Válisti 2

Tegundir í hættu (EN)
Vernd og vöktun: Örninn var ofsóttur fram á 20. öld en hefur verið alfriðaður frá 1913 og
urðu Islendingar fyrstir þjóða til að friða hann. Eitrun fyrir refi var bönnuð 1964 en fram að
því drápust margir ernir af því að éta eitruð hræ. Oheimilt er að stoppa upp örn sem finnst
dauður og ber að skila honum til Náttúrufræðistofnunar Islands. Bannað er að koma nær
arnarhreiðrum en 500 m án sérstaks leyfis umhverfisráðherra. Ernir eru taldir árlega og fylgst
með varpi og fjölda uppkominna unga. nauðsynlegt er að tryggja að friðunarákvæði séu virt
og uppræta ólöglega umgengni við arnarhreiður. Eitruð hræ eru talin helsta ástæða þess að
örnum fækkaði fyrrum og er lagt til að eitrun á víðavangi verði alls ekki leyfð, hvorki til að
vernda æðarvarp né til fækkunar dýra í öðrum tilgangi.
Staða á heimsvísu: Örninn var áður útbreiddur varpfugl í Evrópu og Asíu og verpur einnig á
Vestur-Grænlandi. Örnum fækkaði víða á 19. öld vegna ofsókna en hafa rétt verulega úr
kútnum í Norður-Evrópu. Örninn er sjaldgæfur fugl í Evrópu og nýtur víðast hvar strangrar
verndar. Á nokkrum svæðum þar sem örnum var útrýmt er verið að koma upp nýjum stofni
með því að sleppa þar aðfluttum ungum örnum. Samkvæmt Bernarsamningnum ber að friða
erni og leggja áherslu á að vernda búsvæði þeirra með friðun svæða eða öðrum slíkum
aðgerðum.
English summary: The White-tailed Eagle is now rare in lceland, with only 43 breeding pairs
restricted to the western part of the country. On average, less than half of the pairs nest
successfully each year. Formerly the Eagle bred throughout lceland and was much more
abundant (150+ pairs). The decline is a result of systematic persecution at the turn of the 20th
century, að well að accidental poisoning from fox baits. Despite full legal protection since
1913, eagles are still being persecuted and their nests destroyed.
Haförnum hefur litib fjölgað á Islandi þrátt fyrir stranga friðun í næstum 90 ár. Ljósm.: J.Ó.H.
46