Thresoor

CAEE.T-THRESOOR
koring van dit primitieve natuurleven nu beter geproefd
en misschien nog onbewust waren deze zelf in Indië
geboren jongens er wel onder de invloed van geraakt.
Een verdere behandeling van het verzoek tot overplaatsing
of ontslag bleek in de regel niet meer nodig.
Men raakte wel gewend aan deze natuur, en aan de
aanwezigheid van allerlei wild en de jacht zat hen
meestal ook in het bloed. De dieren bleken in het algemeen
minder gevaarlijk dan men dacht, deze hadden
een ingeboren vrees voor dat vreemde rechtopgaande
wezen, de mens, en ontweken hen meestal zoveel mogelijk,
ook de zo gevreesde tijger. Ze werden meestal
pas agressief wanneer ze zich in het nauw voelden gedreven.
Als men 's morgens wel sporen om het nachtelijk
kamp opmerkte, maakte men zich in het begin ongerust,
doch dan ontdekte men ook dat ze meestal niet
dichterbij kwamen en met een flinke boog weer verdwenen.
Met de inheemse mantri's ging het wel minder
moeilijk, ofschoon de Javanen onder hen ook enige
moeite hadden om zich aan dit Sumatraanse land aan te
passen. Het vrij sobere en primitieve trekkampleven zal
wel de reden of oorzaak zijn dat er onder deze topografen
geen 'pur sang' Europeanen waren. Slechts onder
de officieren vond men er enigen, doch die hadden
in het algemeen minder veldwerk en meer leidende
functies. Het leven in de wildernis bood weinig aan
mannen, die comfort en gezelligheid als belangrijkste
levensvoorwaarden stelden. (...)
Productie van notities in de meetboeken
In het door zware bossen weinig overzichtelijke terrein
volgde men hier het zgn. ruitsgewijze doormeten om zo
min mogelijk details te missen. Dit op zichzelf niet zo
kwade systeem had echter het nadeel dat deze 'dwarsmetingen'
dikwijls van een heuvelrug met min of meer
steile afdalingen door de rug klom om dan weer diep in
het volgende ravijn te duiken. Met dit klimmen en dalen,
kap - en worstelpartijen door de doornige rotan en slingerplanten
bijna ondoordringbare dichte vegetatie in de
diepe gedeelten maakte ik reeds tijdens de eerste inspecties
kennis. Voorts was als algemene eis gesteld, dat
per dag gemiddeld drie bladzijden van het meetboek
aan notities moest worden geproduceerd. Daarbij moest
een tempo volgehouden worden om na een nieuwe opstelling
van de theodoliet-boussole (zeer nauwkeurige
meetkundige verrekijker), ook de volgende richtbaak
neer te zetten en geen tijd te verliezen met het verdere
doorkappen van de meetbaan. Men maakte daardoor in
het bos korte zgn. 'slagen' of te wel een afstand tussen
instrument en meetbaak van nog geen 25 meter, hetgeen
over drie bladzijden een gemiddelde van bijna 3 km per
dag vormde in een betrekkelijk jachtige tempo.
Daarop nam ik proeven, waarbij ik zelf het meetinstrument
bediende en zover mogelijk liet doorkappen als
door de begroeiing de baak nog juist even leesbaar was.
Het vertraagde wel het meettempo, maar de slaglengte
werd tot meer dan het dubbele opgevoerd. De kappers
kregen wel wat meer te doen, maar het meettempo
werd aanmerkelijk rustiger, mede ten gunste van de topograaf.
Bij nog geen twee bladzijden meetwerk was
men nu per dag zelfs meer dan 3 km gevorderd. Daarbij
kwam een ander voordeel, dat men straks bijna de helft
"Tandak" bij de "ankloengs" bij het meer van Pengalengan
nabij Garoet in de Preanger (West-Java) (op de achtergrond
de Dodge-Six).
minder berekeningen nodig had, hetgeen ook de nauwkeurigheid
zou vergroten.
Tevens werd ook overwogen of ook het systeem van
ruitgewijze dwarsmetingen met het moeizame klimmen
en dalen over ruggen en door diepten verlaten kon
worden, daarbij geleid door eigen persoonlijke ervaring
en terreinkennis. Berg- en heuvelruggen, minder vochtig
dan de diepere gedeelten, hadden wel hoger geboomte,
maar in de schaduw daarvan minder dicht ondergewas,
waar men gemakkelijker doorheen kapte.
Door die te volgen waren de hellingen ook geleidelijker
en bovendien liepen daarover de meeste wildpaden,
die volgens ervaring de woudloper meestal ook de gemakkelijkste
weg wezen. Waar olifanten zich een weg
gebaand hadden, waren dit zoals bekend was bijna
ideale meetpaden om flink op te schieten. De min of
meer verse 'ballen' waren voldoende waarschuwingen
hoe ver deze betrekkelijk goedige dikhuiden weg waren
om er niet tussen verzeild te raken.
Na overleg met de sectiechefs, die aanvankelijk nog
wantrouwend tegenover de inzichten van de 'newcomer'
stonden en aarzelend de oude beproefde methoden
konden verlaten, bleek de doorvoering der nieuwe
stijl toch een succes. De topografen, die vrij spoedig de
bedoeling en voordelen ervan begrepen, moesten echter
behalve terreinverkenners nu ook meer terreinkenners
worden, die hun meetlijnen met meer overleg kiezen
moesten. De eis werd nu verlegd van 3 bladzijden
naar minstens 3 km per dag en normaal 2 bladzijden. Bij
een rustiger veldwerk en minder thuiswerk, hetgeen de
goede geest bevorderde, steeg de productie langzamerhand
met 30 tot 50 % meer. Wellicht ook omdat ik er
zelf niet tegen op zag de bush-bush in te trekken en
toonde de praktijk van het werk te beheersen, verleenden
allen hun volle medewerking. Bovendien was ik
steeds bereid een wat saaie inspectie te onderbreken
voor een min of meer spannende jachtpartij om weer
wat vers vlees aan het spit te roosteren.
Inspectiebezoeken
Na ongeveer een jaar kreeg ik mijn eerste inspectie door
de majoor van het hoofdkantoor. Hij toonde weinig bij-
24STE JAARGANG 2005, NR. 1 27