Fojnička ahdnama

Posebni prilog Svjetla riječi – FOJNIČKA AHDNAMA
Bilješke
1 »Il m’a paru opportun de présenter le système des institutions catholiques
balkaniques, pratiquement inconnu dans l’historiographie européenne,
et tout particulièrement les deux piliers de l’organisation
des missions: l’activité commerciale de Raguse et la province franciscaine
de Bosnie.« MOLNÁR 2007, str. 18.
2 Takav interpretativni obzor prevladava na pr. kod BUTURAC
1970.
3 O pojmovima Levant, levantinac i kolonija u značenju privilegiranih
zapadnih naseobina u Osmanskom Carstvu SCHMITT
2005, str. 13-25.
4 BOJOVIĆ 1998, str. 19-20.
5 O ahd-nami kao kapitulaciji odnosno ugovoru između sultana i neislamskih
partnera, bilo da se radilo o međudržavnim ugovorima
ili pak ugovorima s neislamskim podanicima Osmanskog Carstva
BOŠKOV 1979a, str. 279 bilj. 2; PAPP 2004, str. 54-55, 63, 77-89.
6 BOJOVIĆ 1998, str. 145-169.
7 Svečane vladarske povelje ispisane na pergamentu i zapečaćene
zlatnim pečatom.
8 BOJOVIĆ 1998, str. 190; PAPP 2004, str. 66-67.
9 FORETIĆ 1980, I, str. 119-120.
10 BOJOVIĆ 1998, str. 183-189 br. 1-3 u franc. prijevodu s bibliografskim
podacima i komentarom u bilješkama.
11 BOJOVIĆ 1998, str. 190-194 br. 4, franc. prijevod s komentarom.
12 Kritičko izdanje teksta NEDELJKOVIĆ 1970, str. 390-391; u
franc. prijevodu BOJOVIĆ 1998, str.196-198 br. 6.
13 FORETIĆ 1980, I, str. 233-236; BOJOVIĆ 1998, str. 127.
14 BOJOVIĆ 1998, str. 123-125. MOLNÁR 2007, str. 210. O natezanju
Dubrovčana oko beogradske kapele i carina s predstavnicima
osmanske vlasti u Beogradu i Budimu 1627. i 1628. MOLNÁR
2007, str. 216-218, 317-318. U kooperaciji sa sultanskim namjesnicima
u Bosanskom ejaletu dubrovačka je diplomacija uspijevala
izigrati plaćanje harača Porti. Na taj način, prema procjeni
MIOVIĆ 2008, str. 125 »u vremenu od 1703. do 1804. (kad su
Dubrovčani platili posljednji harač), sultanovu su riznicu oštetili
za otprilike 500.000 cekina«.
15 MOLNÁR 2007, str. 38 s navodima povijesne literature.
16 MOLNÁR 2007, str. 41-44.
17 MOLNÁR 2007, str. 71-73, 84-105.
18 JEUSSET 2008, str. 72-84.
19 O ideji i »nemarnom« odnosu europskih potentata prema križarskom
ratu polovicom 15. st. prije svega XII. i XIII. knjiga djela
Enea Silvio PICCOLOMINI, Papa PIO II: I commentarii. Dvojezično
2. izdanje (latinski original s talijanskim prijevodom) Luigi
TOTARO Milano: Adelphi Edizioni 2004 (1. izdanje 1984).
20 BOŠKOV 1979b, str. 91-92.
21 O tome DŽAJA 1999, str. 179.
22 ASBOTH 1888, str. 441.
23 MATASOVIĆ 1930, str. 93/II.
24 ŠABANOVIĆ 1948, str. 200-208. Moderna analiza starosti papira
na kojemu je ispisana Fojnička ahdnama potvrdila bi ili pak
korigirala Šabanovićevu dataciju.
25 MANDIĆ 1971, str. 69-70.
26 JURIŠIĆ 1972, str. 199.
27 BOŠKOV 1979b, str. 93.
28 BOŠKOV 1979b, str. 102 i 103.
29 Ovaj je prijevod inačica prijevoda koji su načinjeni prema Šabanovićevoj
rekonstrukciji Fojničke ahdname i objavljeni kod
MANDIĆ 1971, str. 76 i JURIŠIĆ 1972, str. 192-193 te prijevoda
BOŠKOV 1979b, str.94-100 uz oslonac i na njemački prijevod
orijentalista Karla Binswangera kod DŽAJA 1984, str. 184.
30 Teksta u okruglim zagradama nema u rekonstruiranoj Ahdnami,
a sadržan je u fermanu Bajazita II. iz 1483. g.
31 BOŠKOV 1979b, str. 90 i 93.
32 PAPP 2004, str. 66.
33 BOŠKOV 1979b, str. 96-97.
34 PAPP 2004, str. 66-78.
35 PAPP 2004, str. 64.
36 PAPP 2004; usp. MOLNÁR 2007, str. 84-87.
37 v. ORŠOLIĆ 2000.
38 Usp. PAPP 2004, str. 77, 83.
39 MOLNÁR 2007, str. 37.
40 MOLNÁR 2007, str. 58.
41 O tome aspektu DŽAJA 1999, str. 204-215.
42 KANUNI I KANUN-NAME [1957], str. 66, kurziv SMDž.
43 MOLNÁR 2007, str. 107, 178-179.
44 MOLNÁR 2007, str. 108.
45 O patronatskom pravu ugarskih kraljeva v. DŽAJA 1999, str.
195-203; MOLNÁR 2004, str. 191-194.
46 Kratki životopis Petra Cedulina koji je umro 1634. kao hvarski
biskup HBL 2(1989), str. 612-613; o njegovoj vizitaciji MOLNÁR
2007, str. 109-111.
47 O Drakolicinu životopisu s novim arhivskim podacima i dovršiteljima
njegove vizitacije MOLNÁR 2007, str. 111-119.
48 MOLNÁR 2007, str. 115.
49 MOLNÁR 2007, str. 119-121.
50 O plemićkoj obitelji Buća (Bucchia) v. HLB 2 (1989), str. 410-412.
51 MOLNÁR 2007, str. 122-124.
52 O tome MOLNÁR 2007, str. 126-132.
53 KAŠIĆ [2006].
54 O životu i djelovanju Šimuna Matkovića MOLNÁR 2007, Index
des noms de personnes: Matkovich, Simone, passim.
55 O crk vama, Dubrovčanima i franjevcima u Beogradu kroz 16. st.
GLIŠIĆ 2008, str. 45-49.
56 O brojčanim podacima katolika u Beogradu kroz 17. st. ZIR-
DUM 2006, str. 44.
57 Prema jednom podatku iz arhiva Propaganda de Fide beogradski
biskup fra Matija Brnjaković je 30. siječnja 1680. izopćio »sve od
dubrovačke kolonije ljude koi se nahode u našoj diocezi u Biogradu«.
BUTURAC 1970, str. 145 bilj. 281.
58 O tome opširno MOLNÁR 2007, str. 148-163.
59 MOLNÁR 2007, str. 167-170.
60 O tome GLIŠIĆ 2008, str. 49-50.
61 Poglavlje pod naslovom La crise de la province franciscaine de
Bοsnie MOLNÁR 2007, str. 257-283.
62 O Tomanoviću usp. ZIRDUM 2006, str. 46 bilj. 33.
63 MOLNÁR 2007, str. 332. U Hrvatskoj i Ugarskoj gregorijanski kalendar
je službeno uveden 1587. BUTURAC 1970, str. 182-183.
64 MOLNÁR 2007, str. 332. 146. Nažalost od tih Matkovićevih papira
nije ništa sačuvano, da bi se mogao ocijeniti karakter tih
privilegija.
65 MOLNÁR 2007, str. 320-327; DŽAJA 1999, str. 169.
66 Tako na primjer dr. fra Rastislav Drljić u svom govoru prigodom
»Komemoracije 500-godišnjice Ahdname sultana Mehmeda el-
Fatiha II na Milodraževu 28. V 1963.« u: Dobri Pastir. Glasilo
katoličkih svećenika SR Bosne i Hercegovine, god. 13-14, sv. 1-4,
Sarajevo 1964, str. 335-339; usp. str.413-414.
67 GAVRANOVIĆ 1935, str. 124.
68 Tako profesor teologije i predsjednik Hrvatskog kulturnog društva
NAPREDAK dr. Franjo Topić u: Večernji list od 23. VIII.
2001, str. 8.
69 Tako profesor teologije dr. Tomo Vukšić u: Crk va na kamenu,
prosinac 2003, str. 11 i ponovno u: Još jedna kap, Mostar 2005,
str. 16 (Biblioteka Crk ve na kamenu, knjiga br. 91).
14 srpanj-kolovoz 2012.