Mülteci Krizi ve Türkiye-AB İlişkilerinde Eksen Kayması Riski
Book 1e
Book 1e
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ULUSLARARASI STRATEJİK ARAŞTIRMALAR KURUMU<br />
Analiz No: 29, <strong>Mülteci</strong> <strong>Krizi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Türkiye</strong>-<strong>AB</strong> <strong>İlişkilerinde</strong> <strong>Eksen</strong> <strong>Kayması</strong> <strong>Riski</strong><br />
Giriş<br />
milyon Suriyeli, 300 bin Iraklı <strong>ve</strong> 50 bin<br />
Afganistanlı göçmen bulunuyor <strong>ve</strong> <strong>Türkiye</strong><br />
sadece kamplarda yaşayan 266 bin<br />
civarındaki sığınmacının ihtiyaçlarının<br />
giderilmesi için bugüne kadar 8 milyar<br />
dolara yakın kaynak ayırdı. 5 Sinirlioğlu,<br />
bu miktar içinde, uluslararası toplumun<br />
katkısının 417 milyon dolar olduğunu <strong>ve</strong><br />
<strong>AB</strong>’nin payının ise sivil toplum kuruluşları<br />
üzerinden olanlar dahil, sadece 170<br />
milyon dolarla sınırlı kaldığını ifade etti. 6<br />
<strong>Mülteci</strong> krizinin ikinci dalgası ise 2015<br />
yazında ortaya çıktı. Komşu ülkelerde<br />
uzun süredir barınan, ancak yeterli eğitim,<br />
istihdam <strong>ve</strong> sağlık hizmetlerine ulaşamayan<br />
Suriyeli sığınmacıların büyük bir bölümü<br />
rotasını Avrupa’ya çevirdi. Akdeniz<br />
sahilleri, kitleler halinde göç etmeye çalışan<br />
mültecilerin trajedilerine sahne olurken<br />
Avrupalı devletler de ilk defa Suriye<br />
iç savaşının etkilerini doğrudan tecrübe<br />
etmeye başladı. 7 Frontex <strong>ve</strong>rilerine göre<br />
Haziran-Temmuz 2015 tarihleri arasında<br />
<strong>AB</strong> sınırına girmeye çalışırken tespit edilen<br />
sığınmacı sayısı 340.000’i bulmuş durumda;<br />
bu rakam 2014’ün tümünde 280.000<br />
civarında idi. 8 Sığınmacı sayısının yılın<br />
ikinci yarısında da katlanarak artması<br />
bekleniyor. Diğer taraftan <strong>AB</strong> ülkelerinin<br />
şu ana kadar Suriyeli sığınmacılara olan<br />
yaklaşımı <strong>AB</strong>’nin kapasitesinin <strong>ve</strong> beklentilerin<br />
oldukça altında kalıyor. Örneğin,<br />
sığınmacıların en fazla yöneldiği <strong>ve</strong> diğer<br />
üye ülkelere göre daha müşfik politikalar<br />
5 “Dışişleri Bakanı Sayın Feridun Sinirlioğlu’nun Basını<br />
Bilgilendirme Toplantısı, 16 Ekim 2015, Ankara,”<br />
Dışişleri Bakanlığı Resmi Web Sitesi, http://www.<br />
mfa.gov.tr/disisleri-bakani-sayin-feridun-sinirliog-<br />
lu_nun-basini-bilgilendirme-toplantisi_-16-ekim-<br />
2015_-ankara.tr.mfa<br />
6 Ibid.<br />
7 Konuyla ilgili kapsamlı bir değerlendirme için Analist<br />
dergisinin 56’ncı sayısındaki “Küresel Sistemin Çetin<br />
sınavı: Göç” başlıklı kapak dosyasına bakılabilir.<br />
8 “Number of Migrants in One Month Abo<strong>ve</strong> 100 000<br />
For First Time,” 18 Ağustos 2015, http://frontex.<br />
europa.eu/news/number-of-migrants-in-one-monthabo<strong>ve</strong>-100-000-for-first-time-I9MlIo<br />
(Erişim Tarihi:<br />
23 Ekim 2015).<br />
uygulayan Almanya, artan talep nedeniyle<br />
Schengen’i geçici olarak askıya aldı. 9 Macaristan,<br />
Sırbistan sınırına 175 km uzunluğunda<br />
dikenli tel çekti, ancak deneme<br />
amaçlı uygulamaya daha sonra son <strong>ve</strong>rdi. 10<br />
Yunanistan’da ise bir sahil gü<strong>ve</strong>nlik ekibi,<br />
göçmenlerin şişme botunu batırırken görüntülendi.<br />
11 Bu uygulamaların yanı sıra<strong>AB</strong><br />
üyesi ülkeler, göç konusunda ciddi<br />
anlaşmazlıklara <strong>ve</strong> sert tartışmalara girdi.<br />
Özellikle Doğu Avrupa ülkeleri, sert göçmen<br />
karşıtı politikalarıyla <strong>AB</strong> zir<strong>ve</strong>lerinde<br />
göçmenlerin kota usulü üye ülkelere dağıtılmasına<br />
karşı çıkarak soruna etkin çözüm<br />
üretilmesini engelledi. Örneğin göç<br />
karşıtı katı bir tutum benimseyen Macaristan<br />
Başbakanı Viktor Orban, dünyayı<br />
Almanların gözünden görmediklerini,<br />
göç konusunda herhangi bir yaptırıma<br />
zorlanmak istemediklerini <strong>ve</strong> her ülkenin<br />
mülteci kabul edip etmeyeceğine kendisinin<br />
karar <strong>ve</strong>rmesi gerektiğini iddia etti. 12<br />
Slovakya, az sayıda mülteci alacağını <strong>ve</strong><br />
bunları yalnızca Hristiyanlardan seçeceğini<br />
duyururken Çek Cumhuriyeti ise kabul<br />
ettiği mültecilerin kollarına numara yazma<br />
uygulaması başlattı. 13 Gressel’in iddiasına<br />
göre Doğu Avrupa’nın katı tutumunun temel<br />
sebebi, daha ılımlı bir tutum benimseyen<br />
Batı Avrupa ülkeleri gibi daha önce<br />
kitlesel göç deneyimi yaşamamış olmaları.<br />
14 Keating ise Doğu Avrupa ülkelerinin<br />
9 “Almanya, Schengen’i Askıya Aldı,” CNN Türk, 14<br />
Eylül 2015.<br />
10 “Macaristan Tel Örgüyü Kaldırdı,” Al Jazeera Türk, 26<br />
Eylül 2015.<br />
11 Taylan Yıldırım, “Yunan Sahil Gü<strong>ve</strong>nliği <strong>Mülteci</strong> Botunu<br />
Patlattı İddiası,” Hürriyet, 15 Ağustos 2015.<br />
12 “Hungary’s Orban Criticizes Merkel’s ‘Moral Imperialism’,”<br />
Deutsche Welle, 23 Eylül 2015.<br />
13 Joshua Keating, “Here’s Why Eastern Europe Is So<br />
Much More Antagonistic to Syria’s Refugees Than<br />
Western Europe”, 14 Eylül 2015, http://www.slate.<br />
com/blogs/the_slatest/2015/09/14/here_s_why_eastern_europe_is_so_much_more_antagonistic_to_<br />
syria_s_refugees.html (Erişim Tarihi: 23 Ekim 2015).<br />
14 Gustav Gressel, “Understanding Eastern Europe’s<br />
Attitudes on Refugees”, ECFR Commentary, 11 Eylül<br />
2015. http://www.ecfr.eu/article/commentary_understanding_eastern_european_attitudes_on_refugees4019<br />
(Erişim Tarihi: 23 Ekim 2015).<br />
<strong>AB</strong> ülkelerinin şu<br />
ana kadar Suriyeli<br />
sığınmacılara olan<br />
yaklaşımı <strong>AB</strong>’nin<br />
kapasitesinin <strong>ve</strong><br />
beklentilerin oldukça<br />
altında kalıyor.<br />
3
Change language