ԶՐՈՒՅՑՆԵՐ ՀԱՅ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՄԱՍԻՆ
Hasmik Hmayakyan.pub
Hasmik Hmayakyan.pub
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Հայկական մանրանկարչության մասին<br />
դրսևորվում: Օրինակ, մեզ հասել են ձեռագրեր X-XIդդ., որոնք<br />
ունեն տեքստային նկարներ: Բացի Ավետարաններից, պատկերազարդում<br />
էին նաև ծիսական գրքերը՝ ճաշոցներ, շարակնոցներ<br />
և այլն: Նման գրքերի ձևավորումը պետք է հնուց ի վեր գոյություն<br />
ունենար, բայց մեզ հայտնի ձեռագրերը XII դարի վերջից են՝<br />
Հովհանավանքի, Սաղմոսավանքի Տոնականները, Մշո ճառընտիրը<br />
(1204թ.), Կիլիկիայում արված Ճաշոցը (1286թ.), մի քանի Շարակնոցներ<br />
(օր.՝ 1482թ.) կամ Նարեկացու Մատյանը` մեզ հասած<br />
«Նարեկի» առաջին ամբողջական ձեռագիրը, որն արվել է Ներսես<br />
Լամբրոնացու պատվերով և խմբագրությամբ:<br />
Այս ծիսական գրքերը ևս իրենց ավանդույթն ունեն, որի<br />
ուսումնասիրությունը թույլ է տալիս ասել, որ այն ևս ձևավորվել է<br />
VI-VII դարերում:<br />
– Ի՞նչ մանրանկարչական դպրոցներ ձևավորվեցին և ե՞րբ:<br />
– Մանրանկարչական դպրոցներն ի հայտ են գալիս XI<br />
դարից, որովհետև IX-X դարերի ձեռագրերը (օրինակ՝ Կամսարականների<br />
գրքարվեստը), դժբախտաբար, տասնյակ հազարներով<br />
ոչնչացվել են սելջուկների կողմից, և միայն հատուկենտ օրինակներ<br />
են պահպանվել այդ շրջանից: Չնայած XI դարի բազմաթիվ<br />
ձեռագրեր ևս ոչնչացվել են, բայց պահպանվածները թույլ են<br />
տալիս կռահել մի քանի մանրանկարչական դպրոցների գոյության<br />
մասին:<br />
Արդեն այս շրջանից մենք տարբերակում ենք մի քանի<br />
դպրոցներ կամ ուղղություններ՝ Փոքր Հայքի, որ հավանաբար<br />
Վասպուրականի դպրոցի ազդեցությամբ էր ձևավորվել, Անիի<br />
դպրոցը, և բյուզանդամետ կոչվող դպրոցը, որոնց վրա նկատելի է<br />
բյուզանդական ազդեցությունը: Սակայն վերջինիս առումով<br />
Ս.Տեր-Ներսիսյանը, որը նաև բյուզանդական արվեստի լավագույն<br />
գիտակներից էր, նշում է, որ այդ դպրոցի ներկայացուցիչների աշխատանքներում<br />
բյուզանդական արվեստի անմիջական ազդեցության<br />
մասին չի կարելի խոսել: Այստեղ ավելի շուտ դրսևորվում են<br />
67
![1 ՍԱՍՈՒՆՑԻ ԴԱՎԻԹ [էջ III] ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՀԵՐՈՍԱԿԱՆ ԷՊՈՍԸ ...](https://img.yumpu.com/53543694/1/190x245/1-iii-.jpg?quality=85)
Change language