Þungmálmar og brennisteinn í mosa á Íslandi 1990-2010 Áhrif iðjuvera
Ãungmálmar og brennisteinn à mosa á Ãslandi 1990-2010 Ãhrif ... Ãungmálmar og brennisteinn à mosa á Ãslandi 1990-2010 Ãhrif ...
5.3.2 Styrkur efna í nágrenni iðjuvera og helstu breytingar milli ára Arsen (As) Samanburður á styrk arsens eftir svæðum og milli áranna 2005 og 2010 sýnir marktækan mun bæði á milli svæða og ára en einnig var marktækt samspil á milli þessara þátta (27. mynd). Árið 2005 var styrkur arsens svipaður í Reyðarfirði (0,17±0,03 mg/kg) og á landinu í heild utan iðnaðarsvæðanna (0,16±0,15 mg/kg) en hann var það ár talsvert hærri á Grundartanga (0,28±0,11 mg/kg) og þó einkum í Straumsvík (0,55±0,20 mg/kg). Árið 2010 hafði styrkur arsens hækkað verulega við öll iðjuverin en þó hlutfallslega mest við álverið í Reyðarfirði. Kort yfir styrk arsens í nágrenni iðuveranna árið 2010 sýnir svipaða dreifingu við þau öll (28. mynd). Styrkurinn er að jafnaði hæstur næst verksmiðjunum en lækkar síðan er fjær dregur. Í Reyðarfirði er dreifingin nokkuð skekkt miðað við verksmiðjuna en styrkur arsens var hæstur í sýni um 1,1 km norðvestur af henni (1,08 mg/kg). Bæði á Grundartanga og í Straumsvík lækkar styrkurinn nokkuð jafnt til allra átta út frá verksmiðjunum. Miðað við reiknuð bakgrunnsgildi flokkast mengun af völdum arsens í Reyðarfirði víðast hvar sem lítilsháttar (28. mynd). Næst verksmiðjunni og þó einkum norðvestur af henni er styrkur efnisins það hár að mengunin telst nokkur. Í nágrenni verksmiðjanna á Grundartanga er styrkur efnisins í mosa heldur hærri en í Reyðarfirði en næst þeim flokkast mengun sem nokkur eða lítilsháttar. Útbreiðslukort fyrir arsen við Straumsvík sýnir að í nágrenni álversins er styrkurinn talsvert hærri en á hinum stöðunum en næst álverinu flokkast mengun sem smávægileg eða nokkur og á einum stað suðaustan við verið telst hún veruleg. 0,90 0,80 0,70 0,60 As NÍ-AThM2013 mg/kg 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 0,00 EM * *** *** Utan iðnaðarsvæða (104) Reyðarfjörður (9) Grundartangi (10) Straumsvík (11) Sv *** Ár *** Sv x Ár *** 2005 2010 27. mynd. Styrkur (mg/kg) arsens (As) í mosa árið 2005 og 2010 utan iðnaðarsvæða (>4 km) og við iðnaðarsvæðin í Reyðarfirði, á Grundartanga og við Straumsvík. Lóðrétt strik tákna staðalskekkju. Niðurstöður samanburðar svæða (Sv), ára (Ár) og samspils svæða og ára (Sv x Ár) eru sýndar t.h. Niðurstöður samanburðar milli ára fyrir einstök svæði eru neðst á súlum. Innan sviga er fjöldi sýna. Marktækur munur: *** = p
NÁTTÚRUFRÆÐISTOFNUN ÍSLANDS 2013 Þungmálmar og brennisteinn í mosa á Íslandi 1990-2010: áhrif iðjuvera As 2010 Reyðarfjörður 0,11 ! 0,21 ! 0,41 ! 0,54 ! 1,08 ! ! 0,22 ! 0,28 ! ! 0,34 ! MS≤1 1
- Page 1: NÍ-13003 Þungmálmar og brenniste
- Page 4 and 5: Mynd á kápu: Séð yfir iðnaðar
- Page 6 and 7: 4
- Page 8 and 9: 6
- Page 10 and 11: nágrenni álversins í Straumsvík
- Page 12 and 13: kort og þeim lýst svo unnt væri
- Page 14 and 15: Straumsvík 0 5 10 15 20 ! 90 ! ! !
- Page 16 and 17: 4 ÚRVINNSLA 4.1 Bakgrunnsgildi Vi
- Page 18 and 19: 3. tafla. Bakgrunnsgildi (MS × 1)
- Page 20 and 21: Kvikasilfur (Hg) Samanburður á s
- Page 22 and 23: Kadmín (Cd) Samanburður á sýnum
- Page 24 and 25: Króm (Cr) Samanburður þeirra sý
- Page 26 and 27: Kopar (Cu) Samanburður á þeim s
- Page 28 and 29: Járn (Fe) Marktækur munur var á
- Page 30 and 31: Nikkel (Ni) Samanburður á þeim s
- Page 32 and 33: Blý (Pb) Niðurstöður mælinga
- Page 34 and 35: Vanadín (V) Utan iðnaðarsvæða
- Page 36 and 37: Sink (Zn) Samanburður á sýnum se
- Page 38 and 39: 5.3 Áhrif iðjuvera á styrk efna
- Page 42 and 43: Kadmín (Cd) Samanburður á styrk
- Page 44 and 45: Króm (Cr) Við samanburð á styrk
- Page 46 and 47: Kopar (Cu) Samanburður á styrk ko
- Page 48 and 49: Járn (Fe) Samanburður á styrk j
- Page 50 and 51: Kvikasilfur (Hg) Samanburður á st
- Page 52 and 53: Nikkel (Ni) Samanburður á styrk n
- Page 54 and 55: Blý (Pb) Samanburður á styrk bl
- Page 56 and 57: Brennisteinn (S) Samanburður á st
- Page 58 and 59: Vanadín (V) Samanburður á styrk
- Page 60 and 61: Sink (Zn) Við samanburð á styrk
- Page 62 and 63: 5.4 Klasagreining Með klasagreinin
- Page 64 and 65: Skemmdir á mosa 2010 ! Miklar ! No
- Page 66 and 67: Brennisteinn Brennisteinn hefur ver
- Page 68 and 69: styrkur kadmíns í Skandinavíu mi
- Page 70 and 71: milli ára. Frá 2005 til 2010 hefu
- Page 72 and 73: 9 HEIMILDIR Aboal, J.R., J.A. Couto
- Page 74 and 75: Jón Hálfdanarson 2003. Hvað er j
- Page 76 and 77: Tyrovola, K. og N.P. Nikolaidis 200
- Page 78 and 79: Arsen (As) 2005 2010 Straumsvík Gr
- Page 80 and 81: Króm (Cr) 2005 2010 Straumsvík Gr
- Page 82 and 83: Járn (Fe) 2005 2010 Straumsvík Gr
- Page 84 and 85: Nikkel (Ni) 2005 2010 Straumsvík G
- Page 86 and 87: Vanadín (V) 2005 2010 Straumsvík
- Page 88 and 89: Brennisteinn (S) 2005 2010 Straumsv
NÁTTÚRUFRÆÐISTOFNUN ÍSLANDS 2013<br />
<strong>Þungm<strong>á</strong>lmar</strong> <strong>og</strong> <strong>brennisteinn</strong> <strong>í</strong> <strong>mosa</strong> <strong>á</strong> <strong>Íslandi</strong> <strong>1990</strong>-<strong>2010</strong>: <strong>á</strong>hrif <strong>iðjuvera</strong><br />
As <strong>2010</strong><br />
Reyðarfjörður<br />
0,11<br />
!<br />
0,21<br />
!<br />
0,41<br />
!<br />
0,54<br />
!<br />
1,08<br />
!<br />
!<br />
0,22<br />
!<br />
0,28<br />
!<br />
!<br />
0,34<br />
!<br />
MS≤1<br />
1