MALÄ° DÄ°SÄ°PLÄ°NÄ°N SAÄLANMASINDA ANAYASAL ... - Maliye BakanlıÄı
MALÄ° DÄ°SÄ°PLÄ°NÄ°N SAÄLANMASINDA ANAYASAL ... - Maliye BakanlıÄı MALÄ° DÄ°SÄ°PLÄ°NÄ°N SAÄLANMASINDA ANAYASAL ... - Maliye BakanlıÄı
ÖNSÖZ “Mali Disiplinin Sağlanmasında Anayasal Denk Bütçe Yaklaşımı ve Türkiye’de Uygulanabilirliği” başlıklı bu çalışma, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Doktora Programında doktora tezi olarak hazırlanmış ve 8 Kasım 2006 tarihinde savunularak kabul edilmiştir. Son yıllarda hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeler açısından kamu maliyesinde disiplinin tesis edilmeye çalışılması amacıyla çeşitli öneriler gündeme gelmekte ve uygulanmaktadır. Mali disiplinin sağlanabilmesi amacıyla “Anayasal Denk Bütçe Kuralı”nın anayasal ya da yasal çerçevede uygulamaya konulması önerisi de bunlardan birisidir. Türkiye’de özellikle 1980 sonrası dönemde kamu maliyesi alanında yaşanan mali disiplinsizliğin boyutlarının günümüze kadar artarak devam ettiği ve bu konuda alınan önlemlerin zaman zaman yetersiz kaldığı dikkatleri çekmektedir. Bu çalışmanın amacı da, Türkiye’de kamu maliyesinde yaşanan mali disiplinsizliğin giderilebilmesi amacıyla “Denk Bütçe Kuralı”nın uygulanabilirliğini değerlendirmeye çalışmaktır. Her eserde olduğu gibi, bu çalışmada da, yazarı dışında birçok değerli insanın katkısı bulunmaktadır. Öncelikle, yetişmemde büyük emekleri geçen başta doktora tez danışmanım Prof. Dr. Kâmil TÜĞEN olmak üzere, Prof. Dr. Nezihe SÖNMEZ, Prof. Dr. Aytaç EKER, Prof. Dr. Fevzi DEVRİM, Prof. Dr. Mehmet TOSUNER, Prof. Dr. Coşkun Can AKTAN, Yrd. Doç. Dr. Metin MERİÇ ve isimlerini burada ifade edemediğim bütün değerli hocalarıma teşekkürü bir borç bilirim. Çalışmanın hazırlanması sırasında desteklerini esirgemeyen değerli meslektaşlarım ve dostlarım Yrd. Doç. Dr. Hayal Ayça ŞİMŞEK, Yrd. Doç. Dr. Dilek DİLEYİCİ ve Öğr. Gör. Dr. Haluk TANDIRCIOĞLU’na ayrıca teşekkür ederim. Bir evlat olarak yetişmemde en büyük minnettarlığım ise sevgili Anneme ve Babama aittir. Kendilerine çok şey borçluyum. iii
Çalışmanın yayımlanmasında göstermiş olduğu yakın ilgi ve destek için Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanı Sayın Doç. Dr. Ahmet KESİK’e de ayrıca teşekkür ederim. Çalışmanın, bu konudaki akademik tartışmalara ve okurlara katkıda bulunması dileğiyle… Dr. Ayşe GÜNAY İzmir-2007 iv
- Page 2 and 3: T.C. MALİYE BAKANLIĞI Strateji Ge
- Page 6 and 7: ÖZET Bir ülkede mali disiplinin s
- Page 8 and 9: İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ............
- Page 10 and 11: 4. Borç Stoku Üzerine Sınırlama
- Page 12 and 13: 7. Letonya’da Bütçe ve Mali Yö
- Page 14 and 15: (2) Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol
- Page 16 and 17: KKBG Kamu Kesimi Borçlanma Gereği
- Page 18 and 19: Tablo 22:ABD Eyaletlerinde Denk Bü
- Page 20 and 21: ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1: Büt
- Page 22 and 23: GİRİŞ Mali disiplin kavramı, bi
- Page 24 and 25: gerekse gelişmekte olan ülkelerde
- Page 26 and 27: BİRİNCİ BÖLÜM MALİ DİSİPLİ
- Page 28 and 29: kriterlerinden birini oluşturan %
- Page 30 and 31: Klasik bütçe anlayışına göre
- Page 32 and 33: Yukarıdaki (6) numaralı denklemi
- Page 34 and 35: açmaktadır. Son yıllarda ise Ulu
- Page 36 and 37: Literatürde değişik bütçe aç
- Page 38 and 39: faiz oranlarını ve istihdamı etk
- Page 40 and 41: 1. Genel Amaçlı Bütçe Açığı
- Page 42 and 43: durumunda bütçe açığı oluşma
- Page 44 and 45: 10.12.2003 tarihinde kabul edilip,
- Page 46 and 47: Tablo 4: Türkiye’de Kamu Kesimi
- Page 48 and 49: Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri
- Page 50 and 51: Tablo 6: KİT Kaynak - Ödeme Denge
- Page 52 and 53: Bulunan sonuca, KİT’lerin gerçe
ÖNSÖZ<br />
“Mali Disiplinin Sağlanmasında Anayasal Denk Bütçe Yaklaşımı ve<br />
Türkiye’de Uygulanabilirliği” başlıklı bu çalışma, Dokuz Eylül Üniversitesi<br />
Sosyal Bilimler Enstitüsü <strong>Maliye</strong> Doktora Programında doktora tezi olarak<br />
hazırlanmış ve 8 Kasım 2006 tarihinde savunularak kabul edilmiştir.<br />
Son yıllarda hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeler açısından<br />
kamu maliyesinde disiplinin tesis edilmeye çalışılması amacıyla çeşitli<br />
öneriler gündeme gelmekte ve uygulanmaktadır. Mali disiplinin<br />
sağlanabilmesi amacıyla “Anayasal Denk Bütçe Kuralı”nın anayasal ya da<br />
yasal çerçevede uygulamaya konulması önerisi de bunlardan birisidir.<br />
Türkiye’de özellikle 1980 sonrası dönemde kamu maliyesi alanında<br />
yaşanan mali disiplinsizliğin boyutlarının günümüze kadar artarak devam<br />
ettiği ve bu konuda alınan önlemlerin zaman zaman yetersiz kaldığı<br />
dikkatleri çekmektedir. Bu çalışmanın amacı da, Türkiye’de kamu<br />
maliyesinde yaşanan mali disiplinsizliğin giderilebilmesi amacıyla “Denk<br />
Bütçe Kuralı”nın uygulanabilirliğini değerlendirmeye çalışmaktır.<br />
Her eserde olduğu gibi, bu çalışmada da, yazarı dışında birçok değerli<br />
insanın katkısı bulunmaktadır. Öncelikle, yetişmemde büyük emekleri geçen<br />
başta doktora tez danışmanım Prof. Dr. Kâmil TÜĞEN olmak üzere, Prof.<br />
Dr. Nezihe SÖNMEZ, Prof. Dr. Aytaç EKER, Prof. Dr. Fevzi DEVRİM,<br />
Prof. Dr. Mehmet TOSUNER, Prof. Dr. Coşkun Can AKTAN, Yrd. Doç.<br />
Dr. Metin MERİÇ ve isimlerini burada ifade edemediğim bütün değerli<br />
hocalarıma teşekkürü bir borç bilirim. Çalışmanın hazırlanması sırasında<br />
desteklerini esirgemeyen değerli meslektaşlarım ve dostlarım Yrd. Doç. Dr.<br />
Hayal Ayça ŞİMŞEK, Yrd. Doç. Dr. Dilek DİLEYİCİ ve Öğr. Gör. Dr.<br />
Haluk TANDIRCIOĞLU’na ayrıca teşekkür ederim. Bir evlat olarak<br />
yetişmemde en büyük minnettarlığım ise sevgili Anneme ve Babama aittir.<br />
Kendilerine çok şey borçluyum.<br />
iii