Válisti 2
Válisti fugla - Náttúrufræðistofnun Ãslands Válisti fugla - Náttúrufræðistofnun Ãslands
Gargönd, E: Gadwall, D: Knarand, Þ: Schnatterente, F: Canard chipeau. Ljósm.: J.Ó.H. English summary: The Gadwall is a rare breeder in lceland and is found mostly in eutrophic wetlands in the north, notably at Lake Mývatn, where approximately half of the estimated 200-300 pairs breed. The Gadwall has been fully protected in lceland since 1954, except for the limited harvesting of eggs, which was permitted until 1994. 63
Tegundir í yfirvofandi hættu (VU) GRÁGÆS Anser anser Staða: í yfirvofandi hættu (VU) Forsenda: Hefur fækkað, >20% fækkun á 10 árum Alþjóðlegar skuldbindingar: V Bernarsamningur: Viðauki III Grágæsin er algengur varpfugl á láglendi um land allt og fjölgaði mikið eftir 1960. Siðan 1990 hefur stofninn hins vegar minnkað um meira en fimmtung, líklega vegna vaxandi skotveiða. Islenski grágæsarstofninn er einn fárra gæsastofna sem fara minnkandi. Utbreiðsla og stofnstærð: Grágæsin verpur á láglendi um land allt og á stöku stað í allt að 400-500 m y.s. Hún er algengust meðfram stórám og í grösugum eyjum. Grágæsin hefur breiðst út á þessari öld samhliða vexti í stofninum og var t.d. nær óþekkt á Vestfjörðum fyrir 1960. Fylgst hefur verið með íslenska grágæsarstofninum á vetrarstöðvum á Bretlandseyjum síðan 1960. Stofninn óx til 1990 og var þá áætlaður 115.000 fuglar í lok veiðitíma hér á landi. 74 Undanfarin ár hefur grágæsum fækkað jafnt og þétt og taldi stofninn um 83.000 fugla haustið 1998. Þessi mikla fækkun (yfir 20% á tæpum áratug) hefur ekki verið skýrð til fulls. Mikið og sennilega vaxandi veiðiálag hér á landi er þó líklegasta skýringin. Islenski grágæsarstofninn er nú einn fárra gæsastofna í heiminum sem ekki eru stöðugir eða í vexti. Lífshættir: Varpkjörlendi grágæsar er í eða við votlendi, oft í kjarrivöxnum móum og árhólmum. Hún heldur sig mikið í mýrum en einnig á ræktuðu landi vor og haust og kvarta þá margir undan tjóni af hennar völdum. Flestar grágæsir fara á haustin til Bretlandseyja og snúa til baka í apríl. Síðan 1960 hafa nokkur hundruð fuglar haldið til allan veturinn á Innnesjum. 82 Varpið hefst í byrjun maí og eggin, sem eru 4-7, klekjast á tæpum mánuði og verða ungÁrnir fleygir í ágúst. Stór hluti grágæsarstofnsins er ókynþroska fuglar (geldfuglar) og fella þeir fjaðrir við vötn og ár, frá lokum júní og fram í ágúst. Fæðan er margvíslegur gróður, einkum starir, gröð og ber. Grágæsir sækja einnig í túngröð, kartöflur og korn. Helstu ógnir: Allt að þriðjungur grágæsarstofnsins er veiddur hér á landi ár hvert, (t.d. um 37 þúsund fuglar árið 1998), 94 og bendir margt til þess að grágæsin sé ofveidd. Nokkuð er um ólöglegar veiðar hér á vorin og um skeið voru ófleygar gæsir veiddar meðan þær voru í Islenski grágæsarstofninn 1960- 1998, byggt á talningum á vetrarstöðvum á Bretlandseyjum. — Numbers of icelandic Greylag Geese 1960-1998 based on counts in the wintering grounds in Britain. 64
- Page 12 and 13: lífsferill hennar verið vel þekk
- Page 14 and 15: 1. tafla. Fuglar á válista, flokk
- Page 16 and 17: Lífrík votlertdi eru lykilsvæði
- Page 18 and 19: Himbrimi er ein þeirra fuglategund
- Page 20 and 21: dýra sem ber að friða og þar er
- Page 22 and 23: Fuglavernd og áhyrgð Íslendinga
- Page 24 and 25: Efni válistans og útbreibslukort
- Page 26 and 27: Geirfugl, E: Great Auk, D: Gejrfugl
- Page 28 and 29: Haftyrðill, E: Little Auk (Am. Dov
- Page 30 and 31: Keldusvírt, E: Water Rail, D: Vand
- Page 32 and 33: Brandönd, E: Shelduck (Am. Sheldra
- Page 34 and 35: Fjöruspói, E: Curlew (Am. Eurasia
- Page 36 and 37: Gráspör, E: House Sparrow, D: Gr
- Page 38 and 39: Skutulönd, E: Pochard, D: Taffelan
- Page 40 and 41: Snæugla, E: Snowy Owl, D: Sneugle,
- Page 42 and 43: Strandtittlingur, E: Rock Pipit, D:
- Page 44 and 45: Haförn, E: White-tailed Eagle, D:
- Page 46 and 47: 47
- Page 48 and 49: Helsingi, E: Barnacle Goose, D: Bra
- Page 50 and 51: Húsönd, E: Barrow's Goldeneye, D:
- Page 52 and 53: Skeiðönd, E: Shoveler (Am. Northe
- Page 54 and 55: Þórshani, E: Crey Phalarope (Red
- Page 56 and 57: Brandugla, E: Short-eared Owl, D: M
- Page 58 and 59: Fálki, E: Gyrfalcon, D: Jagtfalk,
- Page 60 and 61: Flórgoði, E: Slavonian Grebe (Am.
- Page 64 and 65: Grágæs, E: Greylag Goose, D: Grá
- Page 66 and 67: Gulönd, E: Goosander (Am. Common M
- Page 68 and 69: Himbrimi, E: Great Northern Diver (
- Page 70 and 71: Hrafn, E: Raven, D : Ravn, Þ: Kolk
- Page 72 and 73: Hrafnsönd, E: Common Scoter (Am. B
- Page 74 and 75: Sjósvala, E: Leach's Petrel (Am. L
- Page 76 and 77: Skrofa, E: Manx Shearwater, D: Almi
- Page 78 and 79: Stormsvala, E: Storm Petrel, D: Lil
- Page 80 and 81: Stuttnefja, E: Bríinnich's Guillem
- Page 82 and 83: Súla, E: Gannet, D: Sule, P: Bafí
- Page 84 and 85: Svartbakur, E: Great Black-backed G
- Page 86 and 87: Grafönd, E: Pintail, D: Spidsand,
- Page 88 and 89: Stormmáfur, E: Common Gull, D: Sto
- Page 90 and 91: Straumönd, E: Harlequin Duck, D: S
- Page 92 and 93: 23. Bengtson, S.-A. 1972. Breeding
- Page 94 and 95: 65. Kristinn Haukur Skarphéðinsso
- Page 96 and 97: 7. viðauki. Leiðbeiningar IUCN vi
- Page 98 and 99: I yfirvofandi hættu (VU) Tegund te
- Page 100 and 101: Jaðrakan Limosa limosa 7.000-10.00
- Page 102 and 103: 3. viðauki. Tegundir á válista
Gargönd, E: Gadwall, D: Knarand, Þ: Schnatterente, F: Canard chipeau. Ljósm.: J.Ó.H.<br />
English summary: The Gadwall is a rare breeder in lceland and is found mostly in eutrophic<br />
wetlands in the north, notably at Lake Mývatn, where approximately half of the estimated<br />
200-300 pairs breed. The Gadwall has been fully protected in lceland since 1954, except<br />
for the limited harvesting of eggs, which was permitted until 1994.<br />
63
Change language