Válisti 2

Tegundir í nokkurri hættu (LR)
STORMMÁFUR
Larus canus
Staða: í nokkurri hættu (LR, cd)
Forsenda: Háður vernd
Alþjóðlegar skuldbindingar:
V Bernarsamningur: viðauki III
Stormmáfurinn er nýlegur varpfugl i landinu en fyrsta hreiðrið fannst árið 1955. Síðan hefur
vaxið upp stofn sem talinn er 500-600 pör og verpa þau viba um land. Eyjafjörður er
lykilsvæði fyrir tegundina en þar er að finna ríflega helming stofnsins. Ekki er talib að
stormmáfar valdi neinum skaða og eru þeir alfriðaðir.
Utbreibsla og stofnstærð: Fyrsta stormmáfshreiðrið fannst hér 1955 4 en líklegt er að tegundin
hafi byrjað að verpa allt að tveimur áratugum fyrr. síðan hefur stofninn smám saman vaxið
og á eflaust enn eftir að stækka. Varpstofninn er nú álitinn vera 500-600 pör 76 og er
þungamiðjan á Eyjafjarðarsvæðinu, en þar verpur meirihluti stofnsins. Stormmáfar hafa verið
að breiðast út um landið og verpa þeir nú víða á Norðurlandi, Austur- og Suðausturlandi og
á svæðinu frá miðju Suðurlandi vestur um til breiðafjarðar.
Llfshættir: Stormmáfar verpa í eyjum, óshálmum á sjávarströndum og áreyrum en einnig í
votlendi, jafnvel langt frá sjó. Þeir verpa frá seinni hluta maí og fram í júní og eru eggin
yfirleitt 2 eða 3. Utungun tekur 3-4 vikur og ungar fara úr hreiðri 3-5 dögum eftir klak.
Stormmáfar eru fjölhæfir í fæðuvali en lifa þó einkum á hryggleyðingjum við sjávarstrendur
og í túnum og mólendi. Islenskir stormmáfar virðast flestir halda til við Bretlandseyjar yfir
vetrarmánuðina en þeir hafa einnig fundist á Nýfundnalandi. Hluti stofnsins heldur þó til við
strendur Suðvesturlands á veturna.
Helstu ógnir: Flestir landsmenn gera lítinn greinarmun á hinum ýmsu tegundum máfa og er
stormmáfur stöku sinnum skotinn af vangá. víða verpa stormmáfar í sambýli með hettumáfum.
Þar eð taka hettumáfseggja er heimil kemur fyrir að stormmáfsegg séu tínd jafnhliða, þrátt
fyrir að þau séu friðuð. stærðta stormmáfsvarp landsins er við Akureyrarflugvöll og er þar
nokkur þrýstingur á að fækka fuglunum eða hrekja þá burtu til þess að auka flugöryggi.
Vernd og vöktun: Stormmáfur er alfriðaður. nauðsynlegt er að efla fræðslu svo landsmenn
eigi hægara með að greina milli einstakra máfategunda, bæði fuglanna sjálfra og eggja
þeirra. Slíkri fræðslu mætti beina í tiltekna landshluta, svo sem til Eyjafjarðar þegar
stormmáfar eiga í hlut. Stofninn í Eyjafirði er vaktaður á fimm ára fresti en skipuleggja þarf
vöktun stofnsins í landinu í heild.
Staða á heimsvísu: Stormmáfur er útbreiddur varpfugl víða um heim, bæði austan hafs og vestan.
Stofninn í heild er talinn vera sterkur og er víða í vexti en vísbendingar hafa þó komið fram um
fækkun í Noregi og Danmörku þar sem stór hluti stofnsins verpur. Þar sem veiðar eru leyfðar í
Evrópu ber skv. Bernarsamningnum að hafa stjórn á þeim til þess að tryggja vernd stofnsins.
88