Þungmálmar og brennisteinn í mosa á Íslandi 1990-2010 Áhrif iðjuvera
Ãungmálmar og brennisteinn à mosa á Ãslandi 1990-2010 Ãhrif ...
Ãungmálmar og brennisteinn à mosa á Ãslandi 1990-2010 Ãhrif ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
NÁTTÚRUFRÆÐISTOFNUN ÍSLANDS 2013<br />
<strong>Þungm<strong>á</strong>lmar</strong> <strong>og</strong> <strong>brennisteinn</strong> <strong>í</strong> <strong>mosa</strong> <strong>á</strong> <strong>Íslandi</strong> <strong>1990</strong>-<strong>2010</strong>: <strong>á</strong>hrif <strong>iðjuvera</strong><br />
Söfnun sýna <strong>og</strong> öll meðferð þeirra var unnin með plasthönskum eða hönd stungið <strong>í</strong> plastpoka<br />
þegar sýnin voru meðhöndluð til þess að forðast beina snertingu við <strong>mosa</strong>nn <strong>og</strong> til að hamla<br />
gegn þv<strong>í</strong> að aðskotaefni bærust <strong>í</strong> hann.<br />
3.2 Straumsv<strong>í</strong>k<br />
Við upphaf mælinga <strong>á</strong>rið <strong>1990</strong> var eitt <strong>mosa</strong>sýni tekið <strong>í</strong> n<strong>á</strong>grenni við <strong>á</strong>lverið <strong>í</strong> Straumsv<strong>í</strong>k (90A)<br />
(2. mynd). Við mælingar <strong>á</strong>rin <strong>1990</strong> <strong>og</strong> 1995 komu fram v<strong>í</strong>sbendingar um að styrkur nokkurra<br />
efna væri þar hærri en v<strong>í</strong>ðast annars staðar <strong>á</strong> landinu (Sigurður H. Magnússon 2002a). Til að<br />
kanna þetta n<strong>á</strong>nar voru <strong>á</strong>rið 2000 valdir 10 sýnatökustaðir til viðbótar <strong>á</strong> fjórum mælisniðum <strong>í</strong><br />
n<strong>á</strong>grenni <strong>á</strong>lversins <strong>og</strong> hefur <strong>mosa</strong> verið safnað þar s<strong>í</strong>ðan <strong>á</strong> alls 11 stöðum <strong>á</strong> fimm <strong>á</strong>ra fresti (2.<br />
mynd). Næst <strong>á</strong>lverinu var mjög l<strong>í</strong>tið um tildur<strong>mosa</strong> <strong>og</strong> þv<strong>í</strong> var ekki unnt að safna nær verinu en <strong>í</strong><br />
1000-1100 m fjarlægð. Miðað var við að taka sýni <strong>í</strong> 1100, 1700 <strong>og</strong> 2500 m fjarlægð. Það reyndist<br />
ekki mögulegt <strong>í</strong> öllum tilfellum þv<strong>í</strong> að mosinn fannst ekki alls staðar þar sem ætlunin var að<br />
safna honum. Sýni voru þv<strong>í</strong> tekin eins n<strong>á</strong>lægt fyrirhuguðum stað <strong>og</strong> unnt var. Sýnatökustaðirnir<br />
10 voru valdir <strong>í</strong> samr<strong>á</strong>ði við Guðrúnu Þóru Magnúsdóttur starfsmanns <strong>á</strong>lversins. Við endurtekna<br />
sýnatöku <strong>á</strong>rin 2005 <strong>og</strong> <strong>2010</strong> voru sýni tekin <strong>á</strong> sömu stöðum.<br />
3.3 Grundartangi<br />
Þegar mælingar <strong>á</strong> þungm<strong>á</strong>lmum hófust <strong>á</strong>rið <strong>1990</strong> voru sýni tekin <strong>á</strong> fjórum stöðum <strong>í</strong> n<strong>á</strong>grenni<br />
(