ԶՐՈՒՅՑՆԵՐ ՀԱՅ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՄԱՍԻՆ
Hasmik Hmayakyan.pub
Hasmik Hmayakyan.pub
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Հայկական գորգարվեստի շուրջ<br />
պագորգերի պատմության ուսումնասիրման տեսակետից: Բնորոշվում<br />
է ոճավորված զույգ վիշապապատկերով և քառաճյուղ<br />
«կենաց» ծառ նախշով, կամ դրա տարբերակով կազմված բարդ<br />
հորինվածքով: Գործել են Արցախում, Սյունիքում և Շամախու գորգագործական<br />
կենտրոններում: Այս տիպին վերաբերող վաղագույն<br />
նմուշը մենք համարում ենք Բեռլինի Իսլամական արվեստի թանգարանում<br />
պահվող XIII-XIVդդ. թվագրվող վիշապի և առասպելական<br />
փյունիկի պայքարը ներկայացնող գորգը: Ասեմ նաև, որ այս<br />
տիպի անվանումը կապում եմ փյունիկի կերպարի հետ:<br />
2. «Ջրաբերդ» - բնորոշվում է երկու ոճավորված վիշապապատկերից<br />
կազմված աղեղնաձև հորինվածքով ու ճառագայթազարդ<br />
վարդակով: Ես իմ տիպաբանության համակարգում<br />
առանձնացրել եմ գորգերի «Ջրաբերդ» խումբը, որում ներառված<br />
տիպերից այս մեկը պատկանում է վիշապագորգերի խմբին: Խմբի<br />
անվանումը կապված է դրա ծագման հիմնական կենտրոնի`<br />
Արցախի Ջրաբերդ գավառի տեղանվան հետ:<br />
3. «Գուհար» ենթախումբ - բնորոշվում է երկու ոճավորված<br />
վիշապապատկերից կազմված քնարաձև հորինվածքով: Ներառված<br />
են «Գուհար», «Սիսական», «Մասյացոտն», «Գարդման» տիպերը:<br />
Անվանումը կապված է այս ենթախմբի դասական նմուշի` 1680<br />
թվականին Վարանդա-Սիսական գավառների գորգագործական<br />
կենտրոններում գործված գորգի գործողի` Գուհարի անվան հետ:<br />
4. «Խնձորեսկ» ենթախումբ - բնորոշվում է հավերժության<br />
խորհրդանիշ զարդով (կեռխաչ, աստղազարդ և այլն) և այն<br />
պարփակող վիշապի ութ ոճավորված պատկերներով: Բնորոշ է<br />
Արցախի ու Սյունիքի գորգագործական կենտրոններին: Ներառված<br />
են «Խնձորեսկ», «Վայք», «Գետաշեն» տիպերը: Խնձորեսկ անվանումն<br />
էլ կապված է հայոց գորգագործության նշանավոր<br />
կենտրոն, դեռևս միջնադարից հայտնի համանուն գյուղի հետ:<br />
83
![1 ՍԱՍՈՒՆՑԻ ԴԱՎԻԹ [էջ III] ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՀԵՐՈՍԱԿԱՆ ԷՊՈՍԸ ...](https://img.yumpu.com/53543694/1/190x245/1-iii-.jpg?quality=85)
Change language