CAERT-THRESOÖR

More documents

Recommendations

Info

%tstauratitatditr v , Btfhf Sf nien Restaureren en conserveren van: krenten en Qrafiek^ Attassen Qtobes (Drukken: Met facsimiteren van oude (paarten ^everzocß 9 6961 %3Ä •>/ "Eereeefi V Tel. 0313 - 654466 18 16e jaargang 1997 nr. 1
Lida Ruitinga Renswoude 1832: recent voorbeeld uit de reeks kadastrale atlassen van Nederland In de literatuurlijst van Caert-Thresoor staan regelmatig nieuwe titels van kadastrale atlassen die tot stand gekomen zijn op initiatief van verschillende provinciale werkgroepen. Nu ook van de provincie Utrecht een eerste (en inmiddels al een tweede) atlas verschenen is, leek het de redactie van Caert-Thresoor een aardig idee om behalve dit eerste deel te bespreken ook de balans voor heel Nederland weer eens op te maken. Dat laatste is al eerder gebeurd, maar dat is inmiddels al weer een aantal jaren geleden. Het artikel "De uitgave van kadastrale atlassen van Nederland" {Caert- Thresoor 10 (1991),3 blz. 47) geeft behalve algemene informatie ook een overzicht van de tot die tijd uitgegeven atlassen. Maar nu eerst Renswoude. In 1992 is de Werkgroep kadastrale atlas provincie Utrecht gevormd, bestaande uit vertegenwoordigers van het Rijksarchief in de provincie Utrecht, de Stichting Publikaties Oud-Utrecht (SPOU), de Dienst voor het Kadaster en de Openbare Registers in Utrecht, de Stichting Stichtse Geschiedenis (SSG) en de Provinciale Archiefinspectie. Begin 1995 werd een projectcoördinator aangesteld. Doel van het project is om per gemeente een uitgave te laten verschijnen als co-produktie van de werkgroep en de lokale instellingen. Als eerste deel is Renswoude verschenen. De uitgave kwam tot stand in samenwerking met de Historische Vereniging Oud-Renswoude. D.T. Koen, medewerker van het Rijksarchief heeft de inleiding geschreven. Voor zover nog niet bekend: in 1832 is in Nederland het Kadaster ingevoerd met het doel een uniforme heffing van de grondbelasting mogelijk te maken en de rechtszekerheid inzake het eigendom en andere zakelijke rechten op onroerend goed te bevorderen. De basis van de kadastrale administratie werd gevormd door twee onderdelen: de minuutplans en de zogenaamde Oorspronkelijke Aanwijzende Tafels (OATs). Deze zijn per gemeente opgemaakt. Aanvankelijk vormde iedere burgerlijke gemeente tevens een kadastrale gemeente. Ten gevolge van grensconecties en gemeentelijke herindelingen zijn deze begrippen in de loop van de 19de en met name de 20ste eeuw in steeds mindere mate gaan dekken. De administratieve organisatie in Utrecht werd per departement opgezet. Het departement Utrecht was verdeeld in zes anondissementen. Hoewel in 1810-1811 al opmetingen en karteringen hadden plaatsgevonden, het zgn. Hollandse kadaster, vonden vanaf 1812 systematische metingen plaats volgens Frans model. De voorschriften hiervoor stonden beschreven in de Méthodique Verzameling de Wetten, decreten, reglementen, Instructiën en Decisiën, betrekkelijk het Cadaster van het Fransche Rijk, kortweg genoemd Méthodique Verzameling. Op 1 oktober 1832 trad het Kadaster formeel in werking. In de provincie Utrecht vielen de grenzen van de nog maar net gevormde gemeenten veelal samen met die van de voormalige gerechten. Maar nu moesten deze grenzen nauwkeurig vastgelegd en omschreven worden. Een probleem na 1832 was het bijhouden van de wijzigingen. Verschillende manieren zijn hiervoor bedacht, bijvoorbeeld registratie in de Suppletoire Aanwijzende Tafels (SATs), die dezelfde indeling hadden als de OAT Onderzoek per gemeente zal uitwijzen wat van al dit materiaal bewaard is gebleven. Voorzitter van de Historische Vereniging Oud-Renswoude EJ. Wolleswinkel geeft vervolgens een beschrijving van de Kadastrale gemeente Renswoude in 1832. Hij gaat in op de gerechtelijke indeling, de ligging en het ontstaan van Renswoude. Bij het vastleggen van de grenzen in de 18de eeuw heeft de landmeter Isaac van den Heuvel een rol gespeeld. In 1818 heeft A van Giezen de kadastrale minuutplans vervaardigd. Het verzamelplan was op schaal 1:10.000 getekend. De oorspronkelijke schaal van de minuutplans was 1:1.250 en 1:5.000. Het grondgebied van Renswoude was in vijf secties verdeeld. Hiervan zijn negen minuutplans gemaakt in totaal. Vanwege de strategische ligging uit economisch, waterstaatkundig en militair gezichtspunt komt dit gebied op veel kaarten van de Gelderse Vallei voor en is vergelijkend onderzoek goed mogelijk. Zo blijkt bijvoorbeeld dat het grondgebruik tussen 1640 en 1832 nauwelijks gewijzigd is. Ruimschoots aandacht wordt besteed aan veldnamen. Een lijst met veldnamen met verwijzing naar de secties is opgenomen. Dan volgt de OAT met enkele aanvullende tabellen en een index op eigenaren en beroepen. Het wordt de onderzoeker zeker gemakkelijk gemaakt. Bij de uitvoering is gekozen voor een oblong formaat. Opmerkelijk is dat tot nu toe elke provincie met een eigen steeds weer andere uitvoering voor de dag komt. Het werk is geïllustreerd met een aantal kaarten en foto's. De minuutplans zijn losbladig bijgevoegd. Ze zijn eenmaal gevouwen, maar desalniettemin wel geschikt om te kopiëren, indien nodig. Overigens zijn de minuutplans ten behoeve van deze uitgave omgezet in een digitaal bestand door studenten kartografie onder leiding van de Vakgroep 16e jaargang 1997 nr. 1 19
Page 1 and 2: 10 EVI LAV ir Al IP vi RS SEPTENTRI
Page 3 and 4: Ronald Sluijter Johannes Dou (1615-
Page 5 and 6: -, - 2. o *• L * 'J ..IV vv K / 1
Page 7 and 8: van deze lijst: inv.nr. 35. Hierin
Page 9 and 10: 1649 Leiden en haar heerlijkheden O
Page 11 and 12: 1667 1671 1A7Q Leiden. Over 't Hof:
Page 13 and 14: Joost Augusteijn De plattegronden v
Page 15 and 16: ^sdmttteiciiatTzt . *Actiwyfîna de
Page 17 and 18: stad met paginanr. uit Wit 2 Blaeu
Page 19: LITERATUUR Janssen, J.A.M.M., Op we
Page 23 and 24: 18. Ammerzoden. - 1995 19. Batenbur
Page 25 and 26: Varia Cartographica Inzendingen voo
Page 27 and 28: het Koninklijk Aardrijkskundig Geno
Page 29 and 30: Nederlanden als XVII Provinciën. -
Page 31 and 32: Descriptio ... - Amstelodami : Henr
Page 33 and 34: Nieuwe literatuur en facsimile-uitg
Page 35 and 36: 9?%

CAERT-THRESOÖR

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?