezpieczania materiału tkankowego.<br />
Opis przedmiotu:<br />
Patologia ogólna i szczegółowa (narządowa); podstawowe reakcje komórek i tkanek na<br />
nieprawidłowe bodźce leżące u podłoża choroby; podstawowe składniki procesu<br />
chorobowego: przyczyny (etiologia), mechanizmy rozwoju choroby (patogeneza), zmiany<br />
struktury (patomorfologia) i konsekwencje czynnościowe (w aspekcie klinicznym);<br />
podstawowe działy zmian w patologii: zaburzenia w krążeniu, zmiany wsteczne,<br />
zapalenia i nowotwory, zjawiska podobne lub wspólnie leżące u podstaw tych działów,<br />
uchwytna dla zmysłów i instrumentów (rozdzielczość).<br />
Zaburzenia w krążeniu: zjawiska chorobowe związane z upośledzeniem funkcjonowania<br />
naczyń krwionośnych, chłonnych, serca i płynów, które znajdują się w sercu, naczyniach,<br />
przestrzeniach pozakomórkowych i w komórkach, skutki niedokrwienia i niedotlenienia,<br />
uszkodzenia po reperfuzji, cechy morfologiczne uszkodzeń odwracalnych i<br />
nieodwracalnych, przyczyny i skutki zawału.<br />
Zmiany wsteczne: zaniki, zwyrodnienia, martwice, odniesienie do podstawowych torów<br />
metabolicznych.<br />
Zapalenia: naczyniowe, komórkowe i humoralne składowe procesu, specjalne układu<br />
reakcji zależne od gatunków drobnoustrojów i umiejscowienie choroby; osobnicze<br />
właściwości chorych zależnych i od nich cech dziedzicznych i przebytych chorób.<br />
Nowotwory: podstawy klasyfikacji nowotworów i ich mianownictwo, główne<br />
mechanizmy nowotworzenia, sposoby szerzenia się nowotworów, czynniki ryzyka dla<br />
głównych grup nowotworów, wpływ choroby nowotworowej na ustrój chorego oraz<br />
ustroju chorego na biologię nowotworu; charakterystyka głównych grup nowotworów<br />
występujących w układzie oddechowym, przewodzie pokarmowym, układzie moczowopłciowym,<br />
skórze i ośrodkowym układzie nerwowym.<br />
Histoklinika i kliniczno-morfologiczne aspekty chorób zwłaszcza nowotworowych:<br />
tkanek miękkich, układu krążenia, układu oddechowego, ośrodkowego układu<br />
nerwowego, przewodu pokarmowego, wątroby, trzustki, ślinianek, narządów płciowych,<br />
narządów dokrewnych, układu moczowego, układu krwiotwórczego, układu chłonnego,<br />
skóry oraz patomorfologii płodu, noworodka i dzieci.
PROGRAM NAUCZANIA<br />
Wymagania wstępne: W Zakładzie Patomorfologii Klinicznej nie prowadzimy<br />
wejściówek, czy taż innych form sprawdzenia wiadomości przed przystąpieniem do cyklu<br />
ćwiczeń z histokliniki, ćwiczeń sekcyjnych i seminariów z patologii narządowej.<br />
Przygotowanie do zajęć: Student na ćwiczenia z histokliniki i seminaria z patologii<br />
narządowej przychodzi przygotowany, w oparciu o zalecane podręczniki i wykłady z<br />
patomorfologii oraz wiedzę z zakresu anatomii, fizjologii i histologii zdobytą podczas<br />
zajęć na pierwszych latach studiów. Wstępne przygotowanie studentów umożliwia<br />
prowadzenie zajęć w formie dyskusji studentów z prowadzącym zajęcia. Tematyka<br />
ćwiczeń sekcyjnych zależy od aktualnie omawianej autopsji i dlatego student wszelkie<br />
informacje o omawianych zagadnieniach otrzymuje w trakcie zajęć.<br />
Wymagania końcowe: Student zobowiązany jest do opanowania wiedzy w zakresie<br />
podanym w programie zajęć. Stopień opanowania wiedzy sprawdzany jest na bieżąco w<br />
trakcie ćwiczeń i seminariów oraz w formie sprawdzianów ustnych i testowych<br />
odbywających się na zakończenie dwóch działów z histokliniki, sprawdzianu końcowego<br />
zaliczającego ćwiczenia sekcyjne i sprawdzianu zaliczającego seminaria z patologii<br />
narządowej.<br />
14.Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny<br />
Egzamin teoretyczny – kryterium zaliczenia: forma egzaminu ( ustny, pisemny,<br />
testowy)<br />
<strong>1.</strong> Egzamin końcowy w pierwszym terminie jest egzaminem testowym, z pytaniami<br />
jednokrotnego wyboru. Do pierwszego terminu egzaminu muszą przystąpić<br />
obowiązkowo wszyscy studenci 3 roku. Po konsultacji z samorządem studenckim<br />
ustala się trzy terminy egzaminu testowego.<br />
2. O ostatecznej ocenie z przedmiotu decyduje wynik testu egzaminacyjnego<br />
stanowiący 70% oceny końcowej i średnia z wszystkich ocen uzyskanych w czasie<br />
zaliczeń z zajęć z patomorfologii stanowiąca 30% oceny końcowej.<br />
Przykład<br />
Średnia ocen w czasie zajęć z patomorfologii = 3,4 (30% oceny końcowej)<br />
Ocena z testu egzaminacyjnego = 4,5 (70% oceny końcowej)<br />
Łączna ocena za egzamin i zajęcia z patomorfologii = 4,17 (100%)<br />
Ocena końcowa za egzamin = 4,0
Ocena wpisana do indeksu – 4,0 (dobry), ponieważ:<br />
do - 2,99 niedostateczny<br />
3,00 - 3,39 dostateczny<br />
3,40 - 3,79 dość dobry<br />
3,80 - 4,19 dobry<br />
4,20 - 4,59 ponad dobry<br />
4,60 - 5,00 bardzo dobry<br />
3. Zgodnie z regulaminem studenci, którzy uzyskali na egzaminie testowym ocenę<br />
bardzo dobrą, zalicza się egzamin na ocenę bardzo dobrą niezależnie od średniej z<br />
zajęć na III roku.<br />
4. Student, który nie przystąpił do egzaminu końcowego w żadnym z 3 terminów i nie<br />
przedstawił dokumentów uzasadniających usprawiedliwienie nieobecności na<br />
egzaminie będzie miał wpisaną ocenę niedostateczną. Dla studentów z<br />
nieobecnością usprawiedliwioną zostanie zorganizowany dodatkowy termin<br />
egzaminu testowego.<br />
Egzaminy poprawkowe są egzaminami ustnymi. Termin egzaminu ustala się za<br />
pośrednictwem sekretariatu Katedry Patomorfologii Klinicznej.<br />
Egzamin praktyczny – kryterium zaliczenia: nie dotyczy III roku<br />
Zaliczenie – kryterium zaliczenia: student otrzymuje zaliczenie III roku po zaliczeniu<br />
dwóch sprawdzianów cząstkowych odbywających się w trakcie ćwiczeń z histokliniki,<br />
sprawdzianu końcowego zaliczającego ćwiczenia sekcyjne i sprawdzianu zaliczającego<br />
seminaria z patologii narządowej. Stopień na sprawdzianie z histokliniki wystawiany jest<br />
na podstawie wyniku testu, sprawdzianu ustnego i średniej oceny uzyskanej w czasie<br />
ćwiczeń. Szczegółowe zasady zaliczania zajęć na III roku zostały podane w regulaminach<br />
zajęć.<br />
15.Literatura:<br />
Obowiązkowa:<br />
<strong>1.</strong> Kumar, Cotran, Robbins: „Robbins Patologia.” Wydanie II polskie pod redakcją<br />
Włodzimierza T. Olszewskiego. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner<br />
Wrocław, 2014.<br />
Uzupełniająca:<br />
<strong>1.</strong> Jerzy Stachura, Wenancjusz Domagała: „Patologia znaczy słowo o chorobie”.
Wydanie drugie, Polska Akademia Umiejętności, Kraków, 2009.<br />
2. Stefan Kruś, Ewa Skrzypek-Fakhoury: „<strong>Patomorfologia</strong> kliniczna”. Wydanie III,<br />
PZWL, Warszawa, 2007.<br />
3. Edmund Chróścielewski, Stefan Raszeja: „ Sekcja zwłok”. Wydanie IV, PZWL,<br />
Warszawa, 1990.<br />
16.Studenckie koło naukowe<br />
Opiekun koła: dr n. med. Katarzyna Iwanik<br />
Tematyka: głównymi zagadnieniami badań naukowych są: patomorfologia<br />
onkologiczna przewodu pokarmowego, endokrynologiczna, układu moczowego i<br />
mikroskopia elektronowa.<br />
Miejsce spotkań: Zakład Patomorfologii Klinicznej - studenci pracują w<br />
pracowniach Zakładu Patomorfologii Klinicznej, uczestnicząc czynnie w<br />
realizacjach zadań badawczych Katedry.<br />
17. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora<br />
18. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku<br />
przedmiotów koordynowanych)