Válisti 2

Tegundir í yfirvofandi hættu (VU)
Corvus corax
Staða: 1 yfirvofandi hættu (VU)
Forsenda: Hefur fækkað, >20% fækkun á 10 árum
Alþjóðlegar skuldbindingar:
A/ Bernarsamningur: viðauki III
Hrafninn er algengur og áberandi fugl í íslenskri náttúru og þjóðtrú. friðlýst er að varpstofninn
sé um 2.000 pör auk geldfugla. Hrafnar hafa verið ofsóttir i auknum mæli á siðustu áratugum
og þeim fer sums staðar fækkandi.
Utbreiðsla og stofnstærð: Hrafninn er útbreiddur á láglendi og verpur einnig strjált á
hálendinu. Hann er algengastur við sjávarsíðuna og í þéttbýlum landbúnaðarhéruðum þar
sem gnótt er fæðu og varpstaða. Þéttleiki fugla er víða 3-5 pör á hverja 100 km 2 en getur
verið mun meiri, t.d. í Fljótshlíð (13 pör á 100 km 2 ). 65 Varpstofninn var metinn í kringum
1985 og reyndist þá vera um 2.000 pör og heildarstofninn á sama tíma um 13.000 fuglar að
hausti. 64 Stór hluti hans er ókynþroska ungfuglar (1-3 ára). Varpfuglum hefur sannanlega
fækkað á stórum landsvæðum, t.d. í grennd við Reykjavík, við Breiðafjörð og í Þingeyjarsýslum
þar sem varpstofninn minnkaði um 31% frá 1981 til 1998, eða um rúm 2% á ári. 72
Lífshættir: Hrafninn verpur yfirleitt í klettum en einnig á mannvirkjum og notar sömu varpstaði
árum saman. Hann verpur snemma, oftast um miðjan apríl, og ungÁrnir yfirgefa foreldrana
ekki fyrr en í júlí. Fullorðnu fuglÁrnir halda sig í grennd við varpstaðinn árið um kring en
ungfuglÁrnir flakka viða þar til þeir fara að verpa, 3-5 ára gamlir. 65 Hrafninn er staðfugl hér
á landi. Hann er alæta, skæður eggja- og ungaræningi og getur valdið miklum usla og
stundum fjárhagslegu tjóni í þéttum fuglabyggðum eins og æðarvörpum. Hrafninn drap
talsvert af lömbum áður fyrr og leggst stundum á afvelta fé og rænir matvælum sem liggja á
glámbekk. A siðari árum hafa hrafnar gatað rúllubagga í óþökk bænda.
Helstu ógnir: Hrafninn er ofsóttur af ýmsum sem telja sig verða fyrir tjóni af hans völdum; menn
steypa undan honum og skjóta jafnvel að tilefnislausu. Á árunum 1995-1998 voru
5.500-7.100 hrafnar drepnir á ári. 94 Miðað við áætlaða stofnstærð er ólíklegt að stofninn þoli
slíka veiði. Rannsóknir í Þingeyjarsýslum hafa sýnt að þar er drepið meira af hröfnum en nemur
viðkomu stofnsins á svæðinu og hefur varpstofninn þar því minnkað um þriðjung frá 1981.
Varpstofn hrafna í Þingeyjarsýslum
1981-1998. — The number of raven
pairs breeding in in the counties of
Þingeyjarsýsla, NE-lceland, in 1981-
1998.
70