06.09.2015 Views

ԶՐՈՒՅՑՆԵՐ ՀԱՅ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՄԱՍԻՆ

Hasmik Hmayakyan.pub

Hasmik Hmayakyan.pub

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Հայկական մանրանկարչության մասին<br />

դույթները գրեթե նույնությամբ կրկնվում են IX-XI դարերում: Սա<br />

վկայում է այն մասին, որ այդ ավանդները պահպանվել են հայկական<br />

հողի վրա և շատ մոտ են IV-VI դարերի մեզ հայտնի<br />

գրքարվեստի նմուշներին: Խոսքը վերաբերում է խորանների<br />

պատկերմանը, որոնց ծագումն ուսումնասիրած շվեդ գիտնական,<br />

միջնադարագետ, արվեստաբան Կառլ Նորդենֆալկը եկել է այն<br />

եզրակացության, որ Եվսեբիոս Կեսարացու ստեղծած խորանների<br />

ու համաբարբառի ցանկերի տիպը բովանդակային և ձևավորման<br />

առումով գրեթե նույնությամբ պահպանվել է Էջմիածնի<br />

Ավետարանում:<br />

Հայկական մշակույթն ունեցել է ոչ միայն հելլենիստական,<br />

այլև մերձավորարևելյան շերտեր, ընդ որում, հայ մանրանկարչության<br />

մեջ շատ մերձավորարևելյան ձևեր ավելի են պահպանված,<br />

քան ասորականում. օրինակ՝ IVդ. վերագրվող Դուրա Եվրոպոսի<br />

որմնանկարներին բնորոշ գծային պրիմիտիվ ձևը կամ<br />

Վասպուրականի մանրանկարչությանը բնորոշ ֆրիզաձև ոճը<br />

հատուկ է Մերձավոր Արևելքի հին մշակույթներին՝ խեթականին<br />

և ասուրականին: Այս փաստերը վկայում են այն մասին, որ այդ<br />

ավանդույթները կենդանի են եղել այն ժամանակ և շարունակվել<br />

են հայ նկարիչների կողմից:<br />

– Ի՞նչ ազդեցություններ է կրել հայ մանրանկարչությունն<br />

ասորական և բյուզանդական արվեստներից:<br />

– Հայկական մանրանկարչությունն, ինչպես նշեցինք, տարբեր<br />

ազդեցություններ է կրել, սակայն, մանավանդ ասորականի և<br />

բյուզանդականի առումով, միշտ չէ, որ դրանք բացահայտ են,<br />

քանզի մեր մանրանկարչությունը ոճական առումով շատ ինքնատիպ<br />

բնույթ ունի:<br />

Հայտնի է, որ 1890-ականներին Յ.Ստրժիգովսկին Էջմիածնի<br />

Ավետարանի մասին իր մենագրությունը գրելիս այն կարծիքին է<br />

եղել, որ հայերը V-VI դարերում նկարչություն չեն ունեցել, քանի<br />

որ եկեղեցին դեմ է եղել և խանգարել է դրան: Ըստ նրա՝<br />

63

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!