KIJKDUIN 2020

KIJKDUIN 2020
Suggesties voor de revitalisering van een
Haagse familiebadplaats

Colofon
”Kijkduin 2020” is een gezamenlijke uitgave van het Haags Milieucentrum en
KB - Landschapsarchitectuur. Alles uit deze uitgave mag worden
Vermenigvuldigd en / of openbaar worden gemaakt mits met duidelijke
bronvermelding.
Den Haag, februari 2009
Tekst, vormgeving en cartografie m.u.v. topografische ondergronden:
Tom Pitstra, Haags Milieucentrum
Freerk Kiesow - Botyanovska, KB - Landschapsarchitectuur
Fotografie:
Annelies van Egmond
Freerk Kiesow - Botyanovska, KB – Landschapsarchitectuur
Haags Milieucentrum
KB - Landschapsarchitectuur
Groot Hertoginnelaan 203 de Sillestraat 148
25 17 ES Den Haag 25 93 VB Den Haag
Tel.: 070 - 30 50 286 Tel: 070 - 38 19 309
info@haagsmilieucentrum.nl
freerk.kiesow@planet.nl
2

INHOUDSOPGAVE
1 Inleiding
1.1 Aanleiding voor de verkenningen 5
1.2 Centrale onderzoeksvragen 5
2 Kansen en beperkingen voor Kijkduin
2.1 Kijkduin 2009 7
2.2 Kansen en beperkingen 7
2.3 Uitgangspunten voor een nieuw toekomstperspectief 9
3 Kijkduin 2020
3.1 Nieuwe contouren Kijkduin 2020 11
3.2 De kwaliteitswinst 11
3.3 De bereikbaarheid van Kijkduin 13
3.4 Openbaar vervoer en langzaam verkeer 13
4 Van boulevard tot binnenduinrand
4.1 Algemeen 15
4.2 Boulevard en Delflandduin 15
4.3 Atlantic en Hagheduyn 23
4.4 Hoek van Hollandlaan / Binnenduinrand 29
5 Conclusies en aanbevelingen
5.1 Algemeen 33
5.2 Specifieke conclusies 33
3

4
Het onderzoeksgebied

1 INLEIDING
1.1 Aanleiding voor de verkenningen
Met de vaststelling van de “Structuurvisie Den Haag 2020” heeft de
gemeente 9 gebieden aangewezen, die voor de toekomstige ontwikkeling
van Den Haag van strategisch belang worden geacht. Hiertoe behoort ook
Kijkduin.
Net als voor de andere projectgebieden wordt ook voor Kijkduin een
masterplan uitgewerkt, dat als leidraad voor de toekomstige
stedenbouwkundige ontwikkeling zal gaan fungeren. Ter voorbereiding van
dit masterplan heeft de gemeente een Nota van Uitgangspunten
vastgesteld. Op basis van deze nota heeft in het najaar van 2008 een
samenspraaktraject plaatsgevonden. Daarbij is duidelijk geworden, dat
veel betrokken inwoners van Den Haag een hoogstedelijke ontwikkeling
voor Kijkduin afwijzen. Zij pleiten vooral voor:
• een versterking van de groenkwaliteiten in Kijkduin
• een beperking van arbitraire woningbouwambities en
• een groene grens, waarmee een verdere verstedelijking van Kijkduin
beperkt zou kunnen worden.
1.2 De centrale onderzoeksvragen
Met het oog op het vorenstaande heeft het Haags Milieucentrum het
initiatief genomen tot een stedenbouwkundig onderzoek naar de
ontwikkelingskansen van Kijkduin voor de lange termijn. Uitgangspunt
daarbij was de gedacht, dat de groenstructuur in Kijkduin baat zou hebben
bij een robuuste verbinding van de duinen met de groengebieden rond
Ockenburgh in de vorm van een nieuw te ontwikkelen duinpark.
Omdat met een dergelijke ontwikkeling echter de gemeentelijke ambities
voor woningbouw in Kijkduin ondermijnd zouden worden, is van
verschillende kanten de vraag opgeworpen of een intensivering van het
ruimtegebruik in Kijkduin - Bad bij kan dragen aan een extensiever
programma voor Kijkduin – Binnen. Dit zou op zijn beurt weer ten gunste
kunnen komen aan een robuuste groenontwikkeling tussen het Natura
2000 gebied Solleveld en het oude landgoed Ockenburgh.
Rekening houdend met het vorenstaande hebben in het kader van deze
studie de volgende onderzoeksvragen centraal gestaan:
• Welke mogelijkheden bestaan er voor een kwaliteitsverbetering door
intensivering van het ruimtegebruik in Kijkduin - Bad ?
• Bestaan er combinatiemogelijkheden voor een wervende en
publiekstrekkende functiemenging (winkels, wonen, horeca) ?
• Welke locaties zijn geschikt voor functiemenging en
meervoudig grondgebruik ?
• Kan een intensiever ruimtegebruik in Kijkduin - Bad bijdragen
aan een extensiever programma in Kijkduin - Binnen?
• Vanaf welke omvang leidt intensivering van het ruimtegebruik tot
arbitraire inrichtingsvoorstellen?
• Bestaan er mogelijkheden voor een verruiming van autovrije /
autoluwe verblijfsgebieden ?
• Welke mogelijkheden biedt een intensivering van het ruimtegebruik
voor de verbetering van het openbaar vervoer ?
• Welke effecten heeft een intensiever ruimtegebruik in Kijkduin - Bad
op de aangrenzende “Natura 2000 -gebieden” of volgroeide
groenstructuren ?
5

Scenario A
Scenario B
Scenario C
6

2 KANSEN EN BEDREIGINGEN VOOR KIJKDUIN
2.1 Kijkduin 2009
De badplaats Kijkduin beschikt over een geheel andere aantrekkingskracht
dan andere badplaatsen in Nederland als bijvoorbeeld Katwijk, Noordwijk,
Bergen of Cadzand. Hoofdreden hiervoor is het verschil in
ontwikkelingsgeschiedenis, die in Kijkduin weinig aantrekkelijke
omgevingsfactoren en een relatief versnipperde stadsstructuur tot gevolg
heeft gehad. Zo mist de badplaats bijvoorbeeld een oude dorpskern of
karakteristieke, publiektrekkende elementen zoals een haven of een
beschermd stads- en dorpsgezicht. In plaats hiervan wordt het beeld
gedomineerd door:
• een boulevard, die door zijn beperkte maat (< 200 m) slechts zeer
beperkt als publiekstrekker kan fungeren
• een beperkt voorzieningenaanbod
• een matige inrichting van het Deltaplein met een lage
belevingswaarde
• een weinig samenhangende bebouwingsstructuur
• een brede toevoerweg met een matige beeldkwaliteit en
• ruimteverlies door omvangrijke bovengrondse parkeerterreinen.
Naast deze minder aantrekkelijke gezichten beschikt Kijkduin echter ook
over enkele aantrekkelijke randvoorwaarden zoals:
• de prominente ligging aan zee, die door de toekomstige
kustversterking enige verandering zal ondergaan
• omvangrijke struinnatuur in de aangrenzende Natura 2000-gebieden
• een (buiten de hoogbouw) fraaie woonomgeving
• rustige woonbuurten
• een kleinschalig voorzieningenaanbod en
• diverse initiatieven op het gebied van cultuur en kleinkunst.
2.2 Kansen en beperkingen
Rekening houdend met deze randvoorwaarden zijn in het kader van dit
onderzoek verschillende ontwikkelingsmogelijkheden voor Kijkduin - Bad
verkend. Belangrijke aandachtspunten daarbij waren:
• de kansen voor een intensivering van het huidige ruimtegebruik
• de mogelijkheden voor een aantrekkelijke functiemenging
• de kansen voor meervoudig grondgebruik
• de effecten van nieuwbouw op de ontsluiting en openbaar vervoer
• de effecten van nieuwe infrastructuur op haar omgeving
• de kansen tot verruiming van het verblijfsgebied langs de Boulevard
• de effecten van een intensivering op de Natura 2000-gebieden en
• de inpassingsmogelijkheden van bestaande wooncomplexen.
Ter voorbereiding van de toekomstvisie Kijkduin 2020 zijn aan de hand
van de hiervoor genoemde aandachtspunten verschillende scenario’s
uitgewerkt. Daarbij is onderzocht welke ruimtelijke en programmatische
effecten met specifieke inrichtingskeuzes gepaard gaan. Belangrijke
accenten hierbij waren:
• de handhaving van de huidige hoofdontsluiting en transformatie van
de Deltaflats (scenario A)
• de aanpassing van de ontsluiting en het gebruik van de locatie van
het oude zeehospitium voor vastgoedontwikkeling (scenario B) en
• de aanpassing van de hoofdontsluiting en een intensievere
verdichting en pleinontwikkeling op resp. rond het Deltaplein
(scenario C)
Bij een nadere programmatische toetsing en doorrekening van deze
scenario’s is gebleken, dat een intensivering conform de scenario’s B en
7

SCENARIO A SCENARIO B SCENARIO C
• Goede inpassingmogelijkheden in bestaande
• Verruiming verblijfsgebied zowel langs de
• Verruiming verblijfsgebied in combinatie met
stedenbouwkundige structuur
Promenade als in combinatie met nieuwbouw
nieuwbouw op het Deltaplein
• Verruiming verblijfsgebied in combinatie met
op het Deltaplein
• Functiemenging met winkels, horeca, cultuur
nieuwbouw op het Deltaplein
• Functiemenging met winkels, horeca, cultuur
en woningen op en rond Deltaplein
• Functiemenging met winkels, horeca, cultuur
en woningen op en rond Deltaplein
• Intensief en meervoudig grondgebruik op
“Sterke” punten
en woningen op en rond Deltaplein
• Meervoudig grondgebruik op Deltaplein
• Meervoudig grondgebruik op Deltaplein
• Meervoudig grondgebruik op parkeerterrein
Deltaplein
• Ontwikkeling besloten pleinen naast hotel
• Meervoudig grondgebruik op parkeerterrein
Zandvoortselaan (evt. in combinatie met kleine
Atlantic
Zandvoortselaan
veldsport zoals tennis)
• Meervoudig grondgebruik op parkeerterrein
• Nieuwbouw of herbouw op locaties sterflats
• Intensief gebruik locatie HH Delfland
Zandvoortselaan
• Redelijke circulatiemogelijkheden voor OV
• Hoge opbrengstkansen
• Voordelige faseringsmogelijkheden
• Vergt beperkte aanpassing van het Natura
• Vergt aanpassing van de contouren van het
• Vergt aanpassing van de contouren van het
2000 - gebied
Natura 2000 - gebied
Natura 2000 - gebied
• Beperkt gebruik ontwikkelingskansen
• Fors programma dat noopt tot dubbele
• Naar verwachting hoge parkeerdruk ter hoogte
Deltaplein naast hotel Atlantic
parkeerkelders voor opvang P - druk
van het Deltaplein
“Zwakke” punten
• Beperkte verlenging Boulevard
• Beperkt gebruik locatie HH Delfland
• Vergt sloop sterflats voor nieuwe
buurtontsluiting
• Vergt sloop sterflats voor nieuwe
buurtontsluiting
• Geen ruimte voor kleine veldsport
• Toename hindersituaties voor woningen in
• Toename hindersituaties voor woningen in
duinvallei aan de Westkapellelaan
duinvallei aan de Westkapellelaan
• Beperkte circulatiemogelijkheden voor OV
• Zeer beperkte circulatiemogelijkheden voor OV
• Geen ruimte voor kleine veldsport
8

C een forse groei van de parkeerdruk met zich mee zou brengen. Deze
zou door de beperkte ruimte rond de Boulevard alleen in volumineuze
parkeervoorzieningen opgevangen kunnen worden. Een dergelijke
ontwikkeling zou echter afbreuk doen aan de leefbaarheid en uitstraling
van de badplaats of zou hoge kosten voor grondverzet met zich
meebrengen, hetgeen in andere scenario’s kan worden vermeden.
Andere nadelen van dergelijke scenario’s waren:
• de nadelige milieueffecten van een nieuwe hoofdontsluiting op
woningen aan de voet van de duinrand
• de nadelige effecten van deze ontsluiting op de hieraan grenzende
hoogbouw
• de noodzaak tot sloop van ca. 60 woningen langs de binnenduinrand
• aanzienlijke beperkingen voor hoogwaardig openbaar vervoer en
• de noodzaak voor een flinke aanpassing van de contouren van
Natura 2000-gebieden.
• de inpassing van woningen waar dit gewenst en opportuun is
• een aantrekkelijk woon - winkelgebied aan de boulevard
• een forse verruiming van een thans relatief klein verblijfsgebied
• de verlenging van de boulevard
• meervoudig grondgebruik op thans nog monofunctionele terreinen
• de verruiming van de bestaande Natura 2000-gebieden
• de beperkte realisatie van kleine veldsportvoorzieningen en
• een voordelige fasering in termen van exploitatie en eigendommen.
Gezien deze nadelen ligt het meer voor de hand de toekomstige
ontwikkeling van Kijkduin - Bad te richten op een kwaliteitsverbetering
binnen de contouren van de thans aanwezige bebouwing en
groenstructuur. Bij een dergelijke aanpak hoeft de huidige hoofdontsluiting
minder ingrijpend te worden gewijzigd, waardoor een gefaseerde
herinrichting mogelijk wordt, die beter rekening houdt met bestaande
civieltechnische en eigendomstechnische randvoorwaarden ter plaatse.
2.3 Uitgangspunten voor een nieuw toekomstperspectief
Uit de verkenningen voor Kijkduin - Bad is uiteindelijk gebleken, dat de
badplaats baat zou hebben bij een intensivering van het ruimtegebruik op
het Deltaplein en rond de huidige serviceflat Hagheduyn. Een dergelijke
ontwikkeling biedt kansen voor:
9

3 TOEKOMSTPERSPECTIEF KIJKDUIN 2020
3.1 Nieuwe contouren Kijkduin 2020
Het behoud en de ontwikkeling van Kijkduin als groene familiebadplaats
vraagt om een ontwikkeling, waarin kwaliteitsverbetering prioriteit geniet
boven kwantitatieve ambities. Belangrijke doelstellingen hierbij zijn:
• een robuust groengebied of duinpark tussen het Natura 2000 gebied
in de duinen en het achterland rond buitenplaats Ockenburgh
• een compacte, multifunctionele ontwikkeling van Kijkduin - Bad en
• beperkte nieuwbouw op goed ontsloten locaties in Kijkduin - Binnen.
Van deze drie doelstellingen vormt de herinrichting van Kijkduin - Bad de
meest complexe opgave. Uit diverse verkenningen is echter gebleken, dat
op en rond het Deltaplein een ontwikkeling in gang gezet kan worden,
waarvan zowel de inwoners van Kijkduin en den Haag als bezoekers van
de badplaats kunnen profiteren. De belangrijkste bouwstenen hierin zijn:
• de verlenging van de Boulevard als verkeersluw wandelgebied
• een verruiming van dit verblijfsgebied met pleinen en straatjes deels
gekoppeld aan een nieuw woon - winkelgebied
• de herontwikkeling van de paviljoens langs de Boulevard tot
aantrekkelijk woon- winkelgebied met ruimte voor horeca en cultuur
• woningbouw op en rond de locatie van serviceflat Hagheduyn
• een transformatie van de huidige Deltaflats aan de binnenduinrand
• een herinrichting van het Delfland-duin, dat naast een beheerfunctie
ook een woonfunctie of culturele functie zou kunnen herbergen en
• een toevoeging van de oude locatie van het Zeehospitium aan het
Natura 2000 - gebied Solleveld - Kapittelduinen.
Deze ontwikkelingen vragen om een aanpassing van de huidige
infrastructuur op en rond het Deltaplein. Zo zullen de parkeerplaatsen en
rijbanen op het Deltaplein wijken voor vastgoedontwikkeling met inpandige
parkeervoorzieningen maar ook voor een nieuwe hoofdontsluiting in de
vorm van een laan met een brede middenberm.
De nieuwe ontwikkelingen bieden naar verwachting ruimte aan ca. 420 -
460 woningen. Daarnaast zal het horeca-areaal in zijn huidige omvang
gehandhaafd kunnen blijven en bestaan er mogelijkheden voor een
beperkte verruiming van het winkelaanbod of de realisatie van nieuwe
culturele voorzieningen. Een uitbreiding van het voorzieningenaanbod met
welness - faciliteiten is eveneens denkbar. Daarbij ligt een combinatie met
reeds bestaande hotel- of recreatievoorzieningen het meest voor de hand.
3.2 De kwaliteitswinst
Vanuit het oogpunt van duurzaamheid kan worden geconstateerd dat met
een intensiever en meervoudig grondgebruik in Kijkduin - Bad en forse
kwaliteitswinst geboekt zou kunnen worden. Daarbij hoeft geen beroep te
worden gedaan op locaties binnen de Natura 2000 - gebieden aan
weerskanten van Kijkduin. De belangrijkste winstpunten zijn:
• meervoudig grondgebruik voor circa 1,4 ha die thans alleen als
parkeerterrein worden gebruikt
• verlenging van de boulevard van ca. 200 m naar 550 - 600 m
• verruiming van het verblijfsgebied van ca. 1,2 ha naar min. 2,4 ha
• verbetering van de woonomgeving met pleinen en straatjes
• verbetering van het wegenstelsel voor langzaam verkeer en
• ruimte voor een lokale ecologische verbinding langs de
binnenduinrand voor o.a. reptielen en gebiedstypische fauna voor
duingebieden.
11

3.3 De bereikbaarheid van Kijkduin
De uitbreiding van het verkeersluwe verblijfsgebied in Kijkduin - Bad hoeft
voor het gemotoriseerde verkeer niet tot principiële problemen te leiden.
Belangrijke elementen bij de opvang van de parkeerdruk zijn een
parkeerdek onder de nieuwbouw op het Deltaplein en een parkeerdek voor
de nieuwbouw op en rond de locatie Hagheduyn. Beide kunnen volgens de
beschikbare maaiveldgegevens op het huidige maaiveld worden
aangelegd, waarboven vervolgens woningen, winkels en andere functies
kunnen worden gebouwd. Langs de locatie Hagheduyn kan deze ingreep
worden gecombineerd met de realisatie van een “lokale” ecologische
verbindingszone. Daarbij moet worden gedacht aan een voortzetting van
de binnenduinrand achter de Deltaflats tot aan de Katwijkselaan met een
duintalud en struweelbeplanting zoals duindoorn.
resp. duindak, dat een natuurlijke overgang zou kunnen vinden in het
aansluitende duingebied van het Natura 2000 gebied Westduinen en
Wapendal. Mocht een dergelijke inrichting om thans nog niet bekende
redenen niet haalbaar zijn, dan zou de huidige eindhalte kunnen worden
opgeschoven naar de locatie Delflandduin. Want ook hier zou een
herinrichting kunnen worden aangegrepen voor een betere integratie van
de eindhalte, die minder overlast voor omwonenden veroorzaakt.
Ter verbetering van het langzaam verkeer bevat het toekomstperspectief
drie voorstellen voor fiets- of wandelroutes. Op de eerste plaats biedt het
voorstel de mogelijkheid van een koppeling van de regionale
fietsverbindingen ten noorden en zuiden van Kijkduin langs de nieuwe
hoofdontsluiting. De beoogde laan beschikt over een zodanig ruim profiel
dat hierbinnen ook separate fietsstroken kunnen worden aangelegd.
3.4 Openbaar vervoer en langzaam verkeer
Ter verbetering van het openbaar vervoer is het denkbaar het huidige
traject van RandstadRail lijn 3 K door te trekken tot aan het her in te
richten Deltaplein. In het brede profiel van de Katwijksestraat kan hiervoor
voldoende ruimte worden gereserveerd, zodat een deel van de
dienstregeling met name in de zomer via de eindhalte van een nieuwe
regionale trekpleister of knooppunt kan worden afgewikkeld.
De haltering van de buslijnen zou bij de toekomstige ontwikkelingen
moeten worden herzien. De huidige eindhalte, die veel overlast
veroorzaakt voor direct omwonenden, zou in de nieuwe situatie bij
voorkeur een eindpunt moeten krijgen op de locatie van het huidige
parkeerterrein achter serviceflat Hagheduyn. De locatie leent zich door
haar lage maaiveld uitstekend voor een haltevoorziening met een groen-
Een tweede optie is de realisatie van een nieuwe fietsverbinding langs de
promenade. Een dergelijke ingreep zou bijvoorbeeld gecombineerd
kunnen worden met werkzaamheden in het kader van de zeewaartse
kustversterking, die naar verwachting toch al aanleiding geeft tot een lichte
herprofilering van de huidige eerste duinenrij.
He padenstelsel voor het langzaam verkeer kan tenslotte nog worden
gecompleteerd met een wandelroute langs de binnenduinrand.
Voorwaarde hierbij is echter wel, dat de privacy voor aangrenzende
woningen voldoende gegarandeerd kan worden en dat negatieve effecten
voor de lokale ecologische verbinding kunnen worden voorkomen.
13

14
De deelgebieden

4 VAN BOULEVARD TOT BINNENDUINRAND
4.1 Algemeen
Voor een financieel rendabele ontwikkeling van Kijkduin - Bad is het
noodzakelijk uit te gaan van een fasering, die een stapsgewijze
herinrichting mogelijk maakt, zonder onnodig complicerende onderlinge
afhankelijkheden van de afzonderlijke deelgebieden. De toekomstvisie
gaat in dit verband uit van de ontwikkeling in 5 deelgebieden, zoals die
feitelijk nu al uit de bestaande topografie kunnen worden afgeleid. Meer
concreet zijn dit:
• de boulevard met paviljoens en achterliggend parkeerterrein
• de terreinen van het Hoogheemraadschap Delfland (in deze
rapportage herhaaldelijk aangeduid met de naam Delflandduin)
• de binnenduinrand met de Deltaflats / sterflats
• de gronden rond serviceflat Hagheduyn tot de Zandvoortselaan en
• de locatie van hotel Atlantic.
4.2 Boulevard en Delflandduin
De meest cruciale bouwsteen voor Kijkduin - Bad is de herinrichting van de
boulevard en van de hier gelegen paviljoens en parkeervoorzieningen.
Ook al bevinden zich hier enkele publiektrekkers zoals horeca en kleine
detailhandel, is er in dit deelgebied thans geen sprake van een wervend
stadsbeeld. De herinrichting zal hier worden gericht op de ontwikkeling
van een compact woon-winkelgebied met ruimte voor horeca en culturele
voorzieningen. Opzet en maat van de nieuwbouw zouden gerelateerd
moeten worden aan de intimiteit van een oude dorpskern. Dit krijgt zijn
neerslag in de ontwikkeling van nieuwe straatjes, een winkelstraat of
binnenpleinen met een vergelijkbare stedenbouwkundige kwaliteit als het
stadsvernieuwingsproject Haagse Bluf.
15

Vitale maar rustige verblijfsgebieden …..
….. ondanks functiemenging
17

`
Schema bestaande situatie
Schema nieuwe situatie
18

Ter verbetering van de belevingswaarde van het toekomstige woon -
winkelgebied is het wenselijk de verkeers- en parkeerdruk door
gemotoriseerd verkeer op te vangen in een parkeerdek op het huidige
maaiveld. Daarboven kan vervolgens vastgoed worden ontwikkeld dat
zoals vermeld ook ruimte biedt aan horeca of culturele voorzieningen. De
verwachting bestaat dat hier ca. 195 woningen gerealiseerd kunnen
worden met een gemiddeld vloeroppervlak van 110 - 120 m 2 .
Hoekaccenten en vergelijkbare afwijkingen daargelaten kan het
stedenbouwkundige programma gerealiseerd worden in nieuwbouw met
een hoogte van 3 - 4 bouwlagen. Alleen rond het nieuw in te richten
Deltaplein is incidenteel ook bebouwing in 5 of 6 bouwlagen denkbaar.
Een dergelijke bandbreedte draagt bij aan een levendig en minder
monotoon stadsbeeld en hoeft zoals praktijkvoorbeelden laten zien niet ten
koste te gaan van de beeldkwaliteit en aantrekkingskracht van Kijkduin.
Met een dergelijke ontwikkeling zou tevens tegemoet kunnen worden
gekomen aan de wens van veel inwoners van Kijkduin, om in de badplaats
niet hoger te bouwen dan de zogenaamde “boomgrens”. Ook biedt het
voorstel ruimte voor nieuwe functies zoals kleinkunst of
theatervoorzieningen, bijvoorbeeld in het toekomstige vastgoed rond het
Deltaplein of op de locatie van het Delflandduin. De definitieve locatie waar
dergelijke voorzieningen het beste gerealiseerd kunnen worden zal mede
worden bepaald door de resultaten van een milieutoets die voor het hele
masterplangebied Kijkduin zal worden verricht.
Een expliciete stimulering van wellness - faciliteiten wordt voor dit
deelgebied overigens niet wenselijk geacht. Deze kunnen naar
verwachting beter worden ingepast bij de herziening van het profiel en het
voorzieningenaanbod van hotel Atlantic.
19

“Verscholen” inrit …..
….. naar parkeergarage met horeca
20

Schema bestaande situatie
Schema nieuwe situatie
21

4.3 Atlantic en Hagheduyn
Uit de verkenningen voor dit onderzoek is gebleken, dat ook de terreinen
rond hotel Atlantic en serviceflat Hagheduyn mogelijkheden bieden voor
een kwaliteitsverbetering gekoppeld aan een intensiever ruimtegebruik.
Voorgesteld wordt de gedateerde bebouwing van Hagheduyn te
vervangen door woningbouw in 3 - 5 bouwlagen. De belangrijkste
elementen hierin zijn:
• een centraal hoofdgebouw in het verlengde van de as van de nieuwe
buurtontsluiting van Kijkduin - Bad
• nieuwbouw aan weerskanten van dit hoofdgebouw, die tevens
bijdraagt aan de pleinvorming van het nieuwe Deltaplein en
• binnentuinen, die geleidelijk overgaan in het duinlandschap van
Westduinen - Wapendal en
• fiets- of wandelroutes voor een goede bereikbaarheid van het
Deltaplein en de duinvalleien.
De nieuwbouw biedt ruimte aan minimaal 125 woningen bij een gemiddeld
vloeroppervlak van 110 - 120 m 2 . Een belangrijk verschil met de boulevard
is de open structuur van de bebouwing richting Westduinen - Wapendal.
Hierdoor ontstaat een geleidelijke overgang naar de duinvalleien met een
ecologisch interessante gradiënt- of overgangssituatie.
Ecologisch relevant zijn verder de aanleg van een lokale ecologische
verbindingszone langs de Zandvoortselaan en een nieuwe,
landschappelijk ingepaste eindhalte voor HTM-buslijnen op het
parkeerterrein achter serviceflat Hagheduyn. Denkbaar is hier een halte
met een groen- of duindak, dat naadloos overgaat in de feitelijke duinen
van het natuurgebied. Ook biedt een dergelijke voorziening mogelijkheden
voor de uitplaatsing of realisatie van kleine veldsportvoorzieningen zoals
tennis of faciliteiten voor niet verenigingsgebonden recreatie.
23

Een vitale badplaats …..
….. met kleinkunst, winkels, pleinen en goed bereikbaar
24

Schema bestaande situatie
Schema nieuwe situatie
25

Verbindingen naar de duinen …..
….. en vice versa
26

Schema bestaande situatie
Schema nieuwe situatie
27

4.4 Hoek van Hollandlaan / Binnenduinrand
Mogelijkheden voor een intensiever ruimtegebruik bestaan ten slotte ook
nog voor de gronden van de Delta- of sterflats langs de binnenduinrand.
Hier bestaan mogelijkheden voor een verreikende transformatie van de
bestaande flats of voor een doelgerichte herbouw op de locaties van de
huidige appartementen. In beide gevallen is het mogelijk minimaal 100
woningen te realiseren (inclusief aanpassing of herbouw van de bestaande
60 woningen) met een gemiddeld vloeroppervlak van minimaal 110 m 2 . De
bouwhoogte zal hierbij, met uitzondering van bijvoorbeeld hoekaccenten,
maximaal 4 bouwlagen bedragen. Verder zal dit deelgebied net als de
andere locaties van een parkeerdek worden voorzien, zodat gemotoriseerd
verkeer - m.u.v. bezoekersparkeren - min of meer aan het zicht kan
worden ontrokken. Ook deze parkeervoorziening kan naar verwachting op
het huidige maaiveld aangelegd worden, zodat duur grondverzet in
principe kan worden voorkomen.
De transformatie van de bestaande flats biedt behalve meer woningen ook
kansen voor een betere situering van de bebouwing. In het verlengde
hiervan kan het ecologisch interessante talud van de binnenduinrand van
een bredere maat worden voorzien. Hierdoor kan ter plaatse een
ecologische verbindingszone ontstaan met een breedte van 12,5 - 25 m.
Deze vindt vervolgens haar voortzetting in een nieuw duintalud van 15
breedte langs de Zandvoortselaan.
De voorgestelde ingrepen bieden een goede basis voor de verbetering van
de lokale ecologische hoofdstructuur enerzijds en het woningaanbod
anderzijds. Mocht een transformatie van de Deltaflats om technische
redenen niet haalbaar of opportuun zijn, dan biedt deze strook zelfs
mogelijkheden voor de realisatie van een beperkt aantal grondgebonden
woningen.
29

Transformatie of nieuwbouw …..
….. langs de binnenduinrand
30

Schema bestaande situatie
31

5 CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN
5.1 Algemeen
Samenvattend kan worden geconcludeerd dat Kijkduin over goede
randvoorwaarden beschikt voor een kwaliteitsverbetering gekoppeld aan
een intensiever ruimtegebruik. Naar verwachting kunnen in Kijkduin - Bad
420 - 460 woningen worden gebouwd met een gemiddeld vloeroppervlak
van 110 - 120 m 2 . Daarnaast bestaat er voldoende ruimte voor de
handhaving van het huidige horeca-areaal, een beperkte verruiming van
het winkelaanbod en een verbreding van het culturele aanbod in Kijkduin.
Gezien dit programma is de nieuwe ontwikkeling van de badplaats niet
alleen van betekenis voor de badplaats zelf. De forse kwaliteitsverbetering,
het multifunctionele karakter en de aantrekkelijke woonomgeving bieden in
de nabije toekomst immers ook aantrekkelijke vestigingsvoorwaarden voor
inwoners uit andere delen van de stad.
De nieuwe ontwikkelingen kunnen worden ingezet zonder dat hierbij een
discutabel beroep moet worden gedaan op de Natura 2000 - gebieden ten
noorden en ten zuiden van de badplaats. Alleen ter hoogte van het
appartementencomplex Zeehaghe zal het plaatselijke padenstelsel worden
aangepast ten gunste van een verlening van de Boulevard tot aan het
Delflandduin. Tegenover deze beperkte ingreep staat echter een verdere
uitbreiding van het Natura 2000 - gebied met de locatie van het voormalige
zeehospitium. Hier zal de plaatselijke opslagfunctie moeten wijken voor
een gebiedstypische inrichting met de hierbij behorende flora en fauna.
Met de intensivering van het ruimtegebruik zoals hiervoor omschreven is
het mogelijk, de toekomstplannen voor Kijkduin - Binnen een wezenlijk
groener karakter te geven dan in de gemeentelijke planvorming tot op
heden was voorzien. Ook biedt de intensivering een goede
uitgangssituatie voor de realisatie van een robuuste groenzone tussen
natuurgebied Solleveld enerzijds en de groengebieden rond Ockenburgh
anderzijds. Het spreekt voor zich dat hiermee ook de aantrekkingskracht
van Ockenburgh als vestigingsplaats voor nieuwe functies zal toenemen.
5.2 Specifieke conclusies
Op grond van de betekenis van Kijkduin - Bad voor de ontwikkeling van
Kijkduin als geheel is het wenselijk aan de ontwikkeling van dit deelgebied
prioriteit te geven boven de aanpak van Kijkduin - Binnen. Het accent zal
daarbij moeten liggen op de versterking van het multifunctionele karakter
van Kijkduin - Bad gekoppeld aan een verruiming van de woonfunctie.
Duidelijk is echter ook dat een té verreikende intensivering in Kijkduin -
Bad negatieve effecten met zich mee zou kunnen brengen. Indien de
gemeente een hoge parkeerdruk en een verlies aan stedenbouwkundige
kwaliteit wil vermijden, verdient het daarom aanbeveling:
• de vastgoedontwikkeling te beperken tot ca. 80.000 m 2 BVO en
• de realisatie van woningen prioriteit te geven boven de intensivering
van andere functies.
Ten slotte moet er ook nog op worden gewezen dat met de nieuwe
voorstellen een bijdrage wordt geleverd aan een bredere basis voor een
hoogwaardig openbaar vervoer. Alleen al het woningbouwprogramma in
Kijkduin - Bad zorgt voor een flinke verruiming van het reizigerspotentieel
(ca. 600 - 1000 nieuwe bewoners). Dit gegeven en de regionale betekenis
van de badplaats zou voor de regio Haaglanden en de HTM op zich al
reden genoeg moeten zijn om een verlenging van het huidige lijnenstelsel
voor RandstadRail tot aan Kijkduin - Bad te heroverwegen.
33