Þungmálmar og brennisteinn í mosa á Íslandi 1990-2010 Áhrif iðjuvera
Ãungmálmar og brennisteinn à mosa á Ãslandi 1990-2010 Ãhrif ...
Ãungmálmar og brennisteinn à mosa á Ãslandi 1990-2010 Ãhrif ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
NÁTTÚRUFRÆÐISTOFNUN ÍSLANDS 2013<br />
<strong>Þungm<strong>á</strong>lmar</strong> <strong>og</strong> <strong>brennisteinn</strong> <strong>í</strong> <strong>mosa</strong> <strong>á</strong> <strong>Íslandi</strong> <strong>1990</strong>-<strong>2010</strong>: <strong>á</strong>hrif <strong>iðjuvera</strong><br />
Reyðarfjörður<br />
R40<br />
!<br />
!<br />
225<br />
R37-2<br />
!<br />
!<br />
!<br />
R43<br />
! !<br />
R43-2<br />
^<br />
R37<br />
R42-B !<br />
!<br />
R42<br />
!<br />
R41<br />
!<br />
!<br />
!<br />
! R38-2<br />
!<br />
!<br />
R38<br />
! R39<br />
!<br />
R35<br />
!<br />
!<br />
!<br />
R35-B<br />
0 1 2 3km<br />
4. mynd. Yfirlit yfir sýnatökustaði <strong>mosa</strong> við <strong>á</strong>lverið <strong>í</strong> Reyðarfirði <strong>á</strong>rið <strong>2010</strong>. Aflagðir staðir eru merktir<br />
með dökkrauðum lit. Sýnd er t<strong>í</strong>ðni vindstefnu <strong>á</strong> veðurstöð 2 <strong>á</strong>rið <strong>2010</strong>. Staðsetning hennar er t<strong>á</strong>knuð<br />
með svartri stjörnu. Hringferill afmarkar það svæði sem er innan við 4 km fr<strong>á</strong> miðju <strong>á</strong>lvers.<br />
Sýni voru tekin <strong>á</strong> tveimur sniðum, þ.e. fr<strong>á</strong> fjarðarbotni <strong>og</strong> út með firðinum <strong>og</strong> s<strong>í</strong>ðan þvert <strong>á</strong><br />
það (4. mynd). Árið 2000 voru tekin sex sýni <strong>á</strong> langsniðinu en þrjú <strong>á</strong> þversniðinu. Árið 2005<br />
var bygging <strong>á</strong>lversins hafin <strong>og</strong> höfðu þ<strong>á</strong> þr<strong>í</strong>r sýnatökustaðir fr<strong>á</strong> <strong>á</strong>rinu 2000 skemmst vegna<br />
framkvæmda. Tveir þeirra voru n<strong>á</strong>lægt verksmiðjunni (R37 <strong>og</strong> R38) en einn hafði farið undir<br />
veg (R43). Árið 2005 voru þv<strong>í</strong> valdir þr<strong>í</strong>r nýir staðir (R43-2, R37-2, R38-2) en auk þess var<br />
tveimur bætt við, öðrum sunnan fjarðar (R35-b) <strong>og</strong> hinum norðan (R42-b). Árið 2005 voru<br />
mælistaðir <strong>í</strong> firðinum þv<strong>í</strong> alls 11 <strong>og</strong> var sýnataka endurtekin <strong>á</strong> þeim öllum <strong>á</strong>rið <strong>2010</strong>.<br />
3.5 Jarðvarmavirkjanir<br />
Sumarið <strong>2010</strong> voru sýni tekin <strong>á</strong> nokkrum nýjum stöðum <strong>í</strong> n<strong>á</strong>grenni jarðvarmavirkjana <strong>og</strong><br />
þar sem fyrirhugað er að reisa sl<strong>í</strong>kar virkjanir. Var það gert til þess að kanna hugsanleg <strong>á</strong>hrif<br />
þeirra <strong>á</strong> styrk þungm<strong>á</strong>lma <strong>í</strong> <strong>mosa</strong>. Tekin voru sýni við Hellisheiðarvirkjun, við Svartsengi, <strong>á</strong><br />
Þeistareykjum <strong>og</strong> <strong>í</strong> n<strong>á</strong>grenni Bjarnarflags (1. mynd).<br />
3.6 Skemmdir <strong>á</strong> <strong>mosa</strong><br />
Þegar sýnum var safnað sumarið <strong>2010</strong> var gosi <strong>í</strong> Eyjafjallajökli nýlokið. Þv<strong>í</strong> m<strong>á</strong>tti búast við að<br />
tildurmosi hefði eitthvað skemmst, einkum <strong>í</strong> n<strong>á</strong>grenni eldfjallsins. Við sýnatöku var þv<strong>í</strong> leitað<br />
að skemmdum þar sem safnað var <strong>og</strong> þær metnar gróflega <strong>í</strong> eftirfarandi flokka:<br />
1. Engar skemmdir - ekki sj<strong>á</strong>anlegar skemmdir <strong>á</strong> <strong>mosa</strong>.<br />
2. Litlar skemmdir - blöð <strong>og</strong> greinar dökkar. Skemmdir litlar að umfangi.<br />
3. Nokkrar skemmdir - blöð <strong>og</strong> greinar dökkar l<strong>í</strong>kt <strong>og</strong> þær hefðu brunnið. Skemmdir allv<strong>í</strong>ða<br />
að finna <strong>á</strong> hverjum stað.<br />
4. Miklar skemmdir - mosi annaðhvort horfinn undir ösku eða dauður <strong>á</strong> blettum. Blöð <strong>og</strong><br />
greinar dökkar l<strong>í</strong>kt <strong>og</strong> þær hefðu brunnið. V<strong>í</strong>ðast hvar þó einhver lifandi mosi til staðar.<br />
13
Change language