Mülteci Krizi ve Türkiye-AB İlişkilerinde Eksen Kayması Riski
Book 1e
Book 1e
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ULUSLARARASI STRATEJİK ARAŞTIRMALAR KURUMU<br />
Analiz No: 29, <strong>Mülteci</strong> <strong>Krizi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Türkiye</strong>-<strong>AB</strong> <strong>İlişkilerinde</strong> <strong>Eksen</strong> <strong>Kayması</strong> <strong>Riski</strong> 3<br />
başlığının müzakereye açılmasına olumlu<br />
yaklaştığını, 23’üncü (yargı <strong>ve</strong> temel haklar)<br />
<strong>ve</strong> 24’üncü fasıllarla (adalet, özgürlük<br />
<strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nlik) ilgili de aşamalı ilerlemeden<br />
yana olduklarını belirtti. 30 Merkel’in açılımı<br />
birtakım soru işaretlerini gündeme getirdi.<br />
Zira müzakere sürecinin aşırı siyasallaşması<br />
<strong>ve</strong> esasında başka bir düzlemde ele<br />
alınması gereken konuların mülteci krizinde<br />
“<strong>Türkiye</strong>’nin desteği karşılığında” gündeme<br />
geldiği algısının oluşması, <strong>Türkiye</strong>-<br />
<strong>AB</strong> ilişkilerinde iki nedenden dolayı eksen<br />
kayması riskini ortaya çıkarıyor.<br />
Birincisi, <strong>AB</strong>’nin soruna yaklaşım felsefesi,<br />
<strong>Türkiye</strong> ile yürütülen müzakere sürecini<br />
prensiplere dayalı olmaktan uzak bir<br />
eksende değerlendirme eğiliminde olduğunu<br />
gösteriyor. <strong>Mülteci</strong> krizi gibi insani<br />
bir meselede iş birliğinin karşılığı olarak<br />
yeni başlıkların açılacak olması, “prensip-temelli<br />
normatif Avrupa” nosyonu ile<br />
uyuşmuyor. 31 Hâlihazırda teknik olarak<br />
açılabilecekken <strong>Türkiye</strong>’nin ısrarlı taleplerine<br />
rağmen siyasi saiklerle açılmayan<br />
fasılların, yine başka bir siyasi saikle açılacak<br />
olması, ikili ilişkilere yön <strong>ve</strong>ren temel<br />
motivasyona dair kuşkular uyandırıyor.<br />
İkincisi, son gelişmeler <strong>Türkiye</strong>-<strong>AB</strong> ilişkilerinde<br />
müzakere zemininin hızla kayma<br />
riskine girdiğini gösteriyor. Zira yukarıda<br />
belirtildiği üzere, Avrupalı liderler konuya<br />
“gü<strong>ve</strong>nlikçi” bir perspektiften bakarak,<br />
<strong>Türkiye</strong>’yi bir ‘aday ülke’ yerine Avrupa’ya<br />
göçmen akışını kontrol edecek bir ‘sınır<br />
ülkeye’ indirgedikleri izlenimini <strong>ve</strong>riyor.<br />
Söz konusu yaklaşımın, <strong>AB</strong> üyeliğini<br />
stratejik bir hedef olarak alan gören Türk<br />
karar alıcılarda da endişe uyandırdığı anlaşılıyor.<br />
Nitekim konuyla ilgili basın toplantısında,<br />
Dışişleri Bakanı Sinirlioğlu’nun,<br />
<strong>AB</strong>’nin makas değiştirmesine yönelik olarak,<br />
“<strong>Türkiye</strong>, bir kriz anında hatırlanacak<br />
<strong>ve</strong> sadece taktik nedenlerle iş birliği yapılacak<br />
bir ülke değildir. <strong>Türkiye</strong> tarihi ile<br />
coğrafyası ile büyük bir Avrupa devletidir,<br />
böyle de kalacaktır” 32 açıklaması dikkat<br />
çekiyor. Tüm bu gelişmeler ışığında, <strong>Türkiye</strong><br />
açısından mülteci sorununun halline<br />
ilişkin kısa-vadeli risklerin yanında, uzunvadede<br />
<strong>Türkiye</strong>-<strong>AB</strong> ilişkilerinin ‘aday ülke’<br />
perspektifinden ‘sınır ülke’ eksenine kayması<br />
riskinin bulunduğunu tespit etmek<br />
gerekiyor.<br />
Diğer taraftan, <strong>AB</strong>’nin göçmen krizinin<br />
başından bu yana sorumluluğunun <strong>ve</strong><br />
kapasitesinin çok altında bir performans<br />
sergilemesi “neden” sorusunu akla getiriyor.<br />
Neden <strong>AB</strong> ülkeleri sığınmacılar konusunda<br />
üzerine düşeni yap(a)mıyor? Niçin<br />
İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana insanlığın<br />
gördüğü en büyük trajedi karşısında<br />
<strong>AB</strong> normatif perspektif yerine gü<strong>ve</strong>nlikçi<br />
yaklaşımı kendi ilkelerini aşındırmak pahasına<br />
önceliyor?<br />
Avrupalı liderler<br />
konuya “gü<strong>ve</strong>nlikçi” bir<br />
perspektiften bakarak,<br />
<strong>Türkiye</strong>’yi bir ‘aday<br />
ülke’ yerine Avrupa’ya<br />
göçmen akışını kontrol<br />
edecek bir ‘sınır<br />
ülkeye’ indirgedikleri<br />
izlenimini <strong>ve</strong>riyor.<br />
30 “Merkel: Almanya Olarak 17. Faslı Açmak İsteriz,”<br />
Bloomberg HT, 18 Ekim 2015.<br />
31 Ian Manners, “Normati<strong>ve</strong> Power Europe: a Contradiction<br />
in Terms?”, Journal of Common Market Studies<br />
40, no. 2 (2002): 235-258.<br />
32 “Dışişleri Bakanı Sayın Feridun Sinirlioğlu’nun Basını<br />
Bilgilendirme Toplantısı, 16 Ekim 2015, Ankara,”<br />
Dışişleri Bakanlığı Resmî Web Sitesi, http://www.mfa.<br />
gov.tr/disisleri-bakani-sayin-feridun-sinirlioglu_nun-<br />
basini-bilgilendirme-toplantisi_-16-ekim-2015_-<br />
ankara.tr.mfa (Erişim Tarihi: 17 Ekim 2015).<br />
9
Change language