YILLIK EKONOMİK RAPOR 2010
Yıllık Ekonomik Rapor 2010 - Maliye BakanlıÄı Yıllık Ekonomik Rapor 2010 - Maliye BakanlıÄı
Ödemeler Dengesi, Reel Döviz Kuru ve Dış Borç YEN ENDEKSLERLE 2003-2010 DÖNEM REEL EFEKTF DÖVZ KURU Uluslararas ticaret yaps, son yirmi yllk dönem içerisinde mal çeidi ve bölgesel anlamda önemli deiiklikler geçirmitir. Bu süreçte küresel ticarette yapsal deiimler yaanm ve küresel i bölümü yeniden ekillenmitir. Bu çerçevede, TCMB tarafndan açklanan reel efektif kur (REK) endekslerinin güncellenmesi gereksinimi domutur. Türkiye’nin d ticaret yapsndaki en önemli deiiklikler, ülke yelpazesinde genileme ve imalat sanayi ihracat-ithalat deerlerinde arttr. Bu gelimelerin endekslere yanstlmas amacyla REK endeksinde kullanlan ülkeler ve arlklar 2006-2008 tarihleri arasndaki mal ticareti akmlar kullanlarak güncellenmitir. Yeni serilerin güncellenmesinde, yöntem ve veri seçiminde Avrupa Merkez Bankas (ECB), Uluslararas Ödemeler Bankas (BIS) ve Uluslararas Para Fonu (IMF) gibi kurulular tarafndan takip edilen ikili arlklandrma yöntemi izlenmitir. REK hesaplamalarna dahil edilen ülke says TÜFE bazl endeks için 36, ÜFE bazl endeks için 31’e çkarlrken, 2006-2008 dönemi ticaretin yapld ülkeler tercih edilmitir. Nitekim son dönemde, 1980’lerde ve 1990’larda Türkiye’nin d ticaretinde önemli paya sahip olan gelimi ülkelerin pay azalrken, Orta Dou ve Asya ülkelerinin pay art göstermektedir. Ayrca ülke seçimlerinde ticaret paynn yannda ülkenin salam olduu verilerin devamll ve uluslararas standartlar karlayacak düzeyde olmas göz önünde tutulmutur. Yeni efektif döviz kuru endeksleri TÜFE, ÜFE, GSYH ve ihracat fiyat deflatörleri ile birim igücü maliyetleri (BM) gibi fiyat göstergeleri ile reelletirilmitir. Baz yl olarak 2003 yl benimsenmitir. Ortalama yöntemi olarak ise literatürde genel kabul gören geometrik ortalama yöntemi kabul edilmitir. Sonuç olarak; yeni ülke arlklar ile elde edilen REK endeksleri, 2003 ylndan itibaren art eiliminde olup, TL’de reel deerlenmeyi iaret etmektedir. Artlarn eski ülke arlklar kullanlarak elde edilmi REK endekslerine paralel ancak altnda olduu gözlenmitir. Bunun yannda REK endekslerindeki deiim nominal kurdan ziyade yurt içi-yurt d enflasyon farkndan kaynaklanmaktadr. Bu sonucun nedeni ise, özellikle gelimi ülkeler enflasyonu ile yurt içi enflasyon arasndaki farktr. 93
94 Yıllık Ekonomik Rapor 2010
- Page 50 and 51: Büyüme Grafik III.C.3 Yatrm Göst
- Page 52 and 53: 2 0 IV 1 0 İŞGÜCÜ PİYASASI 45
- Page 54 and 55: İşgücü Piyasası IV. GÜCÜ PYA
- Page 56 and 57: İşgücü Piyasası Dier yandan ü
- Page 58 and 59: İşgücü Piyasası B. 2009 YILIND
- Page 60 and 61: İşgücü Piyasası stihdamn dalmn
- Page 62 and 63: İşgücü Piyasası Grafik IV.B.5
- Page 64 and 65: İşgücü Piyasası Tablo IV.C.1 D
- Page 66 and 67: İşgücü Piyasası TÜRKYE’DE G
- Page 68 and 69: V 2 0 1 0 ÖDEMELER DENGESİ, REEL
- Page 70 and 71: Ödemeler Dengesi, Reel Döviz Kuru
- Page 72 and 73: Ödemeler Dengesi, Reel Döviz Kuru
- Page 74 and 75: Ödemeler Dengesi, Reel Döviz Kuru
- Page 76 and 77: Ödemeler Dengesi, Reel Döviz Kuru
- Page 78 and 79: ithalat içindeki pay ise 2009 ylnn
- Page 80 and 81: Ödemeler Dengesi, Reel Döviz Kuru
- Page 82 and 83: Ödemeler Dengesi, Reel Döviz Kuru
- Page 84 and 85: Ödemeler Dengesi, Reel Döviz Kuru
- Page 86 and 87: Ödemeler Dengesi, Reel Döviz Kuru
- Page 88 and 89: Ödemeler Dengesi, Reel Döviz Kuru
- Page 90 and 91: Ödemeler Dengesi, Reel Döviz Kuru
- Page 92 and 93: Ödemeler Dengesi, Reel Döviz Kuru
- Page 94 and 95: Ödemeler Dengesi, Reel Döviz Kuru
- Page 96 and 97: Ödemeler Dengesi, Reel Döviz Kuru
- Page 98 and 99: Ödemeler Dengesi, Reel Döviz Kuru
- Page 102 and 103: 2 0 VI 1 0 ENFLASYON VE PARA POLİT
- Page 104 and 105: Enflasyon ve Para Politikası VI. E
- Page 106 and 107: Enflasyon ve Para Politikası Grafi
- Page 108 and 109: Enflasyon ve Para Politikası Böyl
- Page 110 and 111: Enflasyon ve Para Politikası 5,13
- Page 112 and 113: Enflasyon ve Para Politikası Orta
- Page 114 and 115: Enflasyon ve Para Politikası 2009
- Page 116 and 117: Enflasyon ve Para Politikası Grafi
- Page 118 and 119: Enflasyon ve Para Politikası faizl
- Page 120 and 121: Enflasyon ve Para Politikası C. PA
- Page 122 and 123: Enflasyon ve Para Politikası 2010
- Page 124 and 125: Enflasyon ve Para Politikası KÜRE
- Page 126 and 127: 2 0 VII 1 0 MALİ PİYASALAR 119
- Page 128 and 129: Mali Piyasalar VII. MAL PYASALAR K
- Page 130 and 131: Mali Piyasalar Grafik VII.A.2 MKB l
- Page 132 and 133: Mali Piyasalar Grafik VII.A.3 MSCI
- Page 134 and 135: Mali Piyasalar gelimekte olan ülke
- Page 136 and 137: Mali Piyasalar Tablo VII.B.1 CDS Pr
- Page 138 and 139: Mali Piyasalar Grafik VII.C.1 Dövi
- Page 140 and 141: Mali Piyasalar Grafik VII.D.1 10.00
- Page 142 and 143: Mali Piyasalar Grafik VII.E.1 Vadel
- Page 144 and 145: 2 0 VIII 1 0 BANKACILIK SEKTÖRÜ 1
- Page 146 and 147: Bankacılık Sektörü VIII. BANKAC
- Page 148 and 149: Bankacılık Sektörü Grafik VIII.
Ödemeler Dengesi, Reel Döviz Kuru ve Dış Borç<br />
YEN ENDEKSLERLE 2003-<strong>2010</strong> DÖNEM REEL EFEKTF DÖVZ KURU<br />
Uluslararas ticaret yaps, son yirmi yllk dönem içerisinde mal çeidi ve bölgesel<br />
anlamda önemli deiiklikler geçirmitir. Bu süreçte küresel ticarette yapsal deiimler<br />
yaanm ve küresel i bölümü yeniden ekillenmitir. Bu çerçevede, TCMB tarafndan<br />
açklanan reel efektif kur (REK) endekslerinin güncellenmesi gereksinimi domutur.<br />
Türkiye’nin d ticaret yapsndaki en önemli deiiklikler, ülke yelpazesinde genileme ve<br />
imalat sanayi ihracat-ithalat deerlerinde arttr. Bu gelimelerin endekslere yanstlmas<br />
amacyla REK endeksinde kullanlan ülkeler ve arlklar 2006-2008 tarihleri arasndaki<br />
mal ticareti akmlar kullanlarak güncellenmitir. Yeni serilerin güncellenmesinde,<br />
yöntem ve veri seçiminde Avrupa Merkez Bankas (ECB), Uluslararas Ödemeler Bankas<br />
(BIS) ve Uluslararas Para Fonu (IMF) gibi kurulular tarafndan takip edilen ikili<br />
arlklandrma yöntemi izlenmitir.<br />
REK hesaplamalarna dahil edilen ülke says TÜFE bazl endeks için 36, ÜFE bazl<br />
endeks için 31’e çkarlrken, 2006-2008 dönemi ticaretin yapld ülkeler tercih<br />
edilmitir. Nitekim son dönemde, 1980’lerde ve 1990’larda Türkiye’nin d ticaretinde<br />
önemli paya sahip olan gelimi ülkelerin pay azalrken, Orta Dou ve Asya ülkelerinin<br />
pay art göstermektedir. Ayrca ülke seçimlerinde ticaret paynn yannda ülkenin<br />
salam olduu verilerin devamll ve uluslararas standartlar karlayacak düzeyde<br />
olmas göz önünde tutulmutur. Yeni efektif döviz kuru endeksleri TÜFE, ÜFE, GSYH ve<br />
ihracat fiyat deflatörleri ile birim igücü maliyetleri (BM) gibi fiyat göstergeleri ile<br />
reelletirilmitir. Baz yl olarak 2003 yl benimsenmitir. Ortalama yöntemi olarak ise<br />
literatürde genel kabul gören geometrik ortalama yöntemi kabul edilmitir.<br />
Sonuç olarak; yeni ülke arlklar ile elde edilen REK endeksleri, 2003 ylndan itibaren<br />
art eiliminde olup, TL’de reel deerlenmeyi iaret etmektedir. Artlarn eski ülke<br />
arlklar kullanlarak elde edilmi REK endekslerine paralel ancak altnda olduu<br />
gözlenmitir. Bunun yannda REK endekslerindeki deiim nominal kurdan ziyade yurt<br />
içi-yurt d enflasyon farkndan kaynaklanmaktadr. Bu sonucun nedeni ise, özellikle<br />
gelimi ülkeler enflasyonu ile yurt içi enflasyon arasndaki farktr.<br />
93
Change language