Modern Bir Put Bilim www.derindusunce.org Fikir Platformu 3

Modern Bir Put: Bilim
77. Yazan:Dersimli Tarih: Kas 25, 2011 | |
M. Bahadır ne demiş : Evet kainattaki her hadise, yaşadığımız her anımız, düşünen bir insan
için, Allah’a götüren birer ayet olması gerekmez mi? Aksi takdirde her türlü bilimi sular seller
gibi yutmuş da olsak, “Kitap yüklü merkepler” ötesine varabilir miyiz sizce?
Y. Nevai ne demiş? : Koskoca bir felsefe tarihi, çekilen onca fikir çilesi, düşünceleri uğruna
ölen filozoflar…Aklını arayan insanoğlunun bu eşşiz serüveni bu tip bir saldırıyı haketmiyor.
Bu insan aklına yapılmış doğmatik bir saldırıdır.
“Aklını arayan insanoğlu” derken aslında Y.Nevai insanlığın aklını kaybetmiş olduğunu kabul
etmiş. Ya da baştan beri akılsız olduğunu, bu aklı aradığını ima etmiş. İnsan aklına doğmatik
saldırıdan yakınan Y. Nevai’nin kendisi insanlığa toptan akılsız diyerek en büyük hakareti
yapmış. Ama yine de MB’yi suçluyor.
Peki M. Bahadır gerçekten saldırıyor mu akla? “Kitap yüklü merkepler” derken aklını
kullanmadan malümat biriktirmenin anlamsız olduğunu vurguluyor. Yanlış hatırlamıyorsam
bu benzetme Mevlânâ Hazretlerine ait. Gazâlî Hazretleri ise Mişkat-ül Envar’da (mealen) “bir
ilmin eftaliyeti bildirdiği şeyin şerefiyle, yüceliğiyle bilinir” der. ALLAH’ı bildiren/bulduran ilim
yücedir. Tabiat’ı gözleyerek iman eden, okula gitmemiş bir insan 5 dil bilen profesörden
üstündür. Zira hidayete er(dir)meyen ilim boştur, gereksizdir. Hatta vakit kaybıdır, günahtır.
Y. Nevai acaba bu iki büyük zatı da “insan saldırmakla” mı suçluyor? Y. Nevai fikir tartışmasına
mı geldi yoksa M. Bahadır’a kişisel taarruz etmeye, cidal yapmaya mı çalışıyor? Yoksa Y. Nevai
DD okurlarının aklına hakaret etmeye mi geldi?
78. Yazan:Dersimli Tarih: Kas 26, 2011 | |
Yusuf Nevai ne demiş?: Yazar başta tavrını zaten oryantalist bir bakış açısı ile belli ediyor.
Doğu*Batı! Kültürel bir olgu mudur akıl? Yoksa doğanın evrensel yasaları sadece batı aklına
mı hitap ediyor?
Cevap verelim: Batı filozofları içinde AKIL üzerine yazmış, köşe taşlarından biri Kant’tır. Aklın
ne olduğunu, nasıl işlediğini, sınırları olup olmadığını sorgulamıştır. Kant’ın yazdığı Arı aklın
Eleştirisi, Pratik Aklın Eleştirisi, Yargı işlevinin eleştirisi gibi eserleri okursak ne buluruz?
Kant insana hiç bir empirik fayda sağlamayan, iyi/kötü ayrımı yapan, güzel/çirkin ayrımı yapan
aklî işlevlerden bahseder meselâ. “Gökteki yıldızların güzelliğine, içimdeki iyiliğe şaşarım”
demiştir. Metafizik Hayret’in üzerine parmak basmıştır.
İslâm’da da akl-ı meaş vardır. Cismanî varlığı ihata eder. İnsanın hayatta kalmasını, karnını
doyurmasını, cinsel arzularını tatmin etmesini, soyunu sürdürmesini sağlar. İslâm’da bir de
akl-ı mead vardır. Bu ise alimlerimize göre “Hakikat’i bulmaya yarayan ilâhî bir nûrdur.”
İnsan iyi/kötü ayrımını bununla yapar. Öleceğini, kendini Yaratan’ın önünde hesap vereceğini
bu akılla idrak eder. İrfan ve ilimle terbiye olan âhiretini düşünen akıl. Geleceği kavrayan akıl
budur. Akl-ı Mead’a benzer kavramlar Kant’ın eserlerinde vardır.
Biz eğer Kant’ın kitaplarını basarken yazar ismi olarak Ahmet/Mehmet koymuş olsak
Türkiye’nin çeyrek aydınları “dogmatik” diyerek burun kıvırır. Ama Kant görünce alkış
tutarlar. M. Bahadır oryantalist midir bilmiyoruz ama Yusuf Nevai görünüşe göre
oksidentalist yani BATICI. Hem Batı meraklısı hem de sözleri kulaklarımıza BATIYOR ve
kalplerimizi ACITIYOR.
www.derindusunce.org
Fikir Platformu
73