Thresoor

CAERT-THRESOOR
Themanummer
Koloniale Kartografie
Dit nummer van Caert-Thresoor is gewijd aan de koloniale kartografie van
de late negentiende en vroege twintigste eeuw. Korte tijd na elkaar kreeg de
redactie twee artikelen aangeboden, die zo'n samenhang vertonen dat
publicatie in één nummer voor de hand lag.
De artikelen zijn opgebouwd rond twee Oostindische topografen,
J.V.D. Werbata (1866-1929) en Wilhelm Linnemann (1895-1968).
Het leven en de carrière van deze twee vertoont grote overeenkomst.
Beiden zijn zoons van een Europese militair en hebben een Indische
moeder; ze zijn beiden opgeleid bij het Korps Pupillen te Gombong.
Werbata begon direct na zijn opleiding met karteringswerkzaamheden in de
jungle van Borneo. De ervaringen met karteerwerk op Borneo leidde ertoe
dat de brigade waar Werbata deel van uitmaakte in 1896 werd omgevormd
tot de opleidingsbrigade.
J.V.D. Werbata (1866-1929)
Linnemann diende eerst geruime tijd in het 'gewone' leger en kwam pas in
1926 bij de topografische dienst en karteerde daarna de jungle op Sumatra.
Op Sumatra was Werbata tot 1928 brigadehoofd van de Ie opnemingsbrigade
te Padang en hij werd daar opgevolgd door Linnemann. Er is dus
geen twijfel dat beide officieren van de topografische dienst elkaar gekend
hebben.
Een overeenkomst tussen beiden is ook dat hun carrière vrij plotseling
eindigde. Werbata overleed onverwachts op 62-jarige leeftijd, terwijl
Linnemann door omstandigheden op 4l-jarige leeftijd eervol ontslag kreeg.
De reden dat er een nummer van Caert-Thresoor aan deze twee topografen
gewijd kan worden, is dat Wilhelm Linnemann zijn memoires geschreven
heeft, en daarin veel aandacht besteedde aan zijn karteringswerkzaamheden.
Deze memoires, die in 2000 door de familie bekend gemaakt werden, geven
een uniek inzicht in de omstandigheden waarin in Indië gewerkt werd.
Werbata werd in 2002 onder de aandacht van de Nederlandse historischkartografen
gebracht door de uitgave van een cd-rom The Werbata maps: de
eerste topografische kaart van Curaçao (1911) blijkt naar Werbata genoemd
te worden omdat de terreinopname tussen 1906 en 1909 door hem verricht
was.
W. Linnemann (1895-1968)
Publicatie van de memoires en de opname van een extra groot aantal
afbeeldingen in kleur in dit nummer is mogelijk gemaakt door de genereuze
gift van uitgeverij Asia Maior.
De redactie
24STE JAARGANG 2005, NR. 1