ԽՆԴԻՐՆԵՐԻ ՇՈՒՐՋ

ԻՍԼԱՄԱՑՎԱԾ ՀԱՅԵՐԻ ԽՆԴԻՐՆԵՐԻ ՇՈՒՐՋ
թյունների խնդրին, նշում է. «Արևմտյան Հայաստանում մահմեդական
հայերը, եթե իրենք գտնում են, որ հայ են, միշտ խնդիրներ
ունեն տեղի քրդերի հետ՝ նույնիսկ արյունահեղության մակարդակի։
Քրդերը նեղվում են, որ մահմեդական հայերն իրենց
աղջիկ չեն տալիս, աղջիկ վերցնում են, բայց չեն տալիս» 1 ։
Վերապատվելի Գրիգոր Աղաբալօղլուն ևս տվյալներ է փոխանցում
իսլամացված, ծպտյալ հայերի շրջանում առկա ներքին
ամուսնությունների մասին. «Կը յիշեմ, ասկէ քանի մը տարի
առաջ, Խարբերդի շրջանէն այցելու մը ունեցանք, որ եկած էր
մեզ մօտ վկայելու, թէ Խարբերդի շրջանին մէջ կան երկու
գիւղեր, որոնք ծագումով ամբողջութեամբ հայ են, և յայտնեց, թէ
գիւղին զաւակները իրարու հետ ամուսնութիւն կը կնքեն պարզապէս
իրենց արիւնը հայ պահելու համար» 2 ։
Զարմանալի և, միևնույն ժամանակ, ուշագրավ է, որ ներքին
ամուսնությունների սովորույթը պահպանվում է ոչ միայն
ծպտյալ հայերի շրջանում. այդ մասին վկայող փաստերի երբեմն
հանդիպում ենք նաև իսլամացված, ուծացած հայերի և
նրանց հետնորդների մեջ։ Օրինակ, թուրք հայտնի լրագրողներից
Ամբերին Զամանը իր հոդվածում խոսելով Թոքաթի
իսլամացված հայության և նրա խնդիրների մասին` առանձնացնում
է նաև ներքին ամուսնությունների հարցը։ Ըստ հոդվածագրի,
Թոքաթի իսլամացված հայերի ուծացած հետնորդները,
ձգտելով պահպանել ներքին ամուսնությունները, հաճախ բախվում
են լուրջ խնդիրների, քանի որ հայության այդ սակավաթիվ
1
Հարցազրույց Սամվել Կարապետյանի հետ
http://www.javakhk.net/forum/lofiversion/index.php/t748.html
2
Հարցազրոյց վերապատուելի Գրիգոր Աղաբալօղլուի հետ
http://www.dnforum.am/showpost.php?p=14426&postcount=20
41