Chakra evolutie in de cranio-sacraal therapie

EVOLUTIE VAN DE CHAKRA’S BIJ
CRANIO-SACRAAL THERAPIE
Van alleen naar Al één zijn
Eindwerkstuk Cranio-sacraal opleiding Liesbeth Schroen 2010
1

Chakra evolutie in de cranio-sacraal therapie
Motivatie voor dit werkstuk
Sinds 1995 verdiep ik me in de boeiende materie van de chakra’s en het menselijke
energieveld. Via allerlei cursussen, boeken, ervaringen, helingsessies heb ik zowel
informatie als ervaringen opgedaan. De praktische ervaringen bestaan voornamelijk
uit Reiki behandelingen en inwijdingen, sjamanistisch helingwerk en kinesiologie.
Ook een chakra cursus -waar het voor mij in 1995 mee begon- was de basis van mijn
verdere pad.
Inmiddels verzorg ik sinds enkele jaren een chakra-cursus van 8 dagdelen. Deze
cursus wordt sinds september 2009 geaccrediteerd door beroepsvereniging VBAG;
een vereniging voor natuurgeneeskundigen.
Momenteel volg ik bij de Ignoramus academie de opleiding tot chakra-evolutie
therapeut en ik volg de opleiding tot cranio-sacraal therapeut bij Etienne Peirsman.
Beide Belgische scholen, wat voor mij betekent: de zachtheid en gemoedelijkheid
van het zuiden. Het zuiden op het medicijnwiel staat voor het fysieke lichaam, het
hart, het (innerlijke) kind, de stem en heilige ruimte. Thema’s die in de cranio
allemaal hun plek vinden.
Naast het lichaamswerk vanuit het voelen kan er bewustzijn aangereikt worden in het
helingsproces. Een symptoom is ten slotte niets anders dan een gebrek aan
bewustzijn. Hiervoor is bij de therapeut bewustzijn nodig, om dit waar mogelijk en
wenselijk aan te reiken aan de klant.
Door deze 2 disciplines te combineren, zou dit wel eens mijn eigenheid kunnen gaan
brengen in mijn praktijk.
Dan heb ik nog een motivatie voor dit werkstuk: ik zou namelijk heel graag in de
toekomst een nascholingscursus aanbieden binnen de school van Etienne Peirsman.
Een cursus over de titel en inhoud van dit werkstuk:
Chakra evolutie in de cranio-sacraal therapie.
2

Doel van dit werkstuk
Graag wil ik middels dit werkstuk het chakramodel in de cranio-sacraal
behandelingen integreren. De kennis en ervaringen die ik tot op heden heb
opgedaan wil ik graag integreren, zodat ik de klanten die een cranio behandeling
krijgen zo kan begeleiden dat ik ze kan begeleiden met het maken van hun volgende
stap op hun pad.
Door de cranio behandeling komt er ruimte vrij en het is fijn als de klant dan ook voelt
of helder heeft wat zijn/haar volgende stap is.
Het inzicht wat eerst van binnenuit ervaren wordt, kan dan verankerd worden in het
leven van de klant. Dat zal de klant extra kracht en moed geven om het nieuwe stuk
in het leven te integreren.
Voor mij persoonlijk is er ook het doel om mijn eigen voelen en intuïtie te vergroten
en dit ook weer door te geven aan mijn klanten -waar mogelijk.
Het gevoel is ons innerlijke kompas, wat ons de weg wijst in ons leven.
Daarvoor is contact met dat gevoel en bewustzijn hierover noodzakelijk.
Als laatste wil ik nog eens verwijzen naar mijn eerder genoemd verlangen om mijn
kennis en ervaringen te willen delen binnen de cranio-opleiding. Ik hoop dat de
toegevoegde waarde van dit onderwerp voor de cranio-opleiding mag blijken en dat
Etienne dit inzicht met mij gaat delen en een plekje maakt voor een
nascholingscursus.
Tijdens het proces van het maken zal ik graag aan mijn leraren de inhoud laten
toetsen en ik stel me open voor feedback van hun kant.
3

Inhoud
Inleiding in de chakra’s, meridianen…………. ………………………………………….. 6
Yin-yang en wetenschap ………………………………………………………………… 9
De chakra’s in beeld …………………………………………………………………….11
De chakra’s en het zenuwstelsel ………………………………………………………..12
Chakra 1
- Algemene informatie ...…………………………………………………………….13
- Klachten en problemen ……………………………………………………………14
- Vragen die je kunt stellen …………………………………………………………14
- Cranio posities ……………………………………………………………………..14
- Spreekwoorden …………………………………………………………………….14
- Voorbeeld …………………………………………………………………………..15
Chakra 2
- Algemene informatie ………………………………………………………………17
- Klachten en problemen ……………………………………………………………19
- Vragen die je kunt stellen ..………………………………………………………..19
- Cranio posities …………………………………………………………………….20
- Spreekwoorden …………………………………………………………………….20
- Voorbeeld …………………………………………………………………………..20
Chakra 3
- Algemene informatie ………………………………………………………………21
- Klachten en problemen ……………………………………………………………21
- Vragen die je kunt stellen …………………………………………………………21
- Cranio posities ……………………………………………………………………..23
- Spreekwoorden …………………………………………………………………….23
- Voorbeeld …………………………………………………………………………...24
Chakra 4
- Algemene informatie ………………………………………………………….…...25
- Thema’s van het hartchakra ………………………………………………………26
- Klachten en problemen ……………………………………………………………26
- Vragen die je kunt stellen ………………………………………………………... 26
- Cranio posities ……………………………………………………………………..28
- Spreekwoorden …………………………………………………………………….28
- Voorbeeld …………………………………………………………………………...28
Chakra 5
- Algemene informatie ………………………………………………………………30
- Klachten en problemen ..……………………………………………………….…31
- Vragen die je kunt stellen ...………………………………………………………31
- Cranio posities ……………………………………………………………………..31
- Spreekwoorden …………………………………………………………………….32
- Voorbeeld …………………………………………………………………………..32
Chakra 6
……………………………………………………………………………20
4

- Algemene informatie
- Klachten en problemen …………………………………………………………..
- Vragen die je kunt stellen …………………………………………………………
- Cranio posities ……………………………………………………………………..
- Spreekwoorden …………………………………………………………………….
- Voorbeeld …………………………………………………………………………..
Chakra 7 ……………………………………………………………………………..22
- Algemene informatie ……………………………………………………………..
- Klachten en problemen …………………………………………………………..
- Vragen die je kunt stellen ………………………………………………………..
- Cranio posities …………………………………………………………………….
- Spreekwoorden ……………………………………………………………………
Bijlagen
- 1 Chakra’s en het zenuwstelsel en endocriene stelsel ………………………..40
- 2 De aura …………………………………………………………………………...42
- 3 De spieren en de 5 elementen (meridianen) …………………………………43
- 4 Tenenlezen ……………………………………………….….45
- 5 Oefeningen voor de chakra’s …………………………………………………51
Conclusie
…………………………………………………………………………………55
Van alleen naar Al één zijn ……………………………………………………………….55
Literatuur
Dankwoord
………………………………………………………………………….…..58
...……………………………………………………………………………58
5

INLEIDING IN DE CHAKRA’S
Het chakra systeem is een energie systeem dat de Universele levensenergie
transporteert in en om ons lichaam. Het verbindt ons als mens met onze omgeving.
Als we ervan uitgaan dat alles op Aarde bestaat uit energie, kunnen we zeggen dat
we via de chakra’s het leven op Aarde kunnen ervaren en onze evolutie maken.
Er vind uitwisseling plaats van informatie via de chakra’s. Daarbij valt te denken aan
voeding, gevoelens, emoties, gedachten, communicatie etc. Dit alles vind plaats
intern en extern. Uiteindelijk kunnen we zeggen: zo binnen zo buiten. Maar vooraleer
we dit helemaal begrijpen zullen we op reis gaan door onze eigen chakra’s.
Zo’n 7000 jaar geleden werden de chakra’s al genoemd in het Sanskriet, een oud
Indische taal. De chakra’s zijn als het ware een esoterisch energiesysteem. Het helpt
ons via opname van de levensenergie (prana, qi) om bepaalde kwaliteiten in ons
leven omhoog te halen en onze zielengroei te maken. Vooral in het oosten (India,
Tibet, China) wordt dit systeem naast de 5 elementen leer veel toegepast. Het is
echter een prachtig systeem wat goed te combineren valt met de westerse manier
van denken en ondervinden.
De chakra’s zijn fijnstoffelijke lichamen, die voor heldervoelenden voelbaar en
helderzienden zichtbaar zijn als een soort van draaikolken die vanuit het lichaam
voortgezet worden in de 7 lagen van de aura. De hoofdchakra’s zijn er 7, net zoals
veel fenomenen in het universum bestaan uit 7 lagen of delen. Denk bijvoorbeeld
aan de 7 kleuren van de regenboog, 7 dagen van de week en dus ook de 7
hoofdchakra’s. Ze vertegenwoordigen 7 hoofdgebieden in ons leven. Zowel onze
persoonlijkheid (Lager Zelf of ego) is er in terug te vinden, als de zielenkwaliteiten,
oftewel ons Hoger Zelf.
De menselijke evolutie op Aarde heeft inmiddels een ontwikkeling doorgemaakt tot
het derde chakra niveau. Het aanstaande Watermantijdperk, wat astrologisch gezien
begint in 2012, zal onze evolutie verder doen gaan richting het vierde chakra. Waar
het derde chakra -tijdperk nog veelal gebaseerd was op wilskracht,
machtsverhoudingen en ratio, zal het vierde chakra tijdperk de tijd inluiden van
harmonie, evenwicht, gevoel en eenheid: kortom de transformatieve kwaliteiten van
het hart zullen verder ontwikkeld mogen worden. Zoals we momenteel in de wereld
kunnen zien is er nog heel veel in evenwicht te brengen. Het zijn allemaal impulsen
die ons als Mensheid op weg zullen zetten naar meer harmonie met elkaar en met de
Aarde. Het bewustzijn van Moeder Aarde ontwikkelt zich mee met de ontwikkeling
van de mensheid. Dat dit proces ook weer duizenden jaren in beslag zal nemen
moge duidelijk zijn. Veranderingen horen bij het natuurlijke proces – de Universele
Wetten bepalen hoe dit in zijn werk gaat- maar hebben zo ook hun eigen moment.
We kunnen niet veel afdwingen (oude machtsstructuren werken niet meer in het
Watermantijdperk).
Hoe verder we op onze Aardse weg zijn, hoe meer we zullen ontdekken dat als we
met het natuurlijk ritme meewerken, we de meeste harmonie zullen ervaren in ons
leven. We laten ons dan meenemen op de natuurlijke stroom der dingen en leren
met alle mechanismen op ons pad omgaan. Dit alles verdeeld over talloze levens,
aangezien we alles willen doorgronden voor we weer weg gaan uit het Aardse
bestaan.
Het doorgronden van de chakra’s en het beoefenen van cranio-sacraaltherapie zijn
hierbij waardevolle leidraden. Ze leren ons onze eigen plek herkennen als ook onze
leerstukken herkennen. Door bewust verder te leven kunnen we de natuur een
6

handje meehelpen. Daardoor zullen we minder tegenslag te verwerken krijgen,
aangezien we beter zullen begrijpen hoe ons leven in elkaar zit. We kunnen dan
werkelijk onze eigen scheppingskracht inzetten om onze evolutie kracht bij te zetten.
MERIDIANEN EN NADI’S
De energiestromen verlopen niet alleen via de chakra’s, maar ook via de meridianen
en de nadi’s.
De meridianen, veelal bekend door de acupunctuur, verbinden 6 energiebanen
vanuit de Aarde de yinne energie naar boven en 6 meridianen brengen de yange
energie van boven naar beneden.
De meest bekende nadi’s zijn 3 hoofdkanalen die binnenin het lichaam stromen : de
ida laat de yinne, vrouwelijke energie stromen vanuit de Aarde het lichaam in. De ida
komt overeen met de maanenergie en de rechterhersenhelft. De rechter hersenhelft
heeft globaal als taken het herkennen van vormen, kleuren, geuren, het creatieve
brein en dat deel van ons brein dat overstijgend kan waarnemen: het kan verbinding
leggen tussen diverse onderdelen van het leven. Het wordt ook wel het Gestalt brein
genoemd.
De pingala laat de yange, mannelijke energie stromen vanuit de kosmos ons lichaam
in. De pingala komt overeen met de zonne-energie en de linker hersenhelft. De linker
hersenhelft heeft voornamelijk als taak de logische, analytische kant van het leven.
De taal, het rekenen, het logisch denken van a naar b en dus het lineaire denken.
Door de middelste nadi, ook wel shushumna genoemd, stroomt de kundalini energie.
Deze gaat stromen als er een zekere balans is tussen de yinne en yange energie
stroom in de ida en pingala. Dit proces vindt plaats bij zelfrealisatie. Op de
shushumna zitten de chakra’s aangesloten.
De kundalini energie is ook bekend als de spiraal met de slang: het artsenteken. Dit
kanaal brengt ons in het hier en nu. Het laat ons het verleden en de toekomst
samenkomen en overstijgen. Het is ook het kanaal van waaruit we werken met de
cranio om heling te bewerkstelligen.
De weg die de energie doorloopt is als volgt:
Binnenkomende primaire energie….chakra…..uitgaande secundaire…..
energieën….nadis…..zenuwstelsel…..endocrien systeem.….bloed
7

Polariteit: het yin-yang model
Noot: -in het vuurelement horen ook nog de kringloop (yin) en drievoudige verwarmer
(yang).
In bovenstaand figuur zijn de 10 (+2) hoofdmeridianen aangegeven, met aan de
binnenkant de meridianen die vanuit de aarde energie naar boven het lichaam in
laten stromen.
Aan de buitenkant de yang meridianen, die de kosmische energie van boven naar
beneden door het lichaam laten lopen.
De blauwe pijlen die rondstromen geven de voedende cyclus aan (ida, aarde) en de
pijlen binnenin de controlerende cyclus (pingala, zon). De sushumna stroomt door
het midden in de figuur.
De controlerende (beheersende) cyclus (ko-cyclus) laat de elementen zien, zoals ze
elkaar kunnen beheersen: aarde controleert het water; het water controleert het
vuur; het vuur controleert het metaal (smelten), metaal controleert het hout (bijlen
hakken bomen om) en het hout controleert de aarde.
De voedende cyclus (sheng-cyclus) laat zien hoe de diverse elementen al of niet
elkaar energie doorgeven. Ons innerlijke vuur (verlangen, hartstocht) drijft ons naar
de aarde en naar het manifesteren van allerlei dingen in ons leven. De aarde geeft
energie aan het metaal element; we kunnen ademen (longen: in- en uit) en ontlasten
van overtollige materie (dikke darm). Het metaal element voedt weer het
waterelement: er is ruimte voor beweging op water niveau. Dit geeft emoties
(blaas=controle versus overgave, nieren=angst versus vertrouwen) en flexibiliteit,
verandering (going with the flow). Het waterelement voedt het houtelement: bomen
en planten krijgen water om te groeien. Ook dit geeft keuzemogelijkheden (galblaas)
en transformatieprocessen (lever) om te groeien. De energie van het houtelement
levert brandstof voor het hart (transformatie van boosheid naar passie); in het
vuurelement kunnen hart en ziel geïntegreerd worden (dunne darm=opname). De
ziel kan dan op Aarde landen en een nieuwe cirkel doorlopen om te groeien.
8

YIN EN YANG
Ook vanuit het Oosten is het yinyang symbool bekend. Dit symbool laat de dualiteit
zien. In het wit zit een zwarte punt en vice versa. Het vertegenwoordigt de dans
tussen het mannelijke en vrouwelijke in ons leven. Het licht en donker, de zon en de
maan, dag en nacht, pater en mater energie oftewel: de Aarde energie en de
Kosmische energie.
Door de dans tussen deze 2 tegengestelden kunnen wij onze evolutie op Aarde
maken.
Deze dans laat zich ook zien in de spiraal, het oeroude symbool voor evolutie. We
kennen het ook van de elektromagnetische velden , + en -, die samen zorgen voor
stroom. De spiraal is een Universeel verschijnsel waarlangs alle levens zich afspelen.
Op fysiek vlak drukt de polariteit zich ook uit op cellulair niveau: de atomen bestaan
uit de positief geladen kernen, de protonen (+) en de neutrale neutronen. De celkern
is omgeven met de negatief geladen elektronen. Door de wisselwerking van + en – in
de celstofwisseling stromen er –wanneer het optimaal werkt- voedingsstoffen in en
afvalstoffen uit de cellen. Zo worden alle organismes voorzien van levensenergie.
In een groter verband kunnen we zien dat we overdag (yang, sympathicus), als de
zon schijnt, ons actieve leven ervaren, voeding tot ons nemen, werken, leren,
genieten om ’s nachts alles van die dag te verwerken tijdens de slaap
(parasympaticus). ’s Ochtends is dan ook de ideale tijd voor ontlasting van de
afvalstoffen en is er weer plaats voor een nieuwe ronde: de nieuwe dag.
Zo werkt het ook met leven en dood: na een leven op Aarde (yang) gaan we over
naar de dood (yin) en verwerken alles wat we in dat leven hebben ervaren. Wanneer
alles verwerkt is, komt er ergens weer een nieuwe impuls om naar de Aarde (yang)
te gaan.
Tijdens het werken met cranio kunnen we het yin-yang voelen door het ritme: als
een eb en vloed stroomt dit in ons lichaam. We maken dus rechtstreeks contact met
de Universele levensenergie en zijn de klant nabij in zijn/haar proces.
Cranio is een yinne werkwijze, waarbij we extra verwerkingstijd (nacht,
parasympaticus) inlassen voor de klant. Hierdoor is er een dieper herstel van lichaam
en geest. Het verwerkingsproces komt nu ook meer aan het licht: het wordt bewuster
ervaren; onderbewustzijn kan bewustzijn worden. Dit geeft mogelijkheden tot groei.
Alles wat bewust verwerkt wordt tijdens het leven, hoeft niet meer tijdens de dood
verwerkt te worden. De evolutie gaat sneller, terwijl je meer tot leven komt i.p.v
overleven.
Bijvoorbeeld: klant verwerkt incest trauma. De emoties worden vrijgelaten en de
energie die door het trauma voorheen vastgehouden werd (angst) komt nu vrij om de
les van het incestgebeuren te leren. Bijvoorbeeld: macht en grenzen, seksualiteit.
Hoe gaat de klant daarmee om; waar wil hij/zij naartoe? Hoe wordt de energie
voortaan ingezet? Wanneer de verwerking niet plaatsvindt, blijft de klant op
overlevingsmechanismen functioneren en komt de evolutie niet op gang. De les
wordt meegenomen naar een volgend leven.
9

WETENSCHAP
Tegenwoordig komen een aantal wijsheden vanuit de religies, natuurvolken
(sjamanen) en de wetenschap bij elkaar uit. Voorheen erkende de wetenschap het
chakrasysteem niet. Toch zijn er steeds meer onderzoekers die de wetten van de
kwantumfysica en de bio-energetica ontdekken en erkennen. Er zijn inmiddels allerlei
soorten apparatuur waarmee de chakra’s en meridianen zichtbaar gemaakt kunnen
worden (bijvoorbeeld Kirlian fotografie). Wetenschap en spiritualiteit zijn nog nooit zo
dicht bij elkaar geweest.
De hedendaagse wetenschap heeft ontdekt hoe de fysische wetten voorbij tijd en
ruimte werken in de kwantumfysica. Het maakt niet uit op welke plek een onderdeel
van een organisme is (bijvoorbeeld bloed of haar), het kan van afstand beïnvloedt
worden. Dit is het basisprincipe van healing wat ook door de sjamanen bij alle
natuurvolken toepassen en waarop veel hedendaagse helingmethodes geënt zijn.
Ook de psychosynthese van Jung duidt het verband tussen lichaam en ziel en hoe
veel psychische en somatische ziektes benaderd kunnen worden vanuit dit model.
De religies hebben hun eigen bijdrage geleverd door een overstijgend fenomeen te
introduceren (God, Allah, Buddha, Krishna etc.) waardoor de mens zich is gaan
afstemmen op een hoger/beter deel van de schepping: ons Hoger –Goddelijke- Zelf.
Een mogelijkheid tot zelfverwerkelijking, indien juist toegepast.
In het boek De hele olifant in beeld van Marja De Vries kun je lezen hoe uit de kennis
van zowel de wetenschap, de religie en de natuurvolken de Universele Wetten
gehaald kunnen worden. Een echte aanrader als je het leven dieper wil doorgronden.
10

De chakra’s in beeld
11

12

Eerste chakra of stuitchakra
Het eerste chakra bevindt zich bij de stuit en is onze directe verbinding met Moeder
Aarde.
Alles wat heeft te maken met overleven vindt zijn plek in dit chakra.
Bijvoorbeeld alles wat met eten en onderdak te maken heeft, of met financiën. Alle
instinctmatige drijfveren in de mens zijn in het chakra model onderaan de
ruggengraat geplaatst. Zo zal iedereen moeten eten, drinken, zorgen voor inkomen,
kleding, een huis/plek om te wonen.
Het stuitchakra gaat ook over onze basisveiligheid versus angst.
Een goede gezondheid van dit chakra zal dan ook te zien zijn in een voldoende
aanwezig zijn van bovengenoemde aspecten. Voldoende, en dus niet excessief,
want dit is een teken van onbalans. Wanneer er teveel energie in het stuitchakra zit,
ontstaat er een overdreven gehechtheid aan materiele zaken. Ook de instincten m.b.t
eten en seksualiteit (2 e chakra) zullen oververtegenwoordigd zijn. De hogere chakra’s
missen dan de energie en het bewustzijn wat daarbij hoort.
Een gezond stuitchakra heeft gevoel voor de juiste grenzen.
Om te vechten en te vluchten hebben we benen nodig, willen we overleven. De
benen, voeten, knieën en ons bloed zijn verbonden aan dit chakra.
Klachten en problemen
- Alle klachten aan benen, voeten, dikke darm, nieren en botten, tanden,
onderrug.
- Alle problemen m.b.t. geld, eetstoornissen: voedingstekorten of overgewicht,
verkeerde voeding; dak boven je hoofd.
- Alle vraagstukken over veiligheid versus angst
13

Vragen die je daarbij kunt stellen
- Voor wie/wat ben je momenteel bang voor?
- In wie/wat heb je momenteel vertrouwen? Wie/wat niet?
- Bij wie voel je je veilig. Waarbij niet?
- Zijn er op dit moment situaties in je leven waarbij veiligheid een rol speelt?
- Wat zijn je overtuigingen (3 e /7 e chakra) m.b.t. voeding, geld, bezit?
- Zijn deze overtuigingen van jezelf? Of zijn ze aangeleerd?
- Wil je deze overtuiging meenemen of zou je voor een andere willen kiezen?
Welke?
- Welke voeding neem je tot je? Zowel materieel als geestelijk?
- Hoe ga je met grenzen om?
Cranio posities
- Stuitje/sacrum
- Diep spierwerk
- Diafragma
- Ogen -nieuwe zienswijze
- Hoofd -ruimte maken voor meer energie/bewustzijn naar het hoofd of juist
energie naar beneden laten stromen.
- Talking to the alarm clock : veiligheids thema’s uitwerken
Spreekwoorden
- Op goede voet staan met
- Beste beentje voorzetten*
- Goed geaard zijn
- Op eigen benen staan*
- Een knieval maken
- Door de knieën gaan
- Op de knieën gaan voor
- Jezelf schrap zetten
- Met de hakken in het zand
- Met de hakken over de sloot
- Wel / geen zitvlees hebben*
- Wel/geen ruggengraat hebben
- Roespelgaat / wiebelkont
- Van de hak op de tak springen (ook 2 e en 5 e )
- Op je luie reet zitten (inertie)
- Met het verkeerde been uit bed stappen
- Staan te trillen op je benen
- Goed in de slappe was zitten
- Zwemmen in het geld
- Hoorn des overvloeds
- Geld over de balk gooien
- Vel over been zijn
- Onheil ruiken
14

- De benen nemen
- Bleek zien van angst
- Kippenvel (bij angst)
- Angstzweet uitbreken
- Voetje voor voetje vooruit komen
- Er als een haas vandoor gaan
- Alle botten in je lijf breken
- Recht door zee gaan
- Zeker van je zaak zijn
- Geen poot hebben om op te staan
- Het op een lopen zetten
- Naast de schoenen lopen (ook 3 e en 4 e )
- Met de billen bloot
- Stap voor stap te werk gaan
- De poot stijf houden
- Mopperkont
- Als een rots in de branding staan
- Op grote voet leven
- Onder de voet lopen
- Voor de voeten lopen
- Met voeten treden
Voorbeeld
Diep spierwerk met yinne ervaring via innerlijke beeldensfeer
Mevrouw (energetisch therapeute) laat in het voorgesprek zien dat een actueel
thema voor haar is de omgang met 1 van haar puberdochters en hier een nieuwe
vorm te vinden. Haar dochter is assertief, heeft duidelijk een eigen wil en een eigen
manier van leven. Moeder weet mentaal dat ze haar dochter die eigenheid wil
toestaan, maar oude normen en waarden – geleerd bij haar ouders- staan haar
emotioneel in de weg. Daarnaast heeft ze geleidelijk aan steeds meer last van
reumatische klachten (erfelijk vanuit de moederlijn). We bespreken de mogelijkheid
om die ziekte op meerder manieren te benaderen. Reiniging d.m.v. een dieet kwam
aan bod (ze dieet momenteel al i.v.m. overgewicht; zowel reuma als overgewicht zijn
een teken van onbalans in het eerste chakra). Ontstekingsreacties duiden op
boosheid. Tijdens het gesprek blijkt dat ze de ziekte nog steeds weg wil hebben; ze
is er tegen. Dat betekent dat ze in gevecht is met iets wat nu is, dus ze is niet in
harmonie met deze situatie. Dit is voor haar een herkenbaar patroon, wat zich
uitstrekt over situaties uit het verleden en in de huidige situatie.
Mijn uitleg omvat voornamelijk de duiding dat een moeilijke situatie een signaal is van
de ziel om iemand op weg te helpen naar evolutie. Het zijn als het ware wegwijzers.
Zolang we ons tegen de moeilijke situaties verzetten (ons afweren), kan de informatie
van de boodschap niet doordringen en zal ons lichaam via afweer reageren.
Sommige ziektes en het ouder worden in het algemeen houden verband met onze
opdrachten in toekomstige levens, die we op dit moment niet kunnen integreren.
Deze informatie blijft bewaard tot die tijd. Vandaar dat het geen zin heeft om te
vechten tegen een ziekte; we kunnen hooguit zo goed mogelijk voor onszelf en ons
lichaam zorgen en proberen de groei te maken die van ons gevraagd wordt.
15

De behandeling
In het begin geeft ze aan dat ze geen doorstroom voelt in haar benen. Dit geeft ook
al weer aan dat het eerste chakra niet goed doorstroomt. Ik ga werken met diep
spierwerk: bekkenrand, diafragma, psoas, nieren.
Al heel snel begint bij mevrouw een innerlijke beeldenstroom op gang te komen. Ze
vertelt over haar ziel, een mooie ziel, met veel licht en die gaat weg, ergens anders
naar toe. Voor haar voelt dat goed. Voor mijn gevoel vlucht ze weg in de visualisatie,
dus ik vraag haar waarom haar ziel niet hier kan zijn? Dan wordt er een lijntje
gemaakt van ergens boven/buitenaf (ergens in haar aura zoals ze aangeeft) naar het
lichaam. Het lijntje ankert zich in de zonnevlecht (3 e chakra) en zo voelt de ziel hier
en daar aanwezig. De ziel gaat nog in allerlei badjes, waar in elke substantie een
ander deel van de healing ontvangen wordt. Dan volgt een intensieve beleving waar
ze pas later over kan vertellen. Ze was dankbaar dat ik haar de ruimte had gegeven
en niets meer had gevraagd. Ze had het centrale kanaal als een dikke buis door haar
lichaam voelen stromen en de chakra’s voelen wervelen in de verschillende
snelheden (ieder chakra heeft een eigen frequentie en draaisnelheid). Ze had het
gevoel alsof ze allemaal schoon werden gemaakt.
Dit alles gebeurde toen ik aan haar linkerzijde zat. Ze voelde een verschil tussen
linkerkant (langer) en rechterkant, dus ik ging ook aan haar rechterzijde zitten.
Daar werd ik gewaar dat er geen contact/verbinding was tussen de linker en
rechternier, dus ik vroeg haar of haar rechternier haar linkernier kon zien. Bij een
verder innerlijk onderzoek bleek haar rechternier wat kleiner, gladder en ovaal en er
was een open contact naar de linkernier. De linkernier was veel groter, opgeblazener
en er was iets van een ophaalbrug te zien, die werd ook opgehaald
(beschermingsmechanisme lijkt me). Er was een hortende verbinding met de
rechternier. Ik stapte over naar de positie van talking to the heart toen we niet goed
verder kwamen. Haar linkernier kwam in haar hart en was gelijkertijd op de eigen
plek aanwezig. Door hier enige tijd aanwezig te zijn werd het rustiger, warmer,
zachter. De nieren en het hart konden elkaar beter zien. Het was goed voor dat
moment. We hadden 2 uur gewerkt!
Nagesprek
Een ander thema kwam boven: in het verleden is mevrouw door een nare ervaring
met een collega plotseling heel zwaar en dik geworden, terwijl ze heel fijn van bouw
was. Toen is ze naar mijn idee dus ook uit haar gronding gegaan. Ik was volgens
haar de eerste persoon die sindsdien weer toegang tot haar innerlijk kreeg. Ze
voelde zich veilig bij me om zich te openen. Ze zag ook het verband tussen haar
linker opgeblazen nier en haar gewicht.
Ik kon met haar bespreken hoe ik het gevoel had dat ze wegdroomde in mooie
beelden, maar de aandacht toch weer terug in haar lichaam bracht. Tijdens de sessie
kwam theeledigheid als thema steeds in beeld: hier en daar, linker en rechternier,
dualiteit, voor en achterkant van de chakra’s. Om eenheid te maken kunnen we de
dualiteit overstijgen door beide aspecten de dualiteit te aanvaarden. Zo hoeven we
niet te vechten en kunnen we leven in overgave.
Mevrouw gaf aan dat ze het gevoel had dat ik het proces goed en veilig begeleid
had.
Erg dankbaar en tevreden rondde we deze sessie af. Een mooi voorbeeld voor in
mijn scriptie!
16

2.
Klant met schouderprobleem komt in de praktijk; zijn hoofd kan alleen nog naar
rechts kijken, naar links is geblokkeerd. Workaholic met een eigen zaak en een groot
verantwoordelijkheidsgevoel voor zijn gezin en personeel. Wat hij doet, doet hij goed
anders hoeft het voor hem niet. Tijdens de 2 e sessie laat hij wat meer los over zijn
verleden: hardhandige vader die jong sterft; pleegvader die zelfmoord heeft
gepleegd. Emotioneel erg belast lijkt me… Bij de eerste sessie valt me op dat hij een
vrij duidelijk beenlengte verschil heeft: altijd al gehad. Ik verwijs hem door naar een
kinesitherapeut om hem eens te laten kijken of hij eerst iets aan dat grote verschil
kan doen. Als de basis scheef is, kan er nooit een rechte boom uitgroeien.
2 e chakra of heiligbeen chakra
Werken met het sacrum is werken met het tweede chakra. Dit levensgebied heeft te
maken met seksualiteit, levensvreugde, passie, polariteit en emoties.
Bij het bevriezen van emoties (freeze: niet in staat zijn om emoties toe te laten) wordt
de energie geparkeerd in het tweede chakra, onder in de buik. Dat betekent dat deze
streek na verloop van tijd gaat blokkeren. Het leven wordt ondergaan en vaak
mentaal overgecompenseerd (obsessief denken). Hierdoor komt er meestal
overenergie bij het hoofd.
Bij blokkades in het tweede chakra zal iemand problemen ondervinden met
seksualiteit/seksueel verkeer, weinig of geen contact hebben met passionele en
vreugdevolle gevoelens. Het leven wordt niet als stromend ervaren, maar meer als
een last, die niet alleen in het onderlichaam maar vaak ook op de nek- en
schouderpartij rust.
Wanneer er sprake is van angsten, bewust of onbewust, dan kan de aarde energie
moeilijk het lichaam instromen. De spanningen worden dan van in de monnikskap
spier vastgezet. De grote trapezius of monnikskapspier is in de 5 elementenleer
gekoppeld aan de nieren, waar de emotie angst bij hoort. Angst is tevens de
basisemotie van het eerste chakra. Angstspanningen zitten vaak in de schouder en
nekpartij vast.
Dit is van belang voor de cranio-sacrale behandeling.
17

Zo is ook de sternocleido mastoidius gekoppeld aan de maagmeridiaan en het
element aarde. Wanneer in balans, dan zal dit een gevoel van tevredenheid geven;
een gevoel wat terug te vinden is in de buik. Bij angsten en onverwerkte emoties uit
het 1 e en 2 e chakra kan de energie niet goed doorstromen, en zal tevredenheid
uitblijven.
Er zullen zich dan ook spanningen vastzetten in de hoger gelegen gebieden.
De grootste demon van het tweede chakra zijn schuldgevoelens. Al op jonge leeftijd
kan een mens een storing opdoen, die voortkomt uit de emotionele ladingen van
gezinsleden of andere mensen in de leefomgeving.
Aangezien de 1 e 6-7 levensjaren de chakra’s nog open zijn en het kind zich een voelt
met zijn/haar omgeving, zal het alle ervaringen opslaan. Onbewust kan het zich gaan
identificeren met de opgedane emoties en ervaringen. Zo ontstaat er heel
gemakkelijk een zelfbeeld van het kind, wat geënt is op schuldgevoel. Het denkt dat
het aan hem/haar ligt. Na 7 jaar komt er een dun laagje over de chakra’s en begint
het kind meer aan zijn/haar eigen verdere persoonlijke (eerst emotionele)
ontwikkeling.
Daarnaast is schuldgevoel al eeuwen door religies aangewend om mensen klein te
houden: we zijn tenslotte zondig! Dit is er met de paplepel vaak ingegoten en zo is
het inmiddels een erfelijke belasting geworden.
Polariteit
Een hoofdthema van het tweede chakra gaat over polariteit. Van de vaste vorm van
de Aarde, gaat de energie in beweging komen, zoals het element water. Door het
yin-yang principe ontstaat er op alle terreinen in het leven een polariteit tussen lichtdonker,
dag-nacht, man-vrouw, etc.
Door verschillen ontstaat er beweging in de dynamiek van energie.
Dit heeft tot doel om tot evolutie te komen. Als er geen beweging en verandering is,
kan er geen evolutie plaatsvinden. Dus door de tegenstellingen – waar geen waardeoordeel
over is- worden we geprikkeld tot groei. We zullen moeten leren omgaan
met veranderingen en (de emoties) stromend door het leven gaan. De emoties
zorgen ervoor dat de energie in beweging blijft.
Dat brengt ons op cranio: het is absoluut noodzakelijk dat emoties stromen, vandaar
dat er bij cranio soms ook emoties loskomen.
Mensen waarbij de emoties uitlopen op drama, zouden juist mogen leren om deze
creatieve energie in betere banen te leiden. Daarmee worden ze bouwstenen voor
hun eigen leven, aangezien je er je leven mee kunt scheppen. Je kunt ermee
verandering aan brengen in je eigen situatie.
Dat is uiteindelijk gemakkelijker dan een ander willen veranderen.
Eenieder kan kiezen voor schuldgevoelens en de daarmee gepaard gaande
destructieve keuzes, of voor verantwoordelijkheid en het daarmee samenhangende
geluk, plezier en tevredenheid.
Dit leren kiezen is dus belangrijk voor de heling van het tweede chakra.
Dit kunnen we in onze cranio-sessies meenemen naar onszelf en onze cliënten toe.
18

Hier zie je de polariteit uitgedrukt in het hele chakra-systeem
Klachten en problemen van het 2 e chakra
- seksuele afwijkingen en excessen
- problemen met veranderingen
- verdrinken in emoties of juist veel emoties bevroren hebben
- alle buikklachten m.b.t. darmen, blaas, voortplantingsorganen,
nieren en bloed
- niet vreugdevol of blij kunnen zijn
- geen passie ervaren in het leven
- afhankelijkheid
- geen juist gevoel voor grenzen
Vragen die je kunt stellen
- Heb je moeite met veranderingen?
- Waar hou je je sterk aan vast?
- Wat vind je moeilijk om te veranderen?
- Wat zou je willen veranderen?
- Welk patroon kom je steeds weer tegen in je leven?
- Wat raakt je?
- Kun je je emoties goed laten stromen? Welke wel, welke niet?
- Ervaar je plezier en vreugde in je leven?
- Zit je veel in je hoofd? (blokkade 2 e chakra)
- Voel je je ergens schuldig over?
19

Cranio posities
- sacrum
- talking to the heart
- middenrif
- keel, nek en hoofd vrijmaken
- energiebal tussen je handen
- schaambeen
- tractie sacrum
- hefboomtechniek
- bekkenhelften
Spreekwoorden
- Overlopen van verdriet
- Woede uitbarstingen
- Angsthaas (ook 1 e )
- Een gat in de lucht springen
- Iets in beweging zetten
- Geen spier verrekken (bevriezing)
- Bloed, zweet en tranen
- Met een lach en een traan
- De laatste druppel die de emmer doet overlopen
- Het water aan de lippen hebben staan
- Tranen van geluk
- Wonden likken
- Met de stroom meegaan
- Vol zijn van vreugde
- Dansen van vreugde/geluk
- Een vreugdedansje maken
Voorbeeld
Klant met van oudsher problemen in de onderrug; bevroor emotie of ging scheef
staan bij emotionele gebeurtenissen om niks te hoeven voelen (onbewust). Later
bewust; emoties meer stromend; patronen duidelijker geworden in zijn leven.
Probleem met autoriteit (3 e ) en met veranderingen (2 e ). Veel hoofdenergie: piekeren,
dwangmatige gedachten.
Sessie: TTH; hij komt de innerlijke criticus tegen en het deel in zichzelf wat dichter bij
de waarheid en zijn gevoel staat:wetend dat het niet klopt wat de criticus zegt. De
criticus is echter niet bereikbaar; geïsoleerd. De criticus voert steeds de boventoon
dat hij gefaald heeft; er toch niks van bakt, de liefde niet waard is etc.
20

Derde chakra – Zonnevlecht
Het derde chakra is het gebied waarin we kunnen voelen/herkennen, welke plek
iemand inneemt in deze wereld.
Samen met chakra 1 en 2 wordt de persoonlijkheid gevormd. Hiermee wordt
bedoeld: alle basiselementen die nodig zijn om te overleven. Waar het 1 e chakra
zorgt voor voeding en gronding op Aarde, zorgt het 2 e chakra voor aanpassing aan
de dualiteit en overleving door nageslacht. Het 3 e chakra gaat over macht en kracht
en is sterk verbonden met het mentale lichaam. Dat wat de mens denkt/welke
overtuigingen hij/zij heeft, bepaalt in grote mate hoe hij/zij handelt in het dagelijkse
leven.
Macht is de onderontwikkelde vorm van het derde chakra: er wordt geheerst ten
koste van een ander. Vanuit de evolutie en vanuit dierlijk standpunt gezien -we zijn
tenslotte voor een groot deel nog dierlijk- is geweld of territoriumdrift een natuurlijk
fenomeen.
De mens verschilt ten opzichte van de dieren dat hij/zij een hoger bewustzijn kan
dragen en de daarbij behorende sociale aanpassingen (soms echter zijn dieren
socialer dan mensen).
Wanneer de mens macht kan omzetten in kracht, zullen zijn/haar keuzes niet alleen
zichzelf dienen, maar ook de ander of de groep.
Hierbij moet aangetekend worden dat aangeleerd gedrag ook alweer te maken heeft
met de persoonlijkheid en het overleven (Ego of Lager Zelf).
Om echt vanuit zelfverwerkelijking en met hart en ziel vrije keuzes te maken, moet
meestal eerst heel veel onderzocht en losgelaten worden (ego-dood – Hoger Zelf).
Dit pad is niet zo eenvoudig als men wel eens denkt.
Bij het werken met het derde chakra kan het interessant zijn om te onderzoeken hoe
iemand in het leven staat. De eigen moeilijkheden worden vaak als projecties naar
buiten gestuurd. Daarmee wordt duidelijk waarmee iemand worstelt in zijn/haar
leven.
Als gevolg van bepaalde gedachtes verschijnen er bijbehorende emoties. Samen kun
je dan onderzoeken welke overtuigingen ten grondslag liggen aan deze
denkbeelden. Vaak komt dit voort uit de jeugdervaringen tot 7 jaar. Door hiervan
bewust te worden en het verleden los te laten, kan er ruimte gemaakt worden voor
een nieuwe overtuiging/gedachte.
21

Door als objectieve en neutrale waarnemer dit te bekijken, kun je de cliënt vragen of
hij/zij een bepaalde gedachte nog wil behouden, of dat hij/zij zich wil openstellen voor
andere mogelijkheden/ervaringen.
De gedachtepatronen die ons handelen bepalen worden gevormd:
- tijdens ervaringen in vorige levens
- door erfelijke belastingen
- opgedaan tijdens ervaringen tussen conceptie en 7 jaar.
Alle ervaringen vanaf conceptie tot 7 jaar worden opgeslagen in het amygdala. Zoals
we in die jaren reageren op onze omgeving, zo zullen we vanuit
vecht/vluchtmechanisme steeds weer hetzelfde reageren, tenminste in eerst
instantie.
Een situatie hoeft maar een fractie te lijken op een ervaring uit deze levensfase en
ons overlevingsmechanisme bepaalt ons gedrag.
Op latere leeftijd kunnen we met ons verstand en ons creatieve brein –de neo-cortex
- leren anders met een probleem om te gaan. Dan is de eerste reactie nog soms
zoals die uit de kinderjaren, maar kan veranderd worden door bewuste (non)actie.
Dat dit niet altijd even gemakkelijk is, blijkt wel uit het feit dat sommige patronen ons
hele leven lang parten spelen. Vandaar dat bewustwording van de patronen
noodzakelijk is om er überhaupt verandering in aan te kunnen brengen. Dan kan het
onderbewustzijn opnieuw geprogrammeerd worden.
Klachten en problemen
- machtsstrijd
- de eigen plek niet goed in kunnen nemen (vaak overdonderd door anderen en
bang om zich zelf te laten zien)
- maag, lever, galblaas, pancreas, spijsverteringsproblemen
- weinig energie
- slachtoffermentaliteit
- lage eigenwaarde
- zwakke wil
- geen moeilijkheden aankunnen
- geen spontaniteit, humor en speelsheid
- onbetrouwbaar
- sterke ambitie
Vragen die je kunt stellen
- Heb je veel/voldoende zelfvertrouwen/eigenwaarde? Wat is dat voor jou?
- Denk je veel? Waarover? Jezelf, anderen, de wereld.
- Voel je/ ben je ergens slachtoffer van? (voorzichtig: er kunnen heftige trauma’s
zitten)
- Heb je genoeg levensenergie? Of ben je vaak moe?
- Vreet je je gevoelens op? Binnenvetter?
- Hoe ga je met emoties om? Mogen ze er zijn, of handel je vanuit het denken?
22

- Hoe ga je met agressie om (lever)?
- Wat kan/wil je niet slikken/verteren?
- Wat maakt jou zuur (maag)?
- Kun je goed kiezen? (galblaas)
- In hoeverre ga je conflicten uit de weg?
- Hunker je naar het paradijs? Alleen verzorgd worden, zonder zelf
moeilijkheden te ervaren of door te hoeven zetten?
- Kun je goed waarnemen wat goed is voor je en wat niet (giftig)?
- Is er ergens in je leven een teveel? Grootheidswaan?
Cranio posities
- middenrif
- sacrum/stuitje
- hoofd energie naar beneden brengen: minder denken, meer voelen
- talking to the heart, alarm clock, praten met organen
Spreekwoorden
- Vurig zijn / het vuur in de ogen hebben
- Opvliegend van aard zijn
- Sterke wil hebben
- Autoriteit hebben
- Gezag hebben
- Ruggengraat hebben
- Machtshonger
- Honger als een beer
- Door de grond gaan van schaamte
- De wil is sterk maar het vlees is zwak
- Je mannetje/vrouwtje staan
- De baas zijn
- Baas in eigen buik
- Ergens de kracht niet voor hebben
- Iets op je lever hebben
- Gal spuien
- Zwaar op de maag liggen
- Met de vuist op tafel slaan
- Oog om oog, tand om tand
- Geel en groen zien van jaloezie
23

Voorbeeld
Klant werkt op financiële administratie en heeft het naar haar zin, zegt ze….. Ze heeft
een dubbele hernia, voor de tweede keer. De zachte kern van het ruggenmerg is
letterlijk naar buiten geduwd en zit klem tussen de harde wervelschijven.
Cranio sessies brengen haar verlichting, meer beweging in de ruggengraat en het
linkerbeen (linkerkant is de gevoelskant, vrouwelijke kant) wat eerst niet meedeed
voor haar gevoel werd weer verbonden. Ze kreeg tijdens de sessies inzicht in welk
werk ze eigenlijk altijd al had willen doen: iets met jongeren op een school; conciërge
o.i.d. Op de tafel borrelde het plan in haar naar boven om een open sollicitatie te
schrijven naar de school van haar keuze. Ze schreef in de brief waarom ze haar echt
nodig hadden en haar zouden moeten aannemen. Het werkte: ze kreeg de nieuwe
baan waar ze het inmiddels erg naar haar zin heeft. Van een werkgever waar ze
uiteindelijk niet achter het beleid (management, de baas, autoriteit) kon staan heeft
ze haar kracht (eigen autoriteit) opgepakt en heeft een nieuwe werkplek gecreëerd
voor zichzelf.
Haar gevoelens en emoties komen makkelijker naar buiten; ze kan beter
communiceren hierover. De energie die vrijkwam heeft ze nuttig en positief voor
zichzelf ingezet. Er is werk verzet in alle chakra’s: in het 1 e (van angst naar
vertrouwen), 2 e (emoties vrijgekomen en van frustratie naar vreugde), 3 e (van
onmacht naar kracht), 4 e (van zelfopoffering voor haar baas naar zelfliefde en van
daaruit dienstbaarheid) en 5 e chakra (betere communicatie met zichzelf en anderen,
nieuwe realiteit scheppen). In het 6 e chakra is bovendien meer inzicht ontstaan in
haar ziekteproces en hoe ze hier voortaan mee om kan gaan en welke richting het
haar op wijst. Vanuit haar 7 e chakra heeft ze haar gedachten en gedrag kunnen
onderzoeken door zelfreflectie.
Ze heeft zichzelf een nieuwe plek gerealiseerd: 3 e chakra.
24

Vierde chakra of hartchakra
Het hartchakra heeft alles te maken met liefde: onvoorwaardelijke liefde voor jezelf
en anderen.
Het verbindt de lagere chakra’s met de hogere en omgekeerd. Het fungeert als het
ware als een harmoniseerder tussen de persoonlijkheidskwaliteiten en de
zielenkwaliteiten.
Het hartchakra in optima forma creëert balans in ons leven. Daarvoor hebben we
contact nodig met onze gevoelens. Vandaar dat cranio-sacraal therapie een ideale
werkvorm is, om middels het voelen contact/harmonie met jezelf en de ander te
ervaren.
Door de intense verbinding komt er energetisch vanalles in beweging, waardoor er
ontspanning en harmonie kan ontstaan. Naast het lichamelijke aspect is echter
bewustzijn ook een belangrijke factor voor het hartgebied.
Aspecten als vergeving, acceptatie en aanvaarding zijn niet altijd voor handen.
Inzicht in een situatie is vaak nodig om tot vergeving en aanvaarding te komen.
Vanuit een breder perspectief kunnen oude emoties of trauma’s goed losgelaten
worden.
Het is de neutrale waarnemer in onszelf – ons zielenaspect – wat zonder oordeel
kijkt/ervaart wat er in onszelf en in/met de ander gebeurt.
Waarnemen of aanschouwen kan als een omarming gevoeld worden, zonder dat er
een feitelijke omarming plaatsvindt.
Cranio is zo een weg om te groeien in neutraliteit, warmte en compassie.
Niet in het minst door eerst ons eigen proces steeds weer te doorleven. Om neutraal
naar de ander te kunnen kijken, is het absoluut noodzakelijk om je eigen
schaduwzijdes te erkennen en herkennen. Je eigen emotie wordt in het ideale geval
niet getriggerd door een cliënt. Als dat wel zo is, is het belangrijk om te onderzoeken
via zelfreflectie of middels begeleiding door een supervisor of collega cranio
therapeut, waarom je zo geraakt wordt.
Daar waar we emotioneel geraakt worden is een opdracht van onze ziel zichtbaar.
Hier ligt een levensles besloten in de omstandigheden die ons raken.
25

Thema’s die bij het hartchakra horen zijn:
- relaties in de ruimste zin van het woord (met jezelf, partner, kinderen, ouders,
vrienden, collega’s, dieren, planten, edelstenen, aarde, kosmos)
- acceptatie, vergeving en aanvaarding
- er zit vaak verdriet opgeslagen in dit gebied (longen) = de demon van het hart
- kleine en grote trauma’s hebben in het verleden het hart laten sluiten. Talking
to the heart kan een opening maken om de pijn los te laten en opnieuw ruimte
te maken.
- Kracht en kwetsbaarheid
- Innerlijk kind kwesties
- Win-win situaties ontstaan door hart en ziel connectie; win-verlies situaties
ontstaan door ego situaties
- Dans tussen gehechtheid en vrijheid (in- en uitademen, zowel persoonlijk als
de grote kosmische beweging)
- Overstijgen van de dualiteit: zowel het negatieve als het positieve toestaan
- Animus en anima integreren: de innerlijke man en innerlijke vrouw samen
laten smelten
- Zelfbespiegelend bewustzijn: niet alleen onderzoeken van jezelf, maar ook
echt een relatie aangaan met jezelf
- Intimiteit
- Balans en evenwicht tussen lichaam en geest
- Toewijding, dienstbaarheid
- Mededogen
Klachten
- alle stoornissen op hart- en longgebied (ademhalingsproblemen), thymus
(immuunsysteem), borsten en armen
- alle relatieproblemen
- zelf afwijzing
- veroordelen van jezelf of anderen/situaties
- teveel op anderen gericht zijn, ten koste van jezelf
- spanningspijn tussen schouderbladen, pijn in de borst
- weinig contact met eigen lichaam/bewustzijn
Vragen die je kunt stellen
- Ervaar je voldoende levensruimte?
- Hou je van jezelf? Wat betekent zelfliefde voor jou?
- Hoe gaat het met je in je relaties met anderen?
- Waarover zou je je hart willen luchten?
- Wat drukt er op je hart?
- Wat vind je moeilijk om te accepteren; vergeven? (bewustwording nodig om
te begrijpen waarom iets in je leven is, van daaruit acceptatie, vergeving en
aanvaarding).
26

Posities cranio
- thoracic inlet
- longen
- keel vrijmaken
- talking to the heart
- armen ontwinden
- schouders
- immuunsysteem
- alarm clock
Spreekwoorden
- je groot houden
- trots als een pauw
- hoogmoed komt voor de val
- je hart volgen
- het hart openstellen
- in hart en nieren
- hart hebben voor de zaak
- een arm om iemand heen slaan
- hartverwarmend
- het hart sneller laten kloppen
- een hart van goud
- met hart en ziel
- door het vuur gaan
- door dik en dun
- je met elkaar verbinden
- elkaar nastaan
- tot de dood ons scheidt
- achter iemand staan
Voorbeeld
Klant komt al geruime tijd met tal van klachten, met name problemen met dikke darm,
bekken en stressklachten. Ze heeft een heftig verleden wat gebeurtenissen betreft en
wat operaties en ziektes betreft. Ze heeft inmiddels 13 behandelingen gehad,
waarvan 1x talking to the heart is toegepast. Een eerste beginnetje daarmee
gemaakt. De 14 e sessie gaat de volgende TTH sessie worden, want ze heeft
inmiddels een hoge bloeddruk gekregen (normaal heel laag).
Het hart laat zich niet zien, net als de hartbeschermer. Bij mijn vraag of er een ander
deel in haar lichaam is wat de aandacht vraagt, antwoord ze de rechterschouder.
Voor haar gevoel klapt hij naar voren; ze heeft de neiging om hem terug te duwen
(achteraf blijkt dat ze zich niet wil aanstellen, hard zijn, want dat heeft ze thuis
geleerd). Ook voelt het alsof het gevoel zich als een mouw opstroopt; de kleuren
paars en oranje laten zich zien. Ik nodig haar uit het gevoel in de schouder niet te
onderdrukken en te kijken wat er gaat gebeuren. Gedurende haar innerlijke
onderzoek geeft ze aan dat de schouder een soort kramp heeft en er een oranje plek
27

is die speciaal aandacht vraagt. Als therapeut weet ik dat het dan naar alle
waarschijnlijkheid gaat om het 2 e chakra, emoties, seksualiteit , iets wat met het 2 e
chakra te maken heeft. Ze geeft de plek licht, maar het oranje komt terug en er komt
een klaproos in die open en dicht gaat (klaproos: rood, kwetsbaar; veel zaadjes;
open- en dichtgaan van het hart?). Dan komen er nog 2 symbolen bij die verwijzen
naar haar oma. Zij beschermde haar vroeger tegen haar moeder door te
schreeuwen. De oranje plek gaf voorts nog aan dat het om de leeftijd van 7 of 9 jaar
gaat. Ik vraag haar of ze een beeld krijgt waar zij als kind is met haar oma. Ze ziet
zichzelf veilig achter oma staan. Ze gaat zeker niet naar voren want dan is de straf
dubbel door haar moeder omdat oma zich ermee bemoeit heeft. Dan vraag ik haar
om naar haar innerlijke moeder op zoek te gaan. Dit is moeilijk voor haar; het lukt
haar niet. Bij de vraag wat het kind nodig heeft zegt ze : een knuffel…..en daar
komen de tranen. Ze kan een stuk loslaten en ik moedig haar aan om goed te blijven
ademen. Na een tijdje vraag ik hoe het met de oranje plek is en haar schouder: er is
licht en warmte.
Na de sessie geeft ze aan dat ze zich schaamt voor haar tranen (3 e chakra): wat
denkt ze wel niet van mij en mijn familie? Ik stel haar gerust en leg haar uit wat ze
zojuist heeft gedaan en wat dat voor haar kan betekenen. Bij het napraten blijkt dat
er jeugdherinneringen loskomen; ze voelt dat ze die gewoon los kan laten.
Sessie fijn met een goed gevoel af kunnen sluiten.
Chakra 1: vertrouwen gegroeid; chakra 2: bevroren emotie losgekomen, chakra 3:
schaamte losgekomen, ruimte gemaakt voor nieuwe ervaringen; chakra 4: innerlijk
kind werk, verdriet losgemaakt (longen); chakra 5: meer ruimte gemaakt voor open
communicatie naar zichzelf en anderen gericht ; chakra 6: contact gemaakt met
innerlijke beelden, inzicht in het grotere plaatje van haar leven; chakra 7: eigen
innerlijke lichtkracht/eenheid ingezet voor heling.
28

Vijfde chakra of keelchakra
Dit chakra gaat over communicatie en creativiteit. Via de stem verbinden we ons
innerlijk met de buitenwereld. We laten onze stem horen en verbinden ons ook met
anderen door naar anderen te luisteren. Er komt informatie binnen, die in onszelf
verwerkt wordt en wordt opgenomen of geweigerd (afhankelijk van iemands
bewustzijn). Communicatie is als het ware een brug tussen onszelf en onze
medemens. Daarnaast huist in het vijfde chakra ook onze innerlijke stem. Als we
goed naar onze innerlijke stem kunnen luisteren, wijst zij ons de weg. Daarvoor is
ook contact nodig met de gevoelens van ons hart. Samen wijzen ze ons de weg in
het spel van de dualiteit (2 e chakra). Het overstijgen van de dualiteit in het
hartchakra, brengt ons tot een innerlijk kompas wat ons verder op weg helpt. We
maken keuzes die zowel door ons verstand als door ons gevoel gesteund worden.
Hoe beter de communicatie met jezelf (zelfreflectie), hoe beter de communicatie met
anderen kan zijn.
In de hoger ontwikkelde fasen is het mogelijk om communicatie in stilte te ervaren.
Bijvoorbeeld middels innerlijke beelden of helderhoren bij baby’s, stervende mensen
of mensen in coma. Dit impliceert een diepe verbondenheid.
De emoties uit het tweede chakra kunnen op een hoger plan gezet worden door ze te
kanaliseren. Ze kunnen via opbouwende communicatie zorgen voor de juiste
verhoudingen of via creativiteit uitgedrukt worden. Creativiteit in welke vorm dan ook
laat de energie vanuit onze buik naar boven komen en de wereld instromen via de
creaties die ontstaan. Dit kan via bijvoorbeeld schilderen, kleien, bloemschikken,
tekenen, maar ook in projecten, eigen bedrijf, via politiek iets bewerkstelligen of een
sfeer neerzetten voor ontspanning en educatie (wellness, school, restaurant, cranio
praktijk). Ook het scheppen van betere interne relaties binnen een bedrijf, door de
juiste mensen op de juiste plek te zetten en te zorgen voor een goede communicatie
is een duidelijk voorbeeld hoe iemand vanuit het 5 e chakra werkt (de andere chakra’s
zijn net zo goed relevant natuurlijk).
Naast een opbouwende manier, kunnen de emoties natuurlijk ook op een
destructieve manier werken. Wanneer ze ongeremd naar buiten komen –niet
gekanaliseerd- kunnen woorden de persoon zelf en/of anderen beschadigen. Bij het
inslikken van emoties ontstaat een zekere zelfbeschadiging. De emoties worden dan
als het ware bevroren in iemands aura en kunnen zo voor klachten zorgen.
29

In het ideale geval voel je een emotie door je lichaam stromen (momentopname) en
daarna kun je juist handelen (in harmonie met jezelf en de ander).
Veel emotionele uitlatingen zijn een teken van drama: het ego neemt een loopje met
de persoon. Hij/zij zit in de slachtofferrol en de emoties nemen de overhand.
Een ander aspect van het vijfde chakra is het innerlijk horen of de innerlijke stem.
Deze is verbonden met je kern en geeft informatie die soms logica te boven kan
gaan. Je voelt als het ware: dit is waar. Je twijfelt geen moment ook al is het met je
verstand anders uit te leggen. De ziel kan zo van zich laten horen. Naast de innerlijke
stem zijn er vaak andere innerlijke stemmen die de boventoon voeren, zoals
bijvoorbeeld de innerlijke criticus, de opvoeder in jezelf, de partner, het kind etc. Het
is een kunst om alle stemmen te leren kennen en ze ieder de juiste plek te geven. De
echte innerlijke stem is degene waar we uiteindelijk het beste naar kunnen luisteren.
Klachten
- oren, keel, hals, nek
- stem problemen
- niet aan eigen creativiteit kunnen
- moeizame communicatie
- geen contact met innerlijke stem
Vragen die je kunt stellen
- Heeft de cliënt een duidelijke stem, zacht, hard etc. (hier kun je iets van af
lezen)
- Wordt er goed naar jou geluisterd?
- Kun je je eigen stem goed laten horen?
- Kun je zelf goed luisteren?
- Hoe verloopt de communicatie tussen jou en …..?
- Ben je creatief?
- Hoe zou je je eigen leven vorm kunnen geven? ( we scheppen immers onze
eigen realiteit).
- Lieg je wel eens? (liegen is de demon van het vijfde chakra).
Cranio posities
- Keelwerk : hyoïd
- Talking to the heart
- Emoties vrij laten komen
- Talking to the alarm clock (uit de freeze komen of juist de lading eraf en zo
een geschiktere communicatie bewerkstelligen).
- Sacrum
- Oren, mond, kaken
- Sphenoïd (verbinding met hyoïd)
- Innerlijk kind werk
30

Spreekwoorden
- Zingen als een nachtegaal
- Een brok in de keel hebben
- Een speld horen vallen
- De tanden op elkaar zetten
- Zwijgen als het graf
- Horen, zien en zwijgen
- Spreken is zilver, zwijgen is goud
- Tong inslikken
- Met de mond vol tanden staan
- Je stem laten horen
- Schreeuw om hulp
- Hartenkreet
- Hemd van het lijf vragen
- Bij de keel grijpen
- Angstvallig de mond houden
- Stilzwijgend toestaan
- Iemand de mond snoeren
- De oren spitsen
- In de oren knopen
- Je oren niet geloven
- In de doofpot stoppen
- De baard in de keel hebben
- Op je tanden bijten
- Aan dovemans oren gericht
- Oost Indisch doof zijn
- Het hart op de tong hebben
- Losse tong hebben
- Op het puntje van je tong hebben
- De snor drukken
- Dat zit wel snor
- Loslippig zijn
- De lippen stijf op elkaar zetten
Voorbeeld
De cliënt uit het voorbeeld van chakra 4 gaat verder met cranio sessies nemen.
Na nog een aantal sessies blijkt haar moeder ernstig ziek te zijn en te gaan sterven.
Ondanks alle pijn en verdriet uit het verleden neemt de cliënt het initiatief in de familie
om toch toe te werken naar een goed levenseinde. Er is dus ruimte gekomen voor
heling van de pijn en verdriet (4 e chakra). Ze kan beter opener, communiceren en
haar gevoelens laten zien. Ze nodigt ook andere familieleden uit om toch naar hun
moeder te gaan, want nu is de laatste kans om nog iets te ervaren met haar.
De situatie is zo dramatisch dat er juist zo een nieuwe verbinding ontstaat tussen de
familieleden: contact en communicatie. Zo zie je ook dat de dualiteit (2 e chakra) in
het 5 e chakra uitmondt in communicatie (verbinding maken) en creativiteit
(problemen oplossen).
31

Zesde chakra of voorhoofdchakra – Derde oog
Ons derde oog heeft alles te maken met innerlijk zien, waarnemen, kijken,
onderscheiden, besturen, inzicht, visie en helderzien.
Meestal gebruiken we onze ogen naar buiten gericht om ons te oriënteren waar en
met wie we zijn, allereerst gericht op overleven: ben ik hier veilig of niet?
Zo ja, wat doe ik hier? Wat vraagt deze situatie waarin ik me bevindt nu van mij?
Afstemmend op innerlijke drijfveren, kennis en ervaringen kiest de mens vanuit deze
waarneming wat te doen of niet te doen.
In dit gebied ligt onze hypofyse en hypothalamus, die zowel onze
hormoonhuishouding als onze basis overlevingsmechanismen besturen. En terwijl
natuurlijk de andere hormoonstations (hormoonklieren) in het lichaam een vinger in
de pap hebben, zijn het deze twee orgaantjes die het hoofdbestuur hebben (samen
met de epifyse in het zevende chakra).
Hoe helderder de waarneming, hoe meer inzicht en visie iemand heeft. Dit kan
natuurlijk in het algemeen zijn, maar ook op deelgebieden, afhankelijk van iemands
bewustzijn. Hoe verder het zesde chakra is ontwikkeld, hoe meer inzicht en visie
iemand heeft, hoe dieper iemand het leven kan doorgronden (grotere verbanden
worden zichtbaar).
Het zesde chakra heeft ook een zichtbare koppeling met het tweede: wanneer
mensen in het tweede chakra geblokkeerd zijn (geen emoties, weinig vreugde en
verbondenheid), dan wordt dit overgecompenseerd in het zesde chakra: de denkers.
Mensen met tunnelvisie zien maar een deel van de werkelijkheid, nemen die dan
voor waar aan en vergroten dit soms uit. Het kan dan helpend zijn om de cliënt uit te
nodigen eens met een andere “bril” naar het probleem te kijken. In plaats van naar
de buitenwereld te wijzen (vaak beschuldigen) kun je ze uitnodigen eens te kijken
naar hoe voel je je? ; wat doet deze situatie met je? ; wat denk je daarbij? Zou er ook
een andere mogelijkheid zijn? Hoe zou het voor die ander zijn?
In wezen is er een innerlijk conflict wat zich buiten manifesteert. Er is als het ware
een schaduwzijde aan de buitenkant letterlijk in beeld gebracht, die afgewezen
wordt. Door deze schaduwzijde te gaan onderzoeken kun je gaan kijken waarom je
die afwijst, hoe zit het bij jezelf? Dit kan echter alleen bij mensen die hieraan toe zijn;
let goed op dat je je goed afstemt hierop.
Wanneer beide kanten erkend, herkend en geaccepteerd zijn kun je tot een heelheid
komen. Wat brengt een situatie met zich mee? Wat mag ik hier van leren? Dankzij de
32

ander mag je dit nu leren: jezelf eren. Gevolg is heelheid: acceptatie, vergeving,
aanvaarding en een nieuw inzicht.
Visualisatie
Mensen die moeilijk kunnen visualiseren hebben problemen in dit chakra (te dicht).
Sommigen krijgen echter heel veel informatie binnen (te open) en kunnen niet goed
onderscheiden wat wel of niet geschikt is voor hun. Tunnelvisie is het meest
voorkomende aspect in dit chakra. Bewustwording kan hier helpend zijn.
Via visualisatie kan de cliënt innerlijke beelden waarnemen, zoals bijvoorbeeld bij
Talking to the heart, talking to the alarm clock, familie opstellingen of het waarnemen
van plaatsen in het lichaam (pijnplekken, organen).
Door middel van visualisatie en geleide fantasie kan er van binnenuit
heling/verandering optreden. Het is een psychische kracht die ons onderbewustzijn
kan aansturen.
Deze vorm van werken kan in de cranio-sacraaltherapie toegepast worden, maar ook
bijvoorbeeld in de hypnotherapie, droomwerk en dergelijke worden toegepast.
Intuïtie
Het zesde chakra heeft te maken met intuïtie. Dit is iets anders dan aanvoelen of
voorvoelen (dit hangt meer samen met 2 e , 3 e en 4 e chakra).
In het zesde chakra kan er als het ware een heel kort ogenblik zich iets aan je
geestesoog verschijnen, als werd er een lucifer aangestoken, die vervolgens weer
uitgaat. Een enkel ogenblik met een helder inzicht, dat voortkomt uit de ervaringen
en het voelen in de lagere chakra’s en de kennis en wijsheid uit de hogere chakra’s
(6 en 7).
Er zijn veel mensen die denken heel intuïtief te zijn omdat ze veel aanvoelen. Dit is
echter niet echte intuïtie. Er zijn bijvoorbeeld mensen die allerlei waarnemingen doen
en dit als paranormale ervaringen betitelen. Vaak zijn de waarnemingen beelden van
hun innerlijke knopen of een vlucht uit de dagelijkse realiteit. Ze projecteren deze
beelden, soms zelfs voor anderen, terwijl ze niet naar hun eigen stuk kijken.
Vragen die je kunt stellen
- Heb je een bril/lenzen?
- Hoe kijk je naar je huidige probleem? Samen onderzoeken.
- Kun je goed visualiseren? Zo ja, eventueel innerlijk beeldwerk gaan doen
- Heb je last van je ogen? ( druk, slecht zien)
- Welke gedachten heb je over een bepaald thema? Welke overtuigingen
hebben hiermee te maken? Zijn die van jezelf of heeft iemand jou dit geleerd?
Is iets anders ook mogelijk? Wil je hier nog voor kiezen? Zo niet, waarvoor
dan wel?
33

Cranio posities
- Oog werk
- Oorwerk
- Hoofd (hypofyse, hypothalamus)
- Spenoïd, ethmoïd
- Sacrum
- Talking to the alarm clock
Spreekwoorden
- de dood in de ogen kijken
- geen hand voor ogen kunnen zien
- wie niet sterk is moet slim zijn
- de ogen zijn groter dan de buik
- betweter
- door een roze bril kijken
- je hoofd breken over
- de ogen sluiten voor
- grote ogen opzetten (angst, verbazing)
- in het achterhoofd weten/houden
- niet op het achterhoofd gevallen
- met het hoofd in de wolken lopen
- met het hoofd er niet bij zijn
- het niet zien zitten
- door de bomen het bos niet zien
- je oog laten vallen op
- een oogje hebben op
- een gesprek onder 4 ogen
- de waarheid onder ogen komen
Voorbeeld
1.Tijdens de cursus diep spierwerk werkte ik samen met een mevrouw die niet lekker
in haar vel zat. Ze had een kwestie omtrent haar moeder en haar dochter. “Toevallig”
herkende ik wat patronen, die ik al langere tijd geleden onderzocht voor mezelf.
Gelijkertijd dat ik met haar werkte bij de nier, realiseerde ik me, dat voor het werken
met stervensbegeleiding -een van mijn wensen- de houding en het gevoel ongeveer
zo moest zijn zoals ik op dat moment voelde. De mevrouw gaf te kennen dat ze haar
leven aan zich voorbij zag trekken. Het thema met haar moeder en dochter
verscheen als een reeks beelden aan haar geestesoog: opeens werd haar het een
en ander duidelijk. Er ontstond een dieper inzicht.
2. Tijdens het oefenen van mond- en oorwerk met een collega student voelde ik
opeens net boven mijn neus, tussen mijn ogen een werveling. Ik vroeg haar of zij
daar ook iets voelde, een ontwinding of zo. Wat bleek: ze was erg in haar mind om
de technieken proberen te begrijpen. Toen we de aandacht weer naar het voelen
brachten, was de werveling weer weg.
34

Zevende chakra of kruinchakra
Het kruinchakra verbindt ons met de kosmische energie, zoals het stuitchakra ons
met aarde energie verbindt. Als kinderen worden we zo met Moeder Aarde en Vader
Hemel verbonden om ons evolutiepad te lopen. Het kruinchakra is verbonden met
hogere kennis, weten, gedachten, geloofsovertuigingen en het alomvattende “Al wat
is” of de “ Eenheid van Al wat is”, soms ook aangeduid met God, de kosmos, het Al.
Via het kruinchakra overstijgen we onszelf, door ons te verbinden met het Goddelijke
in onszelf en anderen: eenheid met al wat leeft.
In deze chakra zitten veel blokkades die te maken hebben met negatieve
geloofsovertuigingen, gedachtepatronen en dogma’s uit de diverse religies. Het
eenheidsbewustzijn is zo alomvattend, dat we het met onze menselijke geest niet
kunnen omvatten. We kunnen het slechts vermoeden. Alles wat we in de kosmos/het
Universum gespiegeld zien, is ook aanwezig in onze binnenkant. Zo buiten, zo
binnen; zo boven, zo beneden. Dit inspireert de spiritueel zoekende mens al
duizenden jaren. Als je alle fenomenen aan de buitenkant kunt terugvinden in je
binnenkant en deze kunt invoelen heb je eenheid bereikt/ervaren. Het is een opperst
Zijn, volledige acceptatie en aanvaarding van al wat is en hier met liefde en
mededogen naar kijkend.
Voor ons als cranio therapeuten kan het interessant zijn om te onderzoeken wat een
cliënt denkt. Is het waar? Of kan iets anders ook waar zijn? M.a.w. meerdere
waarheden naast elkaar zetten. Dit geeft ruimte en de mogelijkheid om los te komen
van vast aangenomen waarheden. Er ontstaat zo een mogelijkheid om een nieuwe
realiteit te scheppen voor de persoon zelf, en ook naar andere mensen toe.
Belangrijk hierbij is om de innerlijke getuige te activeren, zodat de cliënt zelf
onderzoek kan doen.
Het kruinchakra heeft ook alles te maken met leren, herinneren, geheugen.
Het basisrecht is dat iemand het recht heeft om te leren en te weten.
Leerproblemen zijn een signaal dat het kruinchakra niet optimaal functioneert.
35

Klachten
- Leerproblemen
- Gevoelens van eenzaamheid
- Gebrek aan spirituele verbondenheid
- Slecht geheugen
- Niet verbonden zijn/voelen met het Grote Geheel.
Vragen die je kunt stellen
- Kun je goed leren?
- Heb je een goed geheugen?
- Wat betekent voor jou Eenheid / Harmonie?
- T.o.v. een probleem: onderzoek eens welke geloofsovertuiging hiermee te
maken heeft?
- Kun je goed op jezelf reflecteren/kijken naar je eigen gedrag?
- Hoe sta je t.o.v. geloof?
- Waar geloof je in? Waar geloof je niet in?
Posities cranio
- Hoofd
- Middenrif (inzichten naar beneden halen)
- Sphenoïd (epifyse vrijmaken)
- Sacrum
- Werken aan de basis veiligheid: talking to the alarm clock (reptielenbrein
reguleren en zo energie vrijmaken om te bespiegelen vanuit de cortex)
Spreekwoorden
- Je verleden laten varen
- Eén uit duizenden
- Samen één zijn
- Saamhorigheid
- Eendracht maakt macht
- Je hoofd breken over
- Op het puntje van je tong (herinnering)
- Moederziel alleen
- Met het hoofd er niet bij zijn
- Met het hoofd in de wolken lopen
- Met de neus omhoog lopen (eigendunk, geen contact met eenheid)
- Grijze haren krijgen van …. (stress)
- Met de handen in het haar zitten
- Achter iemand staan
- Op één lijn zitten met elkaar
36

Conclusie
Door de bestudering van de chakra’s ontstaat een dieper inzicht in de aard van de
mens, als ook het verband tussen de verschillende levensgebieden. Dit is ingepast in
de werking van de energiehuishouding, bekeken vanuit de chakra’s, meridianen en
kundalini energie.
Cranio sacraal therapie is in eerste instantie lichaamswerk, dat door pure,
geconcentreerde aandacht energie in beweging zet: wat je aandacht geeft dat groeit.
De energie die door onze handen stroomt gaat via de chakra’s en meridianen het
lichaam in van onze cliënten. Hoe beter wij in ons vel zitten, hoe beter onze aarding
en contact met de kosmische levensenergie, hoe beter we de ander het lichaam
kunnen spiegelen. Er treedt dan automatisch heling op.
Door de inzichten vanuit het chakra model mee te nemen in de therapie, is er
gerichtere aandacht mogelijk. De cliënt wordt niet alleen onbewust via het lichaam,
maar ook bewust met de geest verder op weg geholpen op zijn/haar pad.
Belangrijk is wel de juiste afstemming te maken met de cliënt: alleen dat waar hij/zij
aan toe is, kan werkelijk tot een verdieping zorgen. Wanneer iemand niet toe is aan
bewustwording werk je fysiek. Ook dan kunnen zich spontaan nieuwe inzichten
voordoen. M.a.w. de bewuste behandeling is niet noodzakelijk, maar voegt wanneer
mogelijk wel wat toe.
Aangezien zowel de cranio-sacraal therapie als de chakra’s het hele lichaam
omvatten, sluiten ze goed op elkaar aan. Ze zijn als zodanig goed te combineren.
Van alleen naar Al één zijn
Bij mijn komst op Aarde was er erg veel stress om me heen, waardoor ik niet goed
heb kunnen landen in mijn lichaam. Het eerste jaar heb ik bijna alle melk
overgegeven.
Als 7 jarig kind bleek ik een cyste te hebben bij de hersenstam. De nervus fascialis
en de nervus lacrimalis waren gebroken; bij de operaties hebben ze de nervus
acusticus en de nervuscochlearis stuk moeten maken om de cyste eruit te halen. De
nervus glossuspharyngeus is verlegd vanuit mijn tong naar mijn wang om aansluiting
te maken met de restjes van de nervus fascialis.
Dankzij deze operaties heb ik kunnen overleven. Toch was mijn systeem ernstig
verstoord. Ik had een scheve mond, waardoor ik wel eens door kinderen werd
uitgelachen. Mijn ouders zeiden dat dat domme kinderen waren, ik moest daar boven
staan…..Zo was er geen ruimte voor verdriet, angst, boosheid en dus ook geen
geluk.
Er kwam nog seksueel misbruik bij en een hersenvliesontsteking toen ik 16 jaar was.
In mijn pubertijd was ik erg ongelukkig; de dood trok me erg aan. Als ik niet ergens
gevoeld had dat mijn ouders erg veel van mij hielden, dan was ik waarschijnlijk uit het
leven gestapt……..
Gelukkig dat ik dat niet gedaan heb, want zo ongeveer vanaf mijn 22 e jaar kreeg mijn
leven hoopvolle wendingen. Als klap op de vuurpijl werd ik moeder van 2 gezonde
kinderen, Luuk en Laura. Mijn partner was en is mijn beste vriend. Mede dankzij hun
ben ik, ook weer door moeilijkheden, op het holistische pad gekomen. Na 16 jaar
cursussen en sessies volgen (kinesiologie, reiki, sjamanisme en cranio) ben ik in de
cranio thuis gekomen. Dat wat ik altijd van bovenaf heb kunnen zien (ik hing buiten
37

mijn lichaam) kan ik nu eindelijk ook beleven, ervaren, voelen. Ik ben geland tussen
zeer liefdevolle collega’s, waardoor ik me niet meer alleen voel.
Als kind heb ik me ingezet voor het wereld natuurfonds, voor het milieu en heb voor
mijn ouders problemen op willen lossen. Eindelijk kan ik hun loslaten en zorgen voor
mezelf. Ik begrijp nu dat alle moeilijkheden, die van mij en anderen in de wereldslechts
ten doel hebben om ons te laten groeien; evolueren. Zelfs de macht, waarvan
ik gruw, heeft een plekje gekregen in mijn leven, want het heeft me op weg geholpen
naar waar ik moet zijn: een natuurlijk leven, vol liefde, warmte en genegenheid.
Zo heb ik macht om kunnen zetten naar kracht en dat was een van mijn opdrachten.
Na het jarenlange alleen voelen is er nu een wereld om me heen van mensen die net
als ik een waardevolle bijdrage willen leveren aan een betere wereld, toekomst.
Mijn verbondenheid met de schepping, die ik wel altijd ben blijven voelen, kan nu
uitdrukking krijgen in mijn leven en werken. Ik ben dankzij mijn moeilijkheden sterk
geworden en kan met veel empathie andere mensen begeleiden. Wetend dat ook zij
de kracht hebben om te groeien en te bloeien.
Overzicht van de hoofdthema’s van de 7 chakra’s
38

Bijlage 1 Chakra’s en het zenuwstelsel en endocriene stelsel
39

40

Bijlage 2 De aura
De aura bestaat uit 7 lagen die tot ongeveer een halve meter rondom het lichaam het
energetische lichaam vormen. Deze 7 lagen zijn gerelateerd aan de 7 chakra’s.
1. Etherische lichaam
2. Emotionele lichaam
3. Mentale lichaam
4. Astrale lichaam
5. Etherisch-causale lichaam
6. Universele-liefde lichaam
7. Ketherisch-causale lichaam
Het voert te ver voor deze scriptie om deze lagen uitgebreid uit te werken, maar geeft
wel een beeld en plaats waar de informatie, die wij tijdens de cranio-sacraal
behandelingen kunnen voelen opgeslagen kunnen zitten.
Als je gaat voelen dan zijn de 1 e , 3 e , 5 e en 7 e laag gestructureerde energielagen; ze
voelen strakker aan en hebben meer te maken met onze fysieke en mentale
structuur. De 2 e , 4 e en 6 e laag zijn meer wolkige lagen. Hier zitten de meer
emotionele en gevoelsaspecten. Zo zou je kunnen zeggen dat de lagen ook elkaar
afwisselen met yang (mannelijk, gestructureerd) en yin (voel) aspecten.
41

Bijlage 3 De spieren en de 5 elementen (meridianen)
In de kinesiologie worden 39 spieren ingezet om het lichaam weer in balans te
brengen. Iedere spier behoort tot een meridiaan en kan zo in het 5 elementen model
worden ingepast.
Deze bijlage geeft inzicht in welke spieren betrokken zijn bij welke meridianen en
welke elementen.
Aarde
Maag + (= yang)
- Pectoralis major clavicularis
- Sternocleidomastoidius
- Brachioradialis
- Levator scapulae
Milt - (=yin)
- Latissimus dorsi
- Trapezius (monnikskapspier, onderste deel)
- Opponens pollicis
- Triceps brachii
Metaal
Dikke darm +
- Quadratus lumborum
- Fascia lata
- Biceps femoris
Longen -
- Serratus anterior
- Deltoideus (bovenste spierbuiken)
- Coracobrachialis
- Diaphragma
Water
Blaas +
- Peroneus
- Sacrospinalis
- Tibialis
Nieren -
- Psoas
- Trapezius boven
- Iliacus
Hout
Galblaas +
- Deltoideus anterior (voorste spierbuik)
- Popliteus
42

Lever -
- Pectoralis major sternocostalis (onderste grote borstspier)
- Rhomboideus
Vuur
Dunne darm +
- Quadriceps femoris
- Rectus abdominis
Drievoudige verwarmer +
- Sartorius
- Gracilis
- Teres minor
- Soleus
- Gastrocnemius
Hart -
- Subscapularis
Kringloop/hartbeschermer -
- Adductores
- Gluteus medius
- Piriformis
- Gluteus maximus
Centrale kanaal = kundalini=basisenergie
Gouverneur meridiaan – Teres major +
Centrale meridiaan – Supraspinatus –
Alle yang meridianen stromen van boven naar beneden, alle yin meridianen stromen
van beneden naar boven.
43

Bijlage 4
Tenen lezen
Een extra mogelijkheid om globaal inzicht te krijgen in de toestand van de 1 e 5
chakra’s is door het bestuderen van de tenen.
Kleine teen: stuitchakra
Hieraan kun je zien aan de linkerkant hoe het staat met het vertrouwen en met de
seksualiteit; aan de rechterkant hoe de persoon met angsten en onzekerheid
omgaat. Element aarde.
Ringteen: tweede chakra
Deze teen gaat over liefde aan de linkerkant en over gehechtheid aan de
rechterkant. Element water.
Middelste teen : derde chakra
Deze teen gaat links over creativiteit en rechts over agressie en daadkracht. Element
vuur.
Wijsteen : vierde chakra
Deze teen gaat over gevoel (links) en wensen en verlangens (rechts).
Grote teen : vijfde chakra
Deze teen gaat links over verdriet en rechts over vreugde. Hiermee breng je je
energie en wezen de wereld in. Element ether.
Er zijn diverse zaken waarop je kunt letten:
- is er een teen groter dan de anderen ? (bijvoorbeeld wijsteen groter dan grote
teen)
- tenen die naar de grote teen wijzen geven aan dat die persoon op de
betreffende thema’s altijd refereren naar het verleden; van hieruit beslissingen
nemen.
- Tenen die naar de kleine teen wijzen zijn haasttenen. Zo iemand wil op die
betreffende thema’s sneller gaan dan vanuit het hier en nu kan.
- Wanneer de tenen aaneengesloten zijn, kan de energie vanuit de aarde
(kleine teen) goed doorgegeven worden naar de grote teen. Zo iemand kan
zijn kwaliteiten goed neerzetten in de wereld.
- Wanneer er ruimte is tussen de tenen (als de voeten op de grond staan), dan
kan dit dus niet zo goed. Kijk dan naar de plek waar de opening tussen de
tenen is; je weet dan waar de energie niet goed doorstroomd tussen de
betreffende chakra’s : hier is dan sprake van een blokkade.
- Een knobbel bij de wortel van de grote teen geeft dienstbaarheid aan. Links
vanuit het gevoel (ik offer me wel op), rechts vanuit plichtsbesef.
- Een teen die omhoog wijst (jubelteen) is niet goed geaard; er wordt dan in een
droom of fantasiewereld geleefd op dat vlak.
- Rechte teen: leeft in het hier en nu
- De grootte van de teen zegt iets over de hoeveelheid energie
44

- Lange tenen geven aan dat iemand belangstelling/interesse heeft voor alles
wat ver weg is; maakt niet uit wat
- Korte teen geeft aan dat er interesse is voor zaken die dichtbij zijn.
- Kromme tenen (naar beneden toe) : de persoon is gemakkelijk te manipuleren
of manipuleert zelf of is vaak gemanipuleerd.
- Tenen die aan elkaar zitten onderaan laten zien dat de energie van deze twee
tenen gekoppeld de ether in gaat
- Grote nagels: moeilijk te beïnvloeden van buitenaf
- Kleine nagels: weinig bescherming; kwetsbaar; beïnvloedbaar
- Grote afstand tussen de tenen onderling wijst op eigenzinnigheid.
- Eeltknobbeltjes op de teen zijn een uiting
van emotie die aan het oog onttrokken wordt.
Afbeeldingen
Grote etherteen
I Er is harmonie tussen etherteen en de andere elementen
II Etherteen is te klein: de informatie verdringt zich. Chaos. Er wordt van de hak
op de tak gesprongen.
III Etherteen is te groot : de informatie heeft teveel ruimte; zwemt als het ware.
Deze persoon praat lang en veel; makt niet uit waar het over gaat.
IV Ether teen staan geisoleerd. Deze persoon heeft tijd nodig om zich te uiten.
Communicatie komt moeizaam op gang, daar de informatie de ether niet snel
bereikt.
Teentoppen
V Ronde toppen : informatie wordt vriendelijk naar buiten gebracht. De scherpe
kantjes zijn er van afgehaald. Een ander wordt niet gekwetst.
VI Spateltoppen : informatie wordt recht voor zijn raap geuit. Om deze teen kan
men niet heen. Het zal gebeuren zoals de persoon wil.
VII Punttoppen : informatie priemt naar buiten. Piekgedrag.
Vorm van de tenen
VIII Flessenhalsteen wijst op innerlijke twijfel. Energie stagneert tijdelijk en komt
er pas na aarzeling uit. Terughoudendheid. Uiteindelijk komt er meer energie naar
buiten dan men had verwacht.
IX Droomteen : deze persoon onttrekt zich aan de werkelijkheid, wanneer het
hem niet past. Blijft in zijn eigen wereld.
X Jubelteen : persoon leeft in eigen wereld; leeft op een roze wolk.
XI Druppelteen : aan de onderkant van de teen is een uitstulping; er is meer
energie dan men verwacht.
45

XII Teen vanaf de grote teen wijzend naar de kleine aarde teen duidt
enthousiasme of drammerigheid aan. (haastteen).
XIII Teen naar de grote etherteen wijzend duidt een terugkijkteen aan. Zaken
worden herkauwd; minder optimistisch.
XIV Gedraaide teen : het verhaal wordt verdraaid verteld. Informatie komt
verdraaid naar buiten; eerst andere informatie. Niet direct to the point.
XV Verstopte teen : de energie wil zich niet direct laten zien. Wil zijn eigen
waarde niet laten zien. Met ronde top toont het bescheidenheid; met spateltop
heeft het een houding van “het gaat je niks aan”, en met spitse top, de
priemende energie, wordt er vaak ontkend.
XVI Kromme tenen wijzen op gemanipuleerd worden.
Het blijft een globale lezing; dus het is belangrijk voorzichtig te zijn met te snelle
conclusies.
Er kan altijd nagevraagd worden of de klant zich hierin herkend.
Het tenenlezen is bedoeld om meer inzicht te krijgen en de klant eventueel een
spiegel voor te houden; nooit om een waardeoordeel te geven.
46

47

48

49

Bijlage 5
Oefeningen voor de chakra’s
CHAKRA 1
- Ga staan met je voeten op heupbreedte. Tijdens de inademing zak je lichtjes door
je knieën. Tijdens de uitademing kom je weer langzaam omhoog. Doe deze
oefening enkele minuten heel bewust en langzaam. Het kan zijn dat je benen gaan
trillen. Sta dit toe, het betekent dat de energie begint te stromen.
- Ga staan en visualiseer wortels vanuit je stuitje en vanuit je voeten diep de aarde in.
De voeten staan heupbreedte, knieën zijn van het slot en je buik is onder je navel 1
centimeter ingetrokken.
- Hele en halve sprinkhaan: ga op je buik liggen met je handen onder je bovenbenen.
Laat eerst 1 been omhoog komen tot zover als gaat. Hou even vast en laat weer
langzaam zakken. Herhaal dit enkele keren en doe het ook met de andere been en
met 2 benen tegelijkertijd.
- Ga rechtop zitten en leg 1 voet tegen de zijkant van de andere been. Ga langzaam
met je neus naar de knie van de gestrekte been toe en reik met je handen naar die
voet. Hou even vast en kom weer langzaam naar boven.
- Ga op je rug liggen en breng je voeten omhoog met de voetzolen richting de hemel
terwijl je in een winkelhaak ligt. Duw je voeten de hemel in en ontspan. Doe dit een
tijdje achter elkaar.
CHAKRA 2
- Kruislopen houdt in dat je 2 lichaamshelften tegelijkertijd in 2 tegenovergestelde
richting beweegt.
Bijvoorbeeld: Breng je linkerhand naar je rechterknie, die omhoog komt. Dan de
rechterhand naar je linkerknie. Wissel dit voortdurend af. Het gevolg is dat de
ruggenwervels soepel kunnen draaien in 2 richtingen wat de doorstroom van
energie tussen de chakra’s bevordert.
Andere vormen zijn: - linkerarm horizontaal omhoog en rechterbeen + vice versa.
- je rechterhand je linkervoet aanraken achter je lichaam + v.v.
- linkerarm naar voren zwaaien en rechterbeen naar achteren
en v.v.
Deze oefeningen verbinden de linker en rechter hersenhelft en integreren dualiteit.
- Ga op je rug liggen, knieën omhoog en voeten op de grond. Stel je voor dat je
stuitje een staart is en laat deze een klein stukje omhoog komen, terwijl de rest van
de ruggengraat blijft liggen. Laat dan weer zakken. Herhaal dit en laat steeds een
wervel meer omhoog komen. Je kunt deze oefening voor het 1 e , 2 e en 3 e chakra
doen. Ga dan door totdat je als een boog staat. Iedere keer wervel voor wervel
50

ewegen. Langzaam en bewust.
- Heupwiegen: ga schouderbreedte staan en beweeg met je heupen in cirkels van
klein naar groot en groot naar klein. Maak ook eens lemniscaten van klein naar
groot en vice versa.
- Ga op je rug liggen; til je benen op en spreid ze langzaam. Laat de benen dan weer
terug komen in het midden en weer langzaam zakken.
- Loop eens een stukje heel bewust doelgericht. Wissel dat af met doelloos
rondlopen en kijk eens wat dat met je doet. Hoe voelt het voor jou?
- Zet een lekker muziekje op en ga dansen!
CHAKRA 3
- Houthakker: ga met je voeten gespreid staan en breng je handen boven je hoofd.
Doe alsof je een houthakker bent en zwaai met je handen en armen met een flinke
vaart naar beneden tussen je benen door. Je kunt deze beweging kracht bijzetten
door de klank aaaa erbij te maken. Herhaal dit een aantal keren.
- Vorkhouding: ga op je rug liggen en ontspan. Breng dan je boven en onderlijf
naar elkaar toe totdat je in een v-vorm zit. Houdt even vast en laat weer los. Deze
oefening is goed voor buikspieren en evenwicht.
- Kies een affirmatie die op dit moment bij je past. Bij het 3 e chakra hoort het zinnetje
ik kan ….. Dit kun je aanvullen met een positieve zin. Bijvoorbeeld: ik kan met
gemak deze taak volbrengen. Ik kan mijn leven zelf vorm geven.
Let er bij affirmaties altijd op dat ze positief zijn; er mag geen ontkenning in de zin
zitten en ik wil zou ik vermijden als begin van de zin. Je maakt dan namelijk het
willen groter. Ik ben of ik kan is altijd een goed begin.
CHAKRA 4
- Ionisatie: ga ontspannen zitten en hou je duim tegen 1 neusgat. Adem in door
het andere neusgat. Verplaats dan de duim naar het andere neusgat en adem uit
door de andere kant. Adem hier ook weer in en wissel de duim weer en adem door
de andere kant weer uit. Je ademt dus steeds door 1 neusgat eerst uit en dan weer
in. Doe dit enkele minuten.
- Adem 3 tellen in en 3 tellen uit. Breidt dit uit zover als goed voelt (3, 4, 5 …).
Hou op het einde van de inademing even je adem vast en ook na de uitademing.
- Ga schouderbreedte staan en ga met je armen zwaaien naar links en rechts. Hou
de armen op schouderhoogte. Je mag ook de hoogte variëren naar beneden en
naar boven. Dan worden alle wervels bij deze oefening betrokken.
51

- Beweeg je borstbeen naar links, naar rechts, naar voren en naar achteren. Je kunt
er ook een cirkelbeweging van maken.
- Oceaan: ga schouderbreedte staan (deze oefening kan ook zittend) en houdt je
handen iets van elkaar voor je hart met de handpalmen naar elkaar toe. Ga je
handen nu in golfbewegingen van elkaar af en naar elkaar toe bewegen. De
bewegingen mogen van klein naar groot en weer terug naar klein gaan. Maak deze
beweging rustig, zacht en met aandacht.
- Cobra: ga op je buik liggen en leg je handen naast je schouders. Laat je hoofd
omhoog komen en leg het weer rustig neer. Dan komt je hoofd weer omhoog, maar
nu een beetje verder. Je gebruikt je handen naast je schouders om jezelf omhoog
te brengen. Iedere keer kom je weer een beetje verder omhoog totdat je als een
sfinx vooruit kijkt.
CHAKRA 5
- Doe al deze oefeningen heel rustig en forceer niets!
- Rol met je hoofd en nek in cirkels naar beide kanten. Aan de achterkant niet te ver
overhellen. Let altijd goed op je eigen grens.
- De uil: pak met je linkerhand de spier tussen je hoofd en je schouders stevig vast.
Adem in en draai tegelijkertijd naar rechts met je hoofd. Adem dan uit. Adem weer
in en draai je hoofd ondertussen naar voren; adem weer uit. Doe deze oefening een
aantal keren links en rechts. Langzaam!
- Ga op je rug liggen met je armen en benen gespreid. Til je hoofd op en kijk naar je
tenen. Hou vast zolang als goed voelt en laat je hoofd dan weer rustig zakken.
Herhaal dit een aantal keren.
CHAKRA 6
- Maak met je ogen langzaam cirkels in beide richtingen. Maak vervolgens de
lemniscaatbeweging (liggende 8) met de ogen. Zorg dat je in het midden steeds
naar boven beweegt.
- Op de achterkant van je hoofd een klein stukje achter de oren zit aan iedere kant
een lichte groeve. Hierachter ligt de visuele schors. Masseer deze liefdevol.
- Oefenen om te visualiseren doe je door je zoveel mogelijk situaties voor ogen te
zien. Bijvoorbeeld: hoe ziet iemand eruit die je aan de telefoon hebt; hoe zag de
school er vroeger uit, of je vriendinnetje? Elke situatie of persoon of plek kun je
hiervoor gebruiken.
- Ga gemakkelijk zitten en verbind je eerst middels het grondingkoord met de aarde.
Laat vervolgens je chakra’s opladen met de juiste kleur vanuit de aarde of vanuit
een lichtbol boven je hoofd. Laat de kleuren naar de betreffende chakra’s stromen.
52

CHAKRA 7
- Volgen van je gedachten
Ga ontspannen zitten of liggen. Neem waar hoe je gedachten op dit moment zijn.
Heb je veel of weinig gedachten? Welke gedachten gaan er door je heen? Kies er
1 uit en ga voor jezelf na waar die vandaan komt. Is die gedachte waar? Of kan er
ook iets anders waar zijn? Is deze gedachte van jezelf of is deze aangeleerd? Door
wie? Hoe voel je je bij deze gedachte? Wat brengt deze gedachte jou?
Wil je deze gedachte vasthouden of juist niet?
- Meditatie in hele of halve lotushouding. Verbind je eerst met Moeder Aarde en leg
dan je duimen tegen de wijsvingers op je schoot. Dit is in het oosten een mudra
(vingerhouding) die je verbinding met het goddelijke symboliseert. Probeer
ontspannen en toch alert te zijn. Dus niet wegzakken of in slaap vallen. Als er
gedachten voorbijkomen laat ze dan als wolken voorbij gaan. Neem ze waar,
oordeel er niet over en laat ze gaan.
53

Literatuurlijst
Anodea Judith - Chakra werkboek
Anodea Judith - Handboek Chakra psychologie
Barbara Brennan – Licht op de aura
Barbara Brennan – Bronnen van Licht
Imre Somogyi - Tenen lezen
Peter Levine – De tijger ontwaakt
Marja de Vries – De hele olifant in beeld – Inzicht in het bestaan en de werking van
de Universele Wetten en de Gulden Snede
Dankwoord
Op de eerste plaats dank ik mezelf dat ik tot nu toe mijn hele leven mijn gevoel heb
gevolgd. Ik maakte niet altijd voor de hand liggende keuzes, maar de keuzes die ik
maakte hebben me geleid naar dit pad.
Grote dank ben ik verschuldigd aan de onvoorwaardelijke liefde van mijn ouders,
partner en kinderen. Dankzij hun heb ik op weg kunnen gaan in deze boeiende
materie. Ik kreeg alle ruimte om hierin te groeien, zodat het mezelf, mijn naasten en
inmiddels cliënten en cursisten in mijn praktijk verder op weg mag helpen.
Natuurlijk dank ik ook ten zeerste mijn leraren op mijn pad; in het bijzonder Hettie
Holtus-van de Zanden, Angie van Hoboken, Maria Arts , Joan Slagers , Egidius
Musiek en alle leraren en assistenten van de cranio-sacraal opleiding van Etienne
Peirsman. In deze opleiding vielen voor mij alle puzzelstukjes op zijn plaats.
Hartelijk dank allemaal!
54

Evolutie van de chakra’s: we kunnen nog even vooruit…..
55