ԶՐՈՒՅՑՆԵՐ ՀԱՅ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՄԱՍԻՆ
Hasmik Hmayakyan.pub
Hasmik Hmayakyan.pub
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Վաղ միջնադարյան եկեղեցական ճարտարապետության շուրջ<br />
Անիում Զվարթնոցի կրկնությամբ Գագկաշեն տաճարը, որը, սակայն,<br />
շինարարության ընթացքում թույլ տրված սխալների պատճառով,<br />
հենց առաջին իսկ երկրաշարժից փլուզվեց:<br />
– Ի մի բերելով վերը նշվածը՝ կարելի է փաստել, որ հայկական<br />
ճարտարապետությունը վաղ միջնադարում ինքնուրույն էր<br />
զարգանում: Այնուհանդերձ, հայտնի է, որ արևմտյան գիտնականների<br />
մեծ մասը հայկական ճարտարապետությունը դիտարկում է<br />
որպես բյուզանդականի մի ճյուղ: Ինչո՞վ է սա բացատրվում:<br />
– Այսօր իսկապես արևմտյան մի շարք գիտնականներ այդ<br />
կանխակալ տեսակետին են: Դրա ջատագովը ամերիկացի Ռիչարդ<br />
Կրաուտհայմերն էր, որը բյուզանդական ճարտարապետությանը<br />
նվիրված իր ուսումնասիրություններում առանձին գլուխ է<br />
նվիրել հայկական ճարտարապետությանը` համարելով այն<br />
բյուզանդականի մի դպրոց: Նա երբեք չի եղել Հայաստանում և<br />
ծանոթ չէր մեր ճարտարապետությանը: Այս ավանդույթը այժմ<br />
շարունակում է անգլիացի հետազոտող Կիրիլ Մանգոն, որի<br />
բյուզանդական ճարտարապետությանը նվիրված ուսումնասիրության<br />
մեջ ներկայացված է նաև հայկական ճարտարապետությունը:<br />
Այդ աշխատության վերահրատարակման ժամանակ գրքի<br />
ձևավորողը դրանում զետեղված նկարազարդումներից, որպես<br />
բյուզանդական ճարտարապետության խորհրդանիշ, գրքի շապկին<br />
տեղադրում է Թ.Թորամանյանի Զվարթնոցի վերակազմության<br />
պատկերը: Այսպիսի արտառոց դեպքեր էլ են հանդիպում:<br />
Այսօր, իհարկե, տեղաշարժեր կան հայ ճարտարապետության<br />
համաշխարհային ճանաչման առումով: Այս տեսակետից<br />
դրական մեծ նշանակություն ունեցավ ՀՀ ԳԱԱ Արվեստի ինստիտուտի<br />
համագործակցությունը իտալացի ճարտարապետների<br />
հետ, որոնք այցելելով Հայաստան՝ ուսումնասիրեցին մեր հուշարձանները<br />
և ճարտարապետությանը վերաբերող իրենց հրատարակություններում<br />
միշտ նշում են մեր ճարտարապետության<br />
53
![1 ՍԱՍՈՒՆՑԻ ԴԱՎԻԹ [էջ III] ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՀԵՐՈՍԱԿԱՆ ԷՊՈՍԸ ...](https://img.yumpu.com/53543694/1/190x245/1-iii-.jpg?quality=85)
Change language