ԶՐՈՒՅՑՆԵՐ ՀԱՅ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՄԱՍԻՆ

Հայկական գորգարվեստի շուրջ
Հայաստանում արդեն իսկ կար X-XI դարերում, մինչդեռ այդօրինակ
ավանդույթները` կատարյալ ու մոնումենտալ պատկերագրմամբ
հանդերձ, կարող էին ձևավորվել միայն պատմական տևական
ժամանակաշրջանում, և այն, անկասկած, պետք է որ
սկզբնավորված լիներ նախորդ դարերում:
– Որո՞նք են վիշապագորգերի գեղազարդման առանձնահատկությունները:
– Վիշապագորգի հիմնական բնորոշիչը ոճավորված վիշապապատկերն
է: Դրանց գեղազարդման համակարգում առանցքային
են նաև պսակավոր բացված թերթերով խոշոր բուսանախշերն
ու ճառագայթազարդ վարդյակները:
– Մեր թանգարաններում կա՞ն վիշապագորգեր:
– Այո: Դասական վիշապագորգի մի քանի նմուշներ պահպանվում
են Հայաստանի մի քանի թանգարաններում, մասնավորապես
մեկը՝ Հայաստանի ազգագրության պետական թանգարանում,
որը նվիրել է ֆրանսահայ բարերար և գորգահավաք Գևորգ
Բաքրճյանը: XIX-XXդդ. վիշապագորգերի հարուստ հավաքածուներ
կան մի քանի թանգարաններում, հատկապես Հայաստանի
ազգագրության պետական թանգարանում:
– Ձեր աշխատություններում Դուք տիպաբանել եք վիշապագորգերը
և տվել դրանց գործման շրջանները, եթե հնարավոր
է՝ հակիրճ պարզապես թվարկեք դրանք:
– Վիշապագորգերը համարելով առանձին խումբ` մենք
դրանում տարբերակել ենք մի քանի ենթախումբ ու նաև առանձին
տիպեր, ընդհանուր առմամբ ինը տիպ.
1. «Փյունիկ» - Որքան մեզ հայտնի է, այս տիպի գորգերը չեն
դասվել վիշապագորգերի խմբում: Մինչդեռ, ըստ իս, վիշապի
ոճավորված պատկերի այս տարբերակը առավել հնամենիներից է
ու, այդ առումով, մեծ կարևորություն պետք է ներկայացնի վիշա-
82