NÍ-08008 - Náttúrufræðistofnun Íslands

NÁTTÚRUFRÆÐISTOFNUN ÍSLANDS 2008
Verndun svæða, vistgerða og tegunda. Tillögur Náttúrufræðistofnunar Íslands
vegna náttúruverndaráætlunar 2009–2013
Skóglendi við Hoffellsjökul
Svæðið sem hér er lagt til að verði verndað er um 124 km² að stærð og er staðsett í
sveitarfélaginu Hornafirði. Svæðið liggur rétt utan marka Vatnajökulsþjóðgarðs og hluti þess
tilheyrir svæði 631 á náttúruminjaskrá sem er á skránni m.a. vegna stórbrotins landslags,
kjarrlendis og jarðminja.
Markmið friðlýsingarinnar: Að vernda mikilvægt búsvæði fyrir margar sjaldgæfar
fléttutegundir með takmarkaða útbreiðslu og nokkrar tegundir háplantna. Með vernd tegunda
og búsvæða þeirra er stuðlað að því að tryggja viðhald líffræðilegrar fjölbreytni svæðanna,
sbr. 2010 markmið Sameinuðu þjóðanna um líffræðilega fjölbreytni og evrópsku áætlunina
um plöntuvernd 2008–2014. Lagt er til að svæðið verði sameinað Vatnajökulsþjóðgarði.
Mörk: Frá Svínahrygg með brekkurótum að túnunum við Miðfell og Hoffell. Ofan túna og
niður að Hoffellsá. Upp Fláandagil, upp á Setbergsheiði og með fjallstoppum í Seltind, þaðan
í Reifstind, Njörfafellstind, Vatnssteinafellstind og að Lambatungujökli við Nautastíg. Með
mörkum Vatnajökulsþjóðgarðs að Svínahrygg.
Svæðislýsing: Landslag á svæðinu er stórbrotið og einkennist af skriðjöklum, lítt grónum
fjöllum og grónum dölum. Þarna er birkiskógur með sérstæðu gróðurfari og mörgum
sjaldgæfum fléttu- og háplöntutegundum.
Núverandi landnotkun: Landbúnaður, beitiland, útivist, skógrækt og efnistaka.
Ógnir: Engar alvarlegar.
Nauðsynlegar aðgerðir: Skógurinn skal vaxa villtur og fá að þróast eftir eigin lögmálum.
Ekki skal hirða um hann eins og um nytjaskóg væri að ræða því dauðir trjádrumbar geta
verið mikilvæg búsvæði fyrir ákveðnar lífverutegundir. Ekki ætti að heimila innflutning
framandi eða ágengra plöntutegunda á svæðið. Ekki ætti að skipuleggja landnotkun á
svæðinu sem felur í sér stórfellt jarðrask. Ekki er talið að stöðva þurfi hefðbundna beit
búfénaðar eins og hún er nú.
Forsendur fyrir friðlýsingu: Birkiskógur með fjölbreyttum ásætufléttum en á birkinu og
fauskum þess má finna flestar sjaldgæfar ásætufléttur sem helst hafa útbreiðslusvæði sitt um
austan- og suðaustanvert landið. Einnig vaxa á svæðinu nokkrar sjaldgæfar háplöntur eins og
finnungsstör, Carex nardina, bergsteinbrjótur, Saxifraga paniculata, sjöstjarna, Trientalis
europaea og fjallaliðfætla, Woodsia alpina.
Tegund Tegundarheiti Flokkur Algengi Válisti Forsendur verndar
Klettaburkni Asplenium viride Háplanta Sjaldgæf VU Einn af átta fundarstöðum
Birkiskegg Bryoria fuscescens Flétta Einn af sjö fundarstöðum
Kvistaskegg Bryoria simplicior Flétta Einn af þremur fundarstöðum
Flatþemba Hypogymnia physodes Flétta Einn af allmörgum fundarstöðum
Pípuþemba Hypogymnia tubulosa Flétta Einn af allmörgum fundarstöðum
Gulstika Parmeliopsis ambigua Flétta Einn af átta fundarstöðum
Næfurskóf Platismatia glauca Flétta Einn af sjö fundarstöðum
Gullinvarp Vulpicida pinastri Flétta Einn af fjórum fundarstöðum
55