Thresoor

CAERT-THRESOOR
Een opnemer werd geacht per maand minstens 15 dagen
in vlak of golvend terrein en 10 dagen in bergterrein
meetwerk te verrichten. De overige dagen werden
bestemd voor het tekenwerk, waaruit naar voren komt
dat het voor de brigades normaal was zeven dagen per
week te werken. Bij wijze van ontspanning werd het
werk af en toe onderbroken door een jachtpartijtje.
Tenslotte behoort ook de controle tot de werkzaamheden:
'Eens per jaar inspecteert de Chef van den Topographischen
Dienst het werk der brigades. Hij gaat
daarbij na de leiding, den stand en de nauwkeurigheid
van het werk; overtuigt zich of officieren en minderen
zoowel theoretisch als practisch voor hun taak berekend
zijn, zoomede van de resultaten der opleiding bij
de opleidingsbrigade en nu en dan ook van die bij den
Topographischen cursus van het Korps Pupillen te
Gombong.'
Opleiding
De Topografische Dienst kende vanaf 1896 een opleidingsbrigade.
Die moest toch ook productiewerk leveren,
en werd ingezet om verouderde residentiekaarten
te herzien. In 1924 werd aan haar rondtrekkend bestaan
een eind gemaakt, en vestigt men zich voorgoed in
Malang. De opleiding tot officier bij de Topografische
Dienst duurde 3% jaar, inclusief een detachering van een
jaar bij een triangulatiebrigade. Officieren van andere
legeronderdelen (dus die al een opleiding achter de rug
hadden) konden sneller worden opgeleid. 'Officieren
die serieus en intelligent blijken en zelf verzoeken bij de
Topografische Dienst te komen werken, leggen examen
af in wiskunde, landmeten en waterpassen en de
Maleische taal, en na blijken van voldoende bedrevenheid
in het topographisch tekenen. (...) De opleiding
van officieren betreft het kunnen omgaan met alle bij de
opnemingsbrigades in gebniik zijnde meetinstrumenten,
het opmeten en in kaart brengen vavn alle terreinsoor-
ten met verschillende instrumenten, het kunnen uitvoeren
van een secundaire triangulatie met behulp van
theodolieten. Opnamepersoneel beneden de rang van
officier moeten ook kaarten van het opgenomen gebied
kunnen afwerken in kleuren en in inkt.'
Veel van de latere officieren waren afkomstig van een pupillenschool
in Gombong, later Magelang, waar kinderen
van militairen al op de latere opleiding werden voorbereid.
Linnemann was dus zeker geen uitzondering.
Onder directeur H.D.H. Bosboom (1894-1897) gaat de
Topografische Dienst ook inheemse jongeren opleiden
tot topograaf; rond 1920 is meer dan de helft van het
opnemingspersoneel inheems; in 1935 was hun aandeel
gestegen tot 75%. Van 1933 tot 1938 was de school gesloten,
vanwege de crisis, in 1938 werd de opleiding
hervat. De Inlandsche élève-topografen worden gekozen
uit de jongelingen en voor 't meerendeel zoons van
inlandsche hoofden doen een klein examen [aangaande
lezen en schrijven van latijnse karakters en de kennis
van de hoofdbewerkingen met geheele getallen].'
De bemanning van de topografische dienst
In 1905 zijn er 202 man in dienst, de gemiddelde duur
van het dienstverband bij de TDNI is negen jaar; de gemiddelde
duur van het dienstverband van de vijftien 15
chefs is elf-en-een-half-jaar jaar. Degenen met een
dienstverband langer dan vijftien jaar zitten bijna allemaal
op het hoofdkantoor in Weltevreden. Dat zegt natuurlijk
iets over de zwaarte van het werk in het terrein.
De tabel geeft een overzicht van de sterkte per 31 december
1929- In totaal zijn er dan 654 man in dienst,
maar dat is ook vóórdat de Crisis van 1930 grote bezuinigingen
vergde. Er blijkt uit de tabel dat er steeds een
aantal personen in de hogere rangen met langdurig verlof
naar Europa was; dat zal zeker een remmende werking
op de voortgang der werkzaamheden en het invoeren
van vernieuwingen hebben gehad.
In 1932 zijn er 444 mensen in dienst, waarvan 70% in-
Sterkte en formatie op den 31 sten December 1929.
ONDERDEELEN
VAN DEN
TOPOGRAFISCHEN DIENST.
0
a
C
3 à •x
h
.» « «
X) rz, £ ~ £
(0
cc -z e
BJ
CC
> 2 » 2 S ra
Toelichtingen.
Tabel. Sterkte van de
personeelsformatie van
de Topografische
Dienst ultimo 1929
(Jaarverslag van den
Topografischen Dienst
in Nederlandsch-Indië
over 1929, 1930).
Hoofdkantoor
Kartografische afdeeling. . .
Reproductiebedrijf
Magazijnen
Instrumentmakerswinkel . . . .
Opleidingsbrigade
Triangulatiebrigade
Herzieningsbrigades
Opnemingsbrigades
Zelfst. detachementen . . . .
Formatie
Totale sterkte. 3 )
3
2 3
2
5
19
4
13
19
6
94
103
230
4 )
235
14
64 14
166 15
33
40
41
25
20
!) w.o. 1 aardrijksk. hoofd
der afdeeling.
2) w.o. 1 hoofd en 2 asp.
adj. hoofden der triang.
brig.
3 ) exlc. de met buitenlandse h
verlof zijnde :
3 off. en b.a. b/m off. betr.
4 burg. ambt.
2 mil. beneden den off. rang
l off. in opl.
•*)
w.o. 73 bergtop.
'') w.o. 25 bergteek. en 20
reproductie-teek.
*>) w.o. 20 lithografen en 13
retoucheurs.
24STE JAARGANG 2005, NR. 1 17