Þungmálmar og brennisteinn í mosa á Íslandi 1990-2010 Áhrif iðjuvera

Vanadín (V)
Samanburður á styrk vanadíns í mosa í nágrenni iðjuveranna og utan þeirra árin 2005 og 2010
sýndi ekki marktækan mun á milli svæða en aftur á móti á milli ára. Samspil svæða og ára var
einnig marktækt (45. mynd). Utan iðnaðarsvæða lækkaði styrkur vanadíns marktækt frá 2005
til 2010 en hækkaði hins vegar í Straumsvík. Engin marktæk breyting varð á milli ára á hinum
svæðunum tveimur.
Í Reyðarfirði var styrkur vanadíns árið 2010 hæstur (41,46 mg/kg) í sýni um 1,1 km vestan við
verksmiðjuna en lækkaði þaðan innan fjarðar yfirleitt til allra átta (46. mynd). Í nágrenni verksmiðjanna
á Grundartanga var styrkur vanadíns allbreytilegur en ekki var að sjá þar greinilegt
útbreiðslumynstur. Við Straumsvík var útbreiðslumynstur vanadíns ekki heldur mjög greinilegt
en styrkur þess var þó hæstur austan og suðaustan við álverið, alls staðar yfir 22 mg/kg.
Miðað við reiknaða mengunarstuðla telst mengun vegna vanadíns frekar lítil á öllum
iðnaðarsvæðunum þremur (46. mynd). Bæði á Grundartanga og í Straumsvík falla öll sýni í
tvo lægstu mengunarflokkana en í Reyðarfirði er eitt sýni í þriðja mengunarflokki; lítilsháttar
mengun.
25,0
20,0
V
NÍ-AThM2013
15,0
mg/kg
10,0
5,0
0,0
* **
Utan iðnaðarsvæða
(104)
EM
Reyðarfjörður
(9)
EM
Grundartangi
(10)
Straumsvík
(11)
Sv EM
Ár
*
Sv x Ár
***
2005
2010
45. mynd. Styrkur (mg/kg) vanadíns (V) í mosa árið 2005 og 2010 utan iðnaðarsvæða (>4 km) og við
iðnaðarsvæðin í Reyðarfirði, á Grundartanga og við Straumsvík. Lóðrétt strik tákna staðalskekkju.
Niðurstöður samanburðar svæða (Sv), ára (Ár) og samspils svæða og ára (Sv x Ár) eru sýndar t.h.
Niðurstöður samanburðar milli ára fyrir einstök svæði eru neðst á súlum. Innan sviga er fjöldi sýna.
Marktækur munur: *** = p