Válisti 2

More documents

Recommendations

Info

1. tafla. Fuglar á válista, flokkun þeirra og forsendur Utdauður (EX) Geirfugl Pinguinus impennis Dó út 1844 Útdauður sem varpfugl (EW) Haftyrðill Alle alle Hætti varpi á Islandi um 1995 Keldusvín Rallus aquaticus Hætti varpi á Islandi um 1970 í bráðri hættu (CR) Brandönd Tadorna tadorna Lítill stofn,
verið á samfelldri niðurleið um árabil. Ef ekki er komið í veg fyrir stöðuga fækkun verður viðkomandi stofn orðinn hættulega lítill fyrr en varir, jafnvel þótt hann sé enn nokkuð stór. Oft er fleiri en ein ástæða fyrir því að fegund er á válista. Sem dæmi má nefna húsönd. Stofninn er lítill, staðbundinn og hefur verið á stöðugri niðurleið um árabil. Fáliðaðir varpfuglar Meira en helmingur (18 af 32) tegunda er á válistanum vegna þess að stofnar þeirra eru litlir. I fyrsta lagi er um að ræða nýja landnema, eins og brandönd, fjöruspóa, gráspör, helsingja, skutulönd, stormmáf og strandtittling. I öðru lagi eru þetta tegundir sem ávallt hafa verið strjálar hér á landi en sumum þeirra hefur jafnframt fækkað vegna skerðingar búsvæða, vegna ofsókna eða af óþekktum orsökum. Meðal strjálla fugla má nefna fálka, haförn, himbrima, gargönd og þórshana. Loks má nefna tegundir sem sennilega hafa verið miklu algengari hér áður fyrr en hefur fækkað vegna skerðingar búsvæða, svo sem flórgoða. Staðbundnir stofnar Tæplega þriðjungur tegunda á válistanum (9 af 32) verpur á tiltölulega fáum eða afmörkuðum svæðum hér á landi. Fjórar þeirra eru fremur algegnir sjófuglar, þar af þrjár sem verpa svo að segja eingöngu á einum stað; í Vestmannaeyjum, (sjósvala, skrofa og stormsvala). Sú fjórða, súlan, verpur einnig á nokkrum öðrum stöðum. Umhverfisslys og náttúruhamfarir á þeim slóðum gætu hugsanlega höggvið stórt skarð í stofnana og ógnað tilvist þeirra hér á landi. Fimm tegundir vatnafugla eru að miklu eða öllu leyti bundnar við Mývatn; flórgoði, gargönd, hrafsönd, húsönd og skutulönd. Vistkerfi Mývatns og Laxár gegna því lykilhlutverki fyrir þessar tegundir hér á landi og því er mjög mikilvægt að tryggja verndun þess. Stofnar á niðurleið Allt að 10 tegundum á válistanum hefur fækkað umtalsvert. I sumum tilvikum eru ástæður óljósar eins og hjá húsönd og hrafnsönd. I öðrum tilvikum hefur eyðilegging búsvæða leitt til fækkunar og má þar nefna flórgoða. Fjórum tegundum á válistanum hefur öllum líkindum fækkað vegna ofveiði: grágæs, hrafni, stuttnefju og svartbaki. Mikilvægt er að skilgreina hvaða þættir það eru sem hafa áhrif á eða ógna þessum fuglastofnum svo unnt sé að skipuleggja viðeigandi mótvægisaðgerðir. Grágæs er algengur fugl á íslandi en síðustu 10 ár hefur stofninn minnkað stöðugt og er nú um 20-30% minni en hann var árið 1990. Engar fullnægjandi skýringar eru á þessari fækkun í stofninum en helst er hallast að því að ofveiði ráði þar mestu. Heimilt er að veiða tvær þessara tegunda án takmarkana, en það eru hrafn og svartbakur. Hér á landi hafa sumir litið á hrafn og svartbak sem helstu óvini manna í fuglaheimi. Lengi var sú skoðun ríkjandi að útrýma bæri þessum tegundum. Fáum dettur slíkt í hug nú á tímum en margir eru þó enn þeirrar skoðunar að fækka þurfi þessum fuglum. Stofnar hrafns og svartbaks hafa dregiðt saman á síðustu áratugum; svartbaki hefur fækkað að því er virðist um land allt og hrafni á stórum landsvæðum, svo sem i Þingeyjarsýslum og hugsanlega á landinu öllu. I lögum um fuglaveiðar og fuglafriðun (nr. 64/1994) er sú meginregla sett að ákvörðun um að leyfa veiðar skuli byggjast á því að viðkoma stofns sé nægileg til þess að vega upp á móti afföllum vegna veiða. Þó er unnt að hafa áhrif á útbreiðslu tegundar ef skilgreindir 16
Page 2 and 3: Válisti 2 Fuglar
Page 4 and 5: Efnisyfirlit Bls. English summary 7
Page 6 and 7: English summary The first part of a
Page 8 and 9: Fylgt úr hlaði Útgáfa válista
Page 10 and 11: Geirfuglar urðu útdauðir á Isla
Page 12 and 13: lífsferill hennar verið vel þekk
Page 16 and 17: Lífrík votlertdi eru lykilsvæði
Page 18 and 19: Himbrimi er ein þeirra fuglategund
Page 20 and 21: dýra sem ber að friða og þar er
Page 22 and 23: Fuglavernd og áhyrgð Íslendinga
Page 24 and 25: Efni válistans og útbreibslukort
Page 26 and 27: Geirfugl, E: Great Auk, D: Gejrfugl
Page 28 and 29: Haftyrðill, E: Little Auk (Am. Dov
Page 30 and 31: Keldusvírt, E: Water Rail, D: Vand
Page 32 and 33: Brandönd, E: Shelduck (Am. Sheldra
Page 34 and 35: Fjöruspói, E: Curlew (Am. Eurasia
Page 36 and 37: Gráspör, E: House Sparrow, D: Gr
Page 38 and 39: Skutulönd, E: Pochard, D: Taffelan
Page 40 and 41: Snæugla, E: Snowy Owl, D: Sneugle,
Page 42 and 43: Strandtittlingur, E: Rock Pipit, D:
Page 44 and 45: Haförn, E: White-tailed Eagle, D:
Page 46 and 47: 47
Page 48 and 49: Helsingi, E: Barnacle Goose, D: Bra
Page 50 and 51: Húsönd, E: Barrow's Goldeneye, D:
Page 52 and 53: Skeiðönd, E: Shoveler (Am. Northe
Page 54 and 55: Þórshani, E: Crey Phalarope (Red
Page 56 and 57: Brandugla, E: Short-eared Owl, D: M
Page 58 and 59: Fálki, E: Gyrfalcon, D: Jagtfalk,
Page 60 and 61: Flórgoði, E: Slavonian Grebe (Am.
Page 62 and 63: Gargönd, E: Gadwall, D: Knarand,
Page 64 and 65:
Grágæs, E: Greylag Goose, D: Grá
Page 66 and 67:
Gulönd, E: Goosander (Am. Common M
Page 68 and 69:
Himbrimi, E: Great Northern Diver (
Page 70 and 71:
Hrafn, E: Raven, D : Ravn, Þ: Kolk
Page 72 and 73:
Hrafnsönd, E: Common Scoter (Am. B
Page 74 and 75:
Sjósvala, E: Leach's Petrel (Am. L
Page 76 and 77:
Skrofa, E: Manx Shearwater, D: Almi
Page 78 and 79:
Stormsvala, E: Storm Petrel, D: Lil
Page 80 and 81:
Stuttnefja, E: Bríinnich's Guillem
Page 82 and 83:
Súla, E: Gannet, D: Sule, P: Bafí
Page 84 and 85:
Svartbakur, E: Great Black-backed G
Page 86 and 87:
Grafönd, E: Pintail, D: Spidsand,
Page 88 and 89:
Stormmáfur, E: Common Gull, D: Sto
Page 90 and 91:
Straumönd, E: Harlequin Duck, D: S
Page 92 and 93:
23. Bengtson, S.-A. 1972. Breeding
Page 94 and 95:
65. Kristinn Haukur Skarphéðinsso
Page 96 and 97:
7. viðauki. Leiðbeiningar IUCN vi
Page 98 and 99:
I yfirvofandi hættu (VU) Tegund te
Page 100 and 101:
Jaðrakan Limosa limosa 7.000-10.00
Page 102 and 103:
3. viðauki. Tegundir á válista
show all

Válisti 2

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?