Modern Bir Put Bilim www.derindusunce.org Fikir Platformu 3

Modern Bir Put: Bilim
haslettir.Temiz ahlaktır,saygıdır,sevgidir.Kişinin dünya görüşü,inancı ne olursa olsun bu
yöndeki çabalar takdire değerdir ve örnek alınmalıdır.Ben de yaşça benden çok küçük
olduğunuzu bildiğim halde davranışlarınızı kendime örnek alırım.
Bu yazınızda da çıkış noktanız aynı olmuş.Özetle birbirinin zıddı gibi görünen iki farklı
alanın(din ve bilim)birer rakip değil bilakis birbirinin tamamlayıcısı olduğunun altını
çizmişsiniz.Makul ölçüde “buluşturmaya”çalışmışsınız ki,bana göre de doğrusu budur.
Zira ne din,ne felsefe,ne bilim ne de sanat birbirinden kopuk,birbirinden bağımsız alanlar
değildir.Neresinden bakarsak bakalım bu alanların birbirleriyle ilişkileri vardır.Hepsinin bir
manası vardır.Bu mananın sırlarını tam olarak keşfetmeye vakıf olmasak da insanlık
alemi,hakikat ve doğrular kendi içerisinde bir mana barındırır.Ve elbette farklı alanlarda bu
mananın sırlarına erişmek isteriz.Bilimle katılırız bu keşif serüvenine,manevi inancımızla bir
şey katmak isteriz bazen,bazen de hisettiklerimizi başka yollarla ifade
ederiz;yazarken,düşünürken,sorgularken!
Tabii bu çeşitlilik ve ahenk içinde kendimizi gerçekleştiriken rehber edindiğimiz alanlar bazen
çakışır,bazen çelişir.Ortak alanlar olabilir,ihtilafler olabilir.Sanırım yaptığımız da bu.Zira
doğrularımız,inadıklarımız vardır.Olacaktır.Ancak inadığımız doğruları asla bir başkasına kabul
ettirme yoluna gitmemeliyiz.Zira ortak zemin aramak ya da kendi doğrularımız istikametinde
bir başkasını kazanmayı amaçlarken, bazen aradaki duvarlar daha da
yükselerek,kazancaklarımızı kaybedebiliyor ya da farkında olmayarak uzaklaştırabiliyoruz.O
halde bence temel prensip,birbirimizden uzaklaşmak yerine davranışlarımız anlama ve
anlaşılmayı esas alan bir çabaya dönüşmeli.Daha açık bir ifadeyle kimse kimseye bir şey
ıspatlamak zorunda olmamalı.Fakat maalesef konu din ve bilim ilşkisi olunca sonu gelmez
sınamalar,ıspat yarışları başlıyor.Durum böyle olunca da hem konu dağılıyor hem de
alabildiğine bir rekabet hasıl oluyor.Netice:bir arpa boyu yol almadan kavga ile sonuçlanan
tatsızlıklar kaçınılmaz oluyor.Tabii çok daha verimli olacak,istifade edilecek bir istişare de
heba edilmiş oluyor.Ki bu noktaya gelmesi gerçekten üzüntü verici.
Yine de bazı alınganlıklar,sertleşen tartışmalar yaşansa da elbette bu tartışmaların bir yararı
oluyor.Sonuçta bir amaç için yapıyorsak elbette biraz yıpranmayı göze alacağız.Bu gün olmasa
da belki başka bir zamanda doğruyu bulmada bize faydası olacaktır.
Emeğiniz ve çabanız için de ayrıca teşekkür ediyorum.
Ancak başlık konusunda naçizane bir önerim olacak izninizle.Evet biz insanın doğasında
kişiyi,bir olay ya da olguyu-hatta cansız bir nesneyi-”putlaştırma” eğilimi var maalesef.Kısacası
bu eğlim potansiyelini taşıdığımız bir gerçek.Dolayısıyla putlar yoktur,onları putlaştırma
derecesine getiren bizim algı,duygu ve düşüncelerimizdir.
Bundan hareketle bilim bir “put” değildir.Zira bilim put olamaz,bu eşyanın tabiatına
aykırı.Ama “bilimcilik adı altında bilim bir dogmaya dönüştürülüyor ve dolayısıyla
putlaştırılıyor”derseniz bu kabul edilebilir bir tespittir.Dolayısıyla bilimle özdeşleşen bir atıf
yerine bilimi amacından saptıran anlayışlara gönderme yapan bir başlık daha isabetli olurdu
diye düşünüyorum.Zira kendinizi dahil ettiğiniz inançlı müslümanların da bilimle iştigal ettiği
düşünülürse-ki bu yerinde bir saptamadır-başlıkta yanlış anlaşılmaya mahal veren bir yorum
hatasına neden oluyor.Misal,”putlaştırma”kavramı irdelenirken,bilimden esinlenmiş bir
zihniyet algısına işaret ederek kesin bir tanım kullanmak yerine,bilimi modern bir ideoloji
www.derindusunce.org
Fikir Platformu
43