ԽՆԴԻՐՆԵՐԻ ՇՈՒՐՋ

Ռուբեն ՄԵԼՔՈՆՅԱՆ
հայ-քրիստոնեական կրթություն կստանային։ Վարթոյի ցեղապետ
Սիյամենթ Յաղբասանն ունեցել է 13 երեխա, որոնք կնոջ`
Դելալի մահից հետո դժվարին վիճակում են եղել։ Բացի այդ,
ինչպես նշեցինք, Վարթո աշիրեթը չափազանց կրոնասեր էր,
նույնիսկ երեխաները հաճախ անվանակոչվել են Սուրբ գրքում
հանդիպող անուններով, և հայ հոգևորականի առաջարկը` երեխաներին
կրթություն տալու հետ կապված, մեծ սիրով են ընդունել։
Ցեղապետ Յաղբասանն առաջինն է օրինակ ծառայել իր
ցեղակիցների համար և համաձայնել Ստամբուլ ուղարկել 9-
ամյա աղջկան` Ռաքելին։ Այս օրինակին հետևել են նաև ցեղախմբի
մյուս անդամները, և քրդախոս շուրջ 25 երեխա
ուղարկվել է Թուզլայի հայկական որբանոց։ Մայրենին սովորելու
և արմատներին վերադառնալու համար Ստամբուլ մեկնած
աղջիկը՝ Ռաքելը, հետագայում դառնում է Հրանտ Դինքի կինը։
Որբանոցում Վարթո ցեղախմբի երեխաները բազմակողմանի
կրթություն են ստանում, այնուամենայնիվ, նրանց և որբանոցի
այլ հայ երեխաների միջև սկզբնական շրջանում ձևավորվում է
խորթության ու օտարության մթնոլորտ, որը, բնականաբար,
կապված էր նաև նրանց մշակութային տարբերությունների
հետ։ Որբանոցում ուսումն ավարտելուց հետո Վարթո ցեղախմբի
25 երեխաները չեն ցանկանում վերադառնալ գյուղ, և աշիրեթը,
ցեղապետ Սիյամենթի գլխավորությամբ, որոշում է տեղափոխվել
Ստամբուլ։ Մեր կարծիքով, այս հարցում զգալի դեր են
ունեցել նաև Վարթո ցեղախմբի հայերի և նրանց հողերը բռնագրաված
քրդերի շարունակական բախումները, ինչպես նաև
ազգային-կրոնական ինքնության պահպանման աննպաստ
պայմանները։ Այսպես, 1978թ. շուրջ 500 հոգանոց Էրմենի Վար-
46