ԶՐՈՒՅՑՆԵՐ ՀԱՅ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՄԱՍԻՆ

Հայկական խեցեգործությունն արդի ժամանակաշրջանում
Հարցազրույցը կայացել է Գեղարվեստի ակադեմիայի արվեստի
պատմության և տեսության ամբիոնի դասախոս, գործող
խեցեգործ Լուսինե Նաղդալյանի հետ:
– Դուք արվեստաբան եք և գործող խեցեգործ ու Ձեր գործունեության
ընթացքում ամեն օր շփվում եք կավի հետ: Ո՞րն է նրա
առեղծվածայնության և հարատևության գաղտնիքը:
– Խեցեգործության պատմությունը նույնքան հարուստ,
բազմաբնույթ և հետաքրքիր է, որքան մարդկության քաղաքակրթության
պատմությունը: Այն մարդուն ուղեկցում է հինավուրց
ժամանակներից: Ի՞նչ է կավը… Ձեռքի մեջ այն փխրուն և ճկուն
նյութ է, որ թրծվելով վերածվում է կարծր քարի: Կավի հետ աշխատելիս
մարդն անսահման դրական և կենսական լիցքեր է
ստանում: Խեցեգործական իրն ունի մի զարմանալի հմայք, մոգական
ուժ, որն ազդելով մեր ենթագիտակցության վրա՝ գրավում
է դեպի իրեն:
Խեցեգործությունը տեխնիկական և ստեղծագործական բացահայտումների,
անընդհատ զարգացման և նորացման ձգտող
բնագավառ է։ Այս հնագույն արվեստը նորովի զարգացում և
դրսևորում ունեցավ XX դարում:
– Ունենալով ազգային հարուստ ավանդույթներ խեցեգործության
բնագավառում՝ XX դարում Հայաստանում այն ի՞նչ զարգացում
ապրեց:
– Մինչև 50-ական թվականները Հայաստանում կավե իրերը
ստեղծվում էին գյուղերում, որոնք իրացվում էին քաղաքների շուկաներում:
Բայց ժամանակի ընթացքում բրուտագործ վարպետի
անհրաժեշտությունը վերանում է, քանզի կենցաղային իրերի`
ամանեղենի պահանջարկը բավարարվում է գործարանային
արտադրանքով (1947-ից Երևանում գործում է հախճապակու
գործարանը, որն արտադրում էր կենցաղային ամանեղեն և
սպասքեղեն): 50-ականներին առաջ է գալիս խեցեգործության՝
95