MALÄ° DÄ°SÄ°PLÄ°NÄ°N SAÄLANMASINDA ANAYASAL ... - Maliye BakanlıÄı
MALÄ° DÄ°SÄ°PLÄ°NÄ°N SAÄLANMASINDA ANAYASAL ... - Maliye BakanlıÄı MALÄ° DÄ°SÄ°PLÄ°NÄ°N SAÄLANMASINDA ANAYASAL ... - Maliye BakanlıÄı
Tablo 6: KİT Kaynak - Ödeme Dengesi ÖDEMELER Kanuni Ödemeler Aktif Artışları - Kasa Banka Artışı - Avans, Akreditif ve Hisse Senedi - Alacaklar Artışı - İştiraklerdeki Sermaye - Sabit Kıymet - Diğer Aktif Artışları Pasif Azalışları - Maliye Bakanlığı ve Vergi Borçları - Diğer Kamu Kurumları - Özel Kişi ve Kuruluşlar - Dış Borç - Diğer Pasif Azalışları - Diğer Ödemeler Ödemeler Toplamı KAYNAKLAR Kâr veya Zarar (Kâr + Zarar -) Amortisman ve Karşılıklar Aktif Azalışları - Kasa Banka Azalışı - Avans, Akreditif ve Hisse Senedi - Stoklarda Azalma - Alacaklarda Azalış Pasif Artışları - Maliye Bakanlığı - KiT - Diğer Kamu Kuruluşları - Merkez Bankası - Özel Kişi ve Kuruluşlar - Diğer Pasif Artışları - Diğer Kaynaklar Kaynaklar Toplamı Kaynak: Turgay Berksoy, “Türkiye’de Kamu İktisadi Teşebbüslerinin Açıkları ve Bu Açıkların Finansmanı”, Kamu Kesimi Finansman Açıkları, X. Türkiye Maliye Sempozyumu, 14-18 Mayıs 1994, Kemer Antalya, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Bölümü, İstanbul 1996, İktisat Fakültesi Yayın No: 554, s.234. KİT’lerin kaynaklar toplamı ile ödemeler dengesi arasındaki fark olumsuz ise, bir başka deyimle kaynakları ödemelerinin altında ise, kaynaködeme açığı ya da işletme açığı ortaya çıkmaktadır. Kaynaklar, ödemeleri aşarsa bir kaynak fazlasından söz edilebilir. Kaynak-ödeme açığının en önemli nedeni ise, faaliyet zararıdır. Faaliyet zararı ile birlikte görev zararı, bilânço zararını oluşturmaktadır. KİT’lerin kaynak-ödeme açığı ve bu nedenle ortaya çıkan finansman ihtiyacı belirlendikten sonra, bu tutara toplam yatırım tutarı eklenir ve böylece genel finansman ihtiyacı ortaya 29
çıkarılmış olur. Genel finansman ihtiyacı ile finansman kaynakları arasındaki denge genel yatırım-finansman programını ya da bütçesini verir 27 . Şekil 3: KİT Genel Yatırım-Finansman Dengesi Finansman Gereksinimi Kaynak-Ödeme Açığı Toplam Yatırım Tutarı Finansman Kaynakları Genel Bütçe Transferleri - Sermaye - Görev Zararı - Yardım Dış Proje Kredisi Devlet Yatırım Bankası Fonlar Kaynak: Ömer Faruk BATIREL, Kamu Bütçesi, İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi, Nihad Sâyar Yayın ve Yardım Vakfı Yayınları No: 312/540, İstanbul, 1979, s.24. Yukarıda belirtilen denge, gerçekte yatırımlar ve bunların finansman kaynakları arasında kurulan dengedir. Türkiye’de KİT’lerin işletme açığı vermeleri, bu açıkların finansmanını da zorunlu kılmaktadır. Bir başka deyimle, toplam yatırımlar, işletme açıklarının olmaması halinde, kaynak fazlası (öz kaynaklar) ile finanse edilebilir ve böylece genel bütçe yardımlarına, Devlet Yatırım Bankası kredilerine ve fonlara gerek kalmaz 28 . KİT’lerin yıllık finansman gereksinimini bulmak için öncelikle, kaynaklar toplamı ile ödemeler toplamını belirlemek gereklidir. KİT’lerin temel kaynak kalemleri içinde, faktör gelirleri, alacakları ve diğer gelirleri yer alırken; KİT’lerin temel ödeme kalemleri içinde ise, vergi ve sigorta primi gibi kanuni ödemeler, borç ve faiz ödemeleri, faktör giderleri, stok değişimi ve iştiraklerine yaptıkları sermaye harcamaları yer almaktadır. Söz konusu kaynaklar ile ödemeler arasındaki fark, bize KİT’lerin mevcut finansman açığı veya fazlasını ifade etmektedir. Eğer bu fark negatif ise, diğer bir ifadeyle ödemeler toplamı kaynaklar toplamını aşıyor ise “KİT finansman açığı”, aksi durumda da “KİT finansman fazlası” mevcuttur. 27 Ömer Faruk BATIREL, Kamu Bütçesi, İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi, Nihad Sâyar Yayın ve Yardım Vakfı Yayınları No: 312/540, İstanbul, 1979, s.24. 28 BATIREL, a.g.e., s.24. 30
- Page 2 and 3: T.C. MALİYE BAKANLIĞI Strateji Ge
- Page 4 and 5: ÖNSÖZ “Mali Disiplinin Sağlanm
- Page 6 and 7: ÖZET Bir ülkede mali disiplinin s
- Page 8 and 9: İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ............
- Page 10 and 11: 4. Borç Stoku Üzerine Sınırlama
- Page 12 and 13: 7. Letonya’da Bütçe ve Mali Yö
- Page 14 and 15: (2) Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol
- Page 16 and 17: KKBG Kamu Kesimi Borçlanma Gereği
- Page 18 and 19: Tablo 22:ABD Eyaletlerinde Denk Bü
- Page 20 and 21: ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1: Büt
- Page 22 and 23: GİRİŞ Mali disiplin kavramı, bi
- Page 24 and 25: gerekse gelişmekte olan ülkelerde
- Page 26 and 27: BİRİNCİ BÖLÜM MALİ DİSİPLİ
- Page 28 and 29: kriterlerinden birini oluşturan %
- Page 30 and 31: Klasik bütçe anlayışına göre
- Page 32 and 33: Yukarıdaki (6) numaralı denklemi
- Page 34 and 35: açmaktadır. Son yıllarda ise Ulu
- Page 36 and 37: Literatürde değişik bütçe aç
- Page 38 and 39: faiz oranlarını ve istihdamı etk
- Page 40 and 41: 1. Genel Amaçlı Bütçe Açığı
- Page 42 and 43: durumunda bütçe açığı oluşma
- Page 44 and 45: 10.12.2003 tarihinde kabul edilip,
- Page 46 and 47: Tablo 4: Türkiye’de Kamu Kesimi
- Page 48 and 49: Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri
- Page 52 and 53: Bulunan sonuca, KİT’lerin gerçe
- Page 54 and 55: cetvelinde sadece artık iki kurum
- Page 56 and 57: (iv) Döner Sermaye İşletmeleri A
- Page 58 and 59: ağlantılı veya bütünüyle büt
- Page 60 and 61: Kurulunun kurulmasının ardından
- Page 62 and 63: harcamalar kamu otoritelerinin kara
- Page 64 and 65: orçlarına negatif bir reel faiz o
- Page 66 and 67: oranında meydana gelen dalgalanmal
- Page 68 and 69: Buna göre kamu harcamalarının ka
- Page 70 and 71: Nakit Açığı = Konsolide Bütçe
- Page 72 and 73: otomatik olarak ve doğru bir biçi
- Page 74 and 75: dönemlerde getiri sağlayacak bir
- Page 76 and 77: - Hangi harcamaların yatırım har
- Page 78 and 79: kamu kesimi harcamaları, bir yurti
- Page 80 and 81: kamu harcamasına girişmenin ve do
- Page 82 and 83: Şekil 9: Tasarruf-Yatırım Eşitl
- Page 84 and 85: Genişletici Açık = Toplam (Genel
- Page 86 and 87: Hem gelişmiş hem de gelişmekte o
- Page 88 and 89: Tablo 7: Bazı Sanayileşmiş Ülke
- Page 90 and 91: Tablo 8: Sanayileşmiş Ülkelerde
- Page 92 and 93: Tablo 9: Gelişmiş Ekonomilerde Ge
- Page 94 and 95: Grafik 1: Genel Yönetim Mali Denge
- Page 96 and 97: kaçınılmaz olmuştur. Bunlara il
- Page 98 and 99: Dördüncü olarak, eyalet ve yerel
Tablo 6: KİT Kaynak - Ödeme Dengesi<br />
ÖDEMELER<br />
Kanuni Ödemeler<br />
Aktif Artışları<br />
- Kasa Banka Artışı<br />
- Avans, Akreditif ve Hisse Senedi<br />
- Alacaklar Artışı<br />
- İştiraklerdeki Sermaye<br />
- Sabit Kıymet<br />
- Diğer Aktif Artışları<br />
Pasif Azalışları<br />
- <strong>Maliye</strong> Bakanlığı ve Vergi Borçları<br />
- Diğer Kamu Kurumları<br />
- Özel Kişi ve Kuruluşlar<br />
- Dış Borç<br />
- Diğer Pasif Azalışları<br />
- Diğer Ödemeler<br />
Ödemeler Toplamı<br />
KAYNAKLAR<br />
Kâr veya Zarar (Kâr + Zarar -)<br />
Amortisman ve Karşılıklar<br />
Aktif Azalışları<br />
- Kasa Banka Azalışı<br />
- Avans, Akreditif ve Hisse Senedi<br />
- Stoklarda Azalma<br />
- Alacaklarda Azalış<br />
Pasif Artışları<br />
- <strong>Maliye</strong> Bakanlığı<br />
- KiT<br />
- Diğer Kamu Kuruluşları<br />
- Merkez Bankası<br />
- Özel Kişi ve Kuruluşlar<br />
- Diğer Pasif Artışları<br />
- Diğer Kaynaklar<br />
Kaynaklar Toplamı<br />
Kaynak: Turgay Berksoy, “Türkiye’de Kamu İktisadi Teşebbüslerinin Açıkları ve Bu<br />
Açıkların Finansmanı”, Kamu Kesimi Finansman Açıkları, X. Türkiye <strong>Maliye</strong><br />
Sempozyumu, 14-18 Mayıs 1994, Kemer Antalya, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi<br />
<strong>Maliye</strong> Bölümü, İstanbul 1996, İktisat Fakültesi Yayın No: 554, s.234.<br />
KİT’lerin kaynaklar toplamı ile ödemeler dengesi arasındaki fark<br />
olumsuz ise, bir başka deyimle kaynakları ödemelerinin altında ise, kaynaködeme<br />
açığı ya da işletme açığı ortaya çıkmaktadır. Kaynaklar, ödemeleri<br />
aşarsa bir kaynak fazlasından söz edilebilir. Kaynak-ödeme açığının en<br />
önemli nedeni ise, faaliyet zararıdır. Faaliyet zararı ile birlikte görev zararı,<br />
bilânço zararını oluşturmaktadır. KİT’lerin kaynak-ödeme açığı ve bu<br />
nedenle ortaya çıkan finansman ihtiyacı belirlendikten sonra, bu tutara<br />
toplam yatırım tutarı eklenir ve böylece genel finansman ihtiyacı ortaya<br />
29