ԶՐՈՒՅՑՆԵՐ ՀԱՅ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՄԱՍԻՆ
Hasmik Hmayakyan.pub
Hasmik Hmayakyan.pub
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Հայկական մանրանկարչության մասին<br />
դույթները գրեթե նույնությամբ կրկնվում են IX-XI դարերում: Սա<br />
վկայում է այն մասին, որ այդ ավանդները պահպանվել են հայկական<br />
հողի վրա և շատ մոտ են IV-VI դարերի մեզ հայտնի<br />
գրքարվեստի նմուշներին: Խոսքը վերաբերում է խորանների<br />
պատկերմանը, որոնց ծագումն ուսումնասիրած շվեդ գիտնական,<br />
միջնադարագետ, արվեստաբան Կառլ Նորդենֆալկը եկել է այն<br />
եզրակացության, որ Եվսեբիոս Կեսարացու ստեղծած խորանների<br />
ու համաբարբառի ցանկերի տիպը բովանդակային և ձևավորման<br />
առումով գրեթե նույնությամբ պահպանվել է Էջմիածնի<br />
Ավետարանում:<br />
Հայկական մշակույթն ունեցել է ոչ միայն հելլենիստական,<br />
այլև մերձավորարևելյան շերտեր, ընդ որում, հայ մանրանկարչության<br />
մեջ շատ մերձավորարևելյան ձևեր ավելի են պահպանված,<br />
քան ասորականում. օրինակ՝ IVդ. վերագրվող Դուրա Եվրոպոսի<br />
որմնանկարներին բնորոշ գծային պրիմիտիվ ձևը կամ<br />
Վասպուրականի մանրանկարչությանը բնորոշ ֆրիզաձև ոճը<br />
հատուկ է Մերձավոր Արևելքի հին մշակույթներին՝ խեթականին<br />
և ասուրականին: Այս փաստերը վկայում են այն մասին, որ այդ<br />
ավանդույթները կենդանի են եղել այն ժամանակ և շարունակվել<br />
են հայ նկարիչների կողմից:<br />
– Ի՞նչ ազդեցություններ է կրել հայ մանրանկարչությունն<br />
ասորական և բյուզանդական արվեստներից:<br />
– Հայկական մանրանկարչությունն, ինչպես նշեցինք, տարբեր<br />
ազդեցություններ է կրել, սակայն, մանավանդ ասորականի և<br />
բյուզանդականի առումով, միշտ չէ, որ դրանք բացահայտ են,<br />
քանզի մեր մանրանկարչությունը ոճական առումով շատ ինքնատիպ<br />
բնույթ ունի:<br />
Հայտնի է, որ 1890-ականներին Յ.Ստրժիգովսկին Էջմիածնի<br />
Ավետարանի մասին իր մենագրությունը գրելիս այն կարծիքին է<br />
եղել, որ հայերը V-VI դարերում նկարչություն չեն ունեցել, քանի<br />
որ եկեղեցին դեմ է եղել և խանգարել է դրան: Ըստ նրա՝<br />
63