ԶՐՈՒՅՑՆԵՐ ՀԱՅ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՄԱՍԻՆ
Hasmik Hmayakyan.pub
Hasmik Hmayakyan.pub
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Հայկական մանրանկարչության մասին<br />
հայկական նկարչությունը սկսվել է X-XIդդ. և ելնելով այս ոչ իրական<br />
տեսակետից՝ նա Էջմիածնի Ավետարանի մանրանկարները,<br />
ինչպես նաև VI-VIIդդ. հնագույն օրինակները վերագրում էր ասորի<br />
կամ սիրիացի վարպետներին:<br />
Բայց հետագայում Լ.Դուռնովոն, Ս.Տեր-Ներսիսյանը,<br />
Կ.Վայցմանը և այլ խոշոր մասնագետներ իրենց ուսումնասիրություններում<br />
ցույց տվեցին, որ Յ.Ստրժիգովսկին չի կարողացել<br />
ճշմարտացի կերպով դիտարկել հայ մանրանկարների ոչ ոճի<br />
յուրահատկությունները, ոչ թեմատիկ առանձնահատկությունները<br />
և այլն, որոնց վերաբերյալ փաստարկներ առատորեն ներկայացված<br />
են հատկապես Ս.Տեր-Ներսիսյանի՝ Էջմիածնի Ավետարանին<br />
նվիրված երկու աշխատություններում: Բերված փաստերը<br />
վկայում էին, որ հայերն ի սկզբանե ունեցել են մանրանկարչություն:<br />
Այս մասին էր վկայում նաև VI դարի վերջի Վրթանես<br />
Քերթողի գրվածքը, որը պատկերամարտերի դեմ ուղղված<br />
առաջին համակարգված միջնադարյան երկն է: Այս երկը Ս.Տեր-<br />
Ներսիսյանը հրատարակեց ինչպես բնագրով, այնպես էլ ֆրանսերեն<br />
թարգմանությամբ, և ամբողջ աշխարհին պարզ դարձավ, որ<br />
հայերը դեռևս վաղ միջնադարում ունեցել են նկարչություն:<br />
Վերադառնալով հայ մանրանկարչության վրա բյուզանդական<br />
կամ ասորական ազդեցություններին՝ նշենք, որ, օրինակ,<br />
Էջմիածնի Ավետարանի դեպքում այն շատ չնչին է` թե՛ սյուների<br />
և խորանների կառուցվածքի, թե՛ կամարների ձևով և թե՛ նրանց<br />
քանդակային առանձնահատկությունների և համամասնությունների<br />
առումով: Ընդ որում, այդ ամենից երևում է, որ Էջմիածնի<br />
Ավետարանի պատկերների ավանդույթը գալիս է ոչ թե Ասորիքից,<br />
այլ գուցե Անտիոքից, Ալեքսանդրիայից և այլն:<br />
Նույնը կարելի է ասել բյուզանդական ազդեցությունների<br />
մասին. օրինակ՝ X դարի սկզբի Մլքեի Ավետարանում պահպանված<br />
մանրանկարների խորաններում կան եգիպտական մոտիվներ,<br />
որոնք շատ հազվադեպ են հանդիպում բյուզանդական ձեռագրերում,<br />
ուրեմն ուղղակի բյուզանդական ազդեցության մասին<br />
64
![1 ՍԱՍՈՒՆՑԻ ԴԱՎԻԹ [էջ III] ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՀԵՐՈՍԱԿԱՆ ԷՊՈՍԸ ...](https://img.yumpu.com/53543694/1/190x245/1-iii-.jpg?quality=85)
Change language