ARAŞTIRMA RAPORU TÜRKİYE'DE İŞGÜCÜ PİYASASI ...

SGB - Araştırma Raporu
artırmaktadır. Aşağıdaki üç ana husus işgücü üretkenliğine potansiyel katkı
yapmaktadır:
En azından kırk sekiz saati aşan uzun çalışma sürelerine yönelik düzenleme
yapılmalıdır.
Günlük, haftalık ve yıllık çalışma-dinlenme sürelerinin çalışan dostu olacak
şekilde düzenlenmesi, anti-sosyal çalışma sürelerinin ve boşa geçen vaktin
minimize edilmesi açısından önemli olmaktadır.
Çalışan ihtiyaç ve tercihlerinin iş organizasyonuna yansıtılması da motivasyonu
arttıracak bir husus olmaktadır.
Bahsi geçen düzenlemelerin çalışanlara daha yüksek ücret verilmesine benzer
etkiler yaptığı görülmektedir.
C. Bölgesel Asgari Ücrete Geçilmesi
Ülkelerin ekonomik, sosyal, kültürel gelişim düzeyleri ülke içindeki iller ve
bölgeler arasında homojen bir dağılım göstermemektedir. Dolayısıyla aynı ülkenin
farklı il ve bölgelerinde farklı insani gelişme düzeylerinin olduğunu söylemek yanıltıcı
olmayacaktır. Ülke içindeki bölgeler arasında yaşam standardı, geçim ve işgücü
piyasasındaki farklılıklar ise değişik ücretlendirmelere olanak tanımaktadır.
Türkiye’nin doğu ve batı bölgeleri arasında gelir düzeyleri açısından büyük
farklılıklar bulunmaktadır. Kişi başına GSYH düzeyi genel olarak bakıldığında batı
bölgelerinde Türkiye ortalamasının epey üzerine çıkarken, doğu bölgelerinde Türkiye
ortalamasının altında kalmaktadır.
Hayata geçirilecek yeni bir reformla ulusal çapta tek bir asgari ücret yerine
bölgelerdeki ortalama ücrete yakın asgari ücretler uygulanabilir. Bu kapsamda,
yaşam standardı ve üretkenlik düzeyinin düşük olduğu bölgelerde, bölgesel asgari
ücret uygulamasına geçilmesine izin verilmesi faydalı olabilir.
D. Sosyal Güvenlik Katkılarının Düşürülmeye Devam Edilmesi
Diğer ülkelere göre daha düşük olan emeklilik yaşı yüksek sosyal güvenlik
primlerini zorunlu kılmaktadır. Son indirime rağmen zorunlu sosyal güvenlik katkı payları
hala yüksektir. Söz konusu oranlar istihdam maliyetini arttırmakla birlikte brüt ve net
gelirler arasındaki uçurumu arttırmakta, kayıt dışı ekonomi için ortam yaratmaktadır.
Orta vadeli programla uyumlu olarak işveren sosyal güvenlik katkılarının düşürülmeye
devam edilmesi gerekmektedir.
Ekonomik ve Sektörel Analiz Dairesi 25