kvalitet

Ekološke i epidemiološke osobine Colletotrichum gloeosporioides 9
Uticaj svjetlosti. Najveći porast svih izolata ostvaren je u uslovima stalnog
mraka. Pri naizmjeničnom smjenjivanju svjetlosti i mraka (15/9 h) porast je nešto
slabiji, dok je stalna UV svjetlost značajno redukue razvoj patogena (Graf. 2).
Morfologija patogena zavisi od svetlosnog režima kojem su kolonija izložene (Sl.
1). Izgled kolonija u uslovima konstantne UV svjetlosti je drugačiji u odnosu na
ostala dva tretmana svjetlosti. Ta razlika se ogledala u znatno više izdiferenciranim
zonama u okviru koncentričnih krugova i u drugačijoj boji. Oko zasijanog
fragmenta uočava se kružna zona sive micelije, koju od druge zone ispupčene
sive micelije odvaja crni pojas. Sljedeća zona je ljubičasto-smeđe boje i okružena
je narandžastim pojasom obilne fruktifikacije, koja se ponovo nadovezuje na
zonu micelije sive boje. Na periferiji se nalazi rub bijele boje, koji odgovara najmlađem
dijelu kulture.
Ispitivani izolati gljive sporulisali su pri sva tri uslova osvjetljenja, ali najintenzivnija
fruktifikacija ostvarena je izlaganjem izolata uticaju stalne UV svjetlosti.
Vitalnost patogena. Oboljeli plodovi masline zadržavaju infektivnost nakon 11,
odnosno 10 mjeseci, ukoliko su čuvani na visini od 2 m iznad površine zemljišta,
odnosno na površini zemljišta. Ovi rezultati ukazuju da patogen u mumificiranim
plodovima koji ostaju da vise na granama kao i u otpalim obolelim plodovima
zadržava vitalnost dovoljno dugo da može obnoviti zarazu naredne godine. Stoga
oboleli plodovi predstavlaju izvor zaraze tokom naredne vegetacije, pogotovo
ukoliko su povoljni uslovi spoljne sredine. Oboljeli plodovi masline ukopani u zemljište
na 10-15 cm dubine ne predstavljaju primarni izvor zaraze, jer patogen u
takvim uslovima gubi vitalnost nakon osam mjeseci, te se stoga ne može ostvariti
povezivanje infekcije iz jedne u drugu godinu. Infekcija zdravih plodova masline,
koji su postavljeni na smješu zemlje, pijeska i kulture gljive u prirodnim uslovima,
nije ostvarena nakon godinu dana.
Uticaj klimatskih faktora na pojavu bolesti. Intenzitet zaraze plodova je neznatno
varirao iz godine u godinu i kretao se oko 10-20 % tokom 1997., odnosno
20-30% tokom 1998. i 1999. godine. Može se reći da je intenzitet bolesti bio srednji
do slab u ispitivanom periodu.
Prisustvo oboljenja na plodovima masline u okolini Ulcinja, Bara i Budve
konstatovano je uglavnom u jesenjem periodu, od početka oktobra do kraja novembra.
Analizirajući meteorološke podatke za 1997., 1998. i 1999. godinu (Graf.
3), prisustvo patogena u ovom periodu može se tumačiti time da je u ova dva mjeseca
količina padavina prilično velika, kao i da su temperature za razvoj gljive
povoljne. Pored toga, zrelost plodova je još jedan faktor koji utiče da intenzitet
bolesti u tom periodu bude najveći. Izuzetak je konstatovan u julu 1999. godine,