ԶՐՈՒՅՑՆԵՐ ՀԱՅ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՄԱՍԻՆ

Հայկական մանրանկարչության մասին
թողնել նաև հայ մանրանկարչության վրա:
Ավելի ուշ բյուզանդական ձեռագրեր հայտնվում են հայերի
մոտ մանավանդ Խաչակրաց արշավանքների ժամանակաշրջանում,
և այդ ազդեցությունները ցայտուն կերպով դրսևորվում են
Կիլիկյան մանրանկարչության մեջ, իսկ ավելի ուշ՝ XIV-XV
դարերում` Բարձր Հայքում և Ղրիմում:
– Փաստորեն, հայկական մանրանկարչությունն իր ավանդույթներով
և զարգացմամբ բավական ուրույն ճանապարհ է անցել
և ինքնատիպ բնույթ ունի:
– Այո, և նրա յուրահատկություններից մեկն էլ ոճական
բազմազանությունն է: Մի երևույթ, որ հետո դիտարկվում է նաև
մեր նոր շրջանի կերպարվեստում:
– Ի՞նչ թեմատիկ, ժանրային առանձնահատկություններ
ունի հայ մանրանկարչական արվեստը:
– Հայկական գրչատներում ամենից շատ պատկերազարդում
էին Ավետարանը: Եվ, որպես կանոն, Ավետարաններն ունեին
որոշակի թեմատիկ շարքեր, որոնք կարելի է երկու մասի բաժանել.
խորանները, անվանաթերթերը, ավետարանիչների պատկերներ,
հիմնական՝ պատարագով հաստատված քրիստոնեական 12
տոները՝ Ծնունդ, Խաչելություն, Մկրտություն, Ավետում և այլն:
Երկրորդ խմբում կարելի է ընդգրկել լուսանցապատկերները,
որոնք համապատասխանում էին տվյալ մասում ներկայացվող
հատվածներին և ներկայացնում էին տվյալ գլխի կամ հատվածի
համառոտացված պատկերը: Նման լուսանցապատկերներն
առաջին անգամ մեզ հանդիպում են Էջմիածնի Ավետարանում:
– Թեմատիկ առումով նրանք համընկնո՞ւմ են ներկայացված
նյութին:
– Համընկնում են, բայց կարող են նաև ավելի բազմազան
լինել, ըստ ժամանակաշրջանների տարբերություններ են
66