RUSYA SIYASETINI ANLAMA KILAVUZU

RUSYA SİYASETİNİ ANLAMA KILAVUZU
Özerk “Okrug”lar (Bölgeler/Yöreler) de önemli bir etnik bileşene sahiptir.
Özerk Bölgeler ilk kez Sovyetler döneminde Doğu Rusya’daki birçok milletin
kendi geleneklerini ve ata topraklarını bir şekilde (algı ya da gerçek) yönetmelerine
imkan sağlamak üzere oluşturuldular. Rusya’da hâlen dört özerk bölge
bulunmaktadır ve hepsi ülkenin ücra köşelerindedir. Özerk bölgelerin federal
statüsü biraz karmaşıktır. Hepsi Rusya Federasyonu’nun başlı başına özneleri
olarak düşünülmekle birlikte, aynı zamanda komşu bölge veya mıntıkanın yetki
alanı içinde yer almaktadır.
Bir de Özerk Vilâyet (Oblast) mevcuttur. En doğuda Yahudi Özerk Vilâyeti
1934 yılında Sovyet Yahudilerine kendi “Zion”larını vermek amacıyla ancak başarısız
bir girişimle Sovyet lideri Joseph Stalin tarafından kurulmuştur.
Rusya’nın en büyük iki kenti Moskova ve St. Petersburg özel bir statüye sahip
olup “federal önemi haiz kentler”dir.
Ukrayna’nın Kırım Özerk Cumhuriyeti’nin Rusya tarafından Mart 2014’te ilhakından
sonra Kırım’a cumhuriyet statüsü verilmiş ve Rusya’nın Karadeniz’deki
Filosu’nun konuşlandırıldığı Sivastopol kenti de Moskova ve St. Petersburg gibi
özel bir statüyle “federal önemi haiz kent” ilân edilmiştir. Bu ilhaklar henüz uluslararası
toplum tarafından tanınmamaktadır.
FEDERAL BÖLGELER
Geniş toprakları ve çok sayıda federal birimleri nedeniyle Rusya yönetilmesi güç
bir ülke ve bu nedenle tarih boyunca ülkenin yönetim araçları değişegeldi. Sovyetler
Birliği’nin dağılmasından sonra yaşanan toplu zihin karışıklığıyla yerel ve
bölgesel liderler Moskova’nın hesabına kendi güçlerini artırma fırsatı yakaladılar.
Bu durum 1999’da Vladimir Putin’in Rusya Devlet Başkanı Vekilliği’ne atanmasıyla
birlikte sona erdi. Putin’in Mart 2000’de devlet başkanlığına seçilmesinden
sonra “Federal Bölgeler/ Sancaklar” adı altında yeni bir idarî yapının oluşturulduğunu
açıklayan bir kararname yayımladı. 78 Ancak söz konusu bölgelerden Rus
Anayasası’nda bahsedilmemektedir.
Rusya’da hâlen sekiz Sancak mevcut olup her biri bir Federal Birim grubunu
(vilâyetler, cumhuriyetler vs.) yönetmektedir. Yakın zamanda Moskova ve çevresindeki
banliyöleri de içine alacak dokuzuncu bir Sancak oluşturulmasına ilişkin tartışma
başlatılmış bulunmaktadır, ancak bu plan henüz uygulamaya konulmuş değildir.
78. УКАЗ Президента РФ от 13.05.2000 N 849 “О ПОЛНОМОЧНОМ ПРЕДСТАВИТЕЛЕ ПРЕЗИДЕНТА
РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ В ФЕДЕРАЛЬНОМ ОКРУГЕ”.
46