ԽՆԴԻՐՆԵՐԻ ՇՈՒՐՋ

Ռուբեն ՄԵԼՔՈՆՅԱՆ
քիայի ռազմական համակարգում բարձր դիրքերի և մեծ ճանաչման
հասած Աթաթուրքի հոգեզավակ Սաբիհա Գյոքչենի անունը։
Առանց չափազանցության կարելի է ասել, որ Սաբիհա Գյոքչենը
լեգենդար անուն է շատ թուրքերի համար, Թուրքիայի
առաջին կին օդաչուն է, ավելին` աշխարհի առաջին ռազմական
կին օդաչուն, որը երկար տարիներ կարևոր դիրք է զբաղեցրել
թուրքական ռազմաօդային ուժերի համակարգում, ճանաչվել
է աշխարհի հայտնի 20 օդաչուներից մեկը, ընդ որում՝
այս տիտղոսին արժանացած առաջին և միակ կինն է։ Սակայն
ամենակարևոր հանգամանքը, որ հստակ առանձնացվում է
նրա կենսագրության մեջ, այն է, որ 1938թ. Դերսիմի ալևիների
ապստամբության ժամանակ ռմբակոծել է ապստամբներին,
ինչը մեծապես օգնել է թուրքական բանակին` վերահսկողության
տակ վերցնել Դերսիմը և ճնշել խռովությունը։ Ժամանակի
թուրքական մամուլը բազմիցս անդրադարձել է «հերոս Աթաթուրքի»
«հերոս աղջկան»։
Թուրքական պաշտոնական աղբյուրներից տեղեկանում
ենք, որ Սաբիհա Գյոքչենը ծնվել է 1913թ. մարտի 22-ին Բուրսայում,
հայրը Հաֆըզ Մուսթաֆա Իզեթն է, մայրը` Հայրիեն։ Վաղ
տարիքում կորցրել է ծնողներին և մնացել ավագ եղբոր խնամքին։
Այնուհետև` 1925թ. Բուրսա ժամանած Քեմալ Աթաթուրքը
որդեգրում է աղջկան և տանում Անկարա։ Թուրքիայի Հանրապետության
առաջին նախագահի կամքով էլ Սաբիհան ստացել
է զինվորական կրթություն։
Սակայն այլ և գերազանցապես հայկական աղբյուրները
պնդում են, որ Սաբիհա Գյոքչենն իրականում Այնթափի Ջիբին
գյուղից է և մեկն է այն հազարավոր հայ երեխաներից, որոնք
24