ԶՐՈՒՅՑՆԵՐ ՀԱՅ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՄԱՍԻՆ
Hasmik Hmayakyan.pub Hasmik Hmayakyan.pub
Հնագույն ծիսաառասպելաբանական պատկերացումների դրսևորումը հայկական հոռովելներում Գրականություն 1. Մ.Աբեղյան, Թուելիք, թուելեաց երգ, Մ.Աբեղյան, Երկեր, հ. Ա, Երևան, 1966, էջ 161-164։ 2. Վ.Բդոյան, Երկրագործական մշակույթը Հայաստանում, Երևան, 1972։ 3. Լ.Երնջակյան, Հռ. Պիկիչյան, Հիմն արևին. «Սահարին» հայ երաժշտական մշակույթում, Երևան, 1998։ 4. Կոմիտաս, Լոռվա գութաներգը Վարդաբլուր գիւղի ոճով.- Կոմիտաս, «Յօդուածներ եւ ուսումնասիրութիւններ», հաւաքեց Ռ.Թերլեմեզեան, Երեւան, Պետ. հրատարակչութիւն, 1941։ 5. Հռ. Պիկիչյան, Երկրագործական ծիսակարգը «Հոռովելի» ենթատեքստում, «Հանդէս ամսօրեայ», 2002, թիվ 1-12, էջ 441-461։ 6. Ж.Тьерсо, История народной песни во Франции, М., Всесоюзное издательство Советский композитор, 1975. 7. Б.Н.Успенский, Мифологический аспект русской экспрессивной фразеологии. - Studia Slavica, Hungary, 1983, вып. 29, с. 61. 32
ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՆՎԱԳԱՐԱՆՆԵՐԻՑ ԶՈՒՌՆԱՅԻ ԵՎ ԴՈՒԴՈՒԿԻ ԾԱԳՄԱՆ, ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՁԱՅՆԱԿԱՐԳԵՐԻ ԵՎ ԾԻՍԱԿԱՆ ՊԱՐԵՐԳԵՐԻ ՇՈՒՐՋ Հարցազրույցը նվիրված է հայկական նվագարաններից զուռնայի և դուդուկի ծագմանը, հայկական երգին ու երաժշտությանը բնորոշ ձայնակարգերին, հայկական հնագույն ծիսական երգեցողության որոշ սյուժեների վերլուծությանը: Հարցազրույցը կայացել է ՀՀ ԳԱԱ Արվեստի ինստիտուտի առաջատար գիտաշխատող, արվեստագիտության թեկնածու, Կոմպոզիտորների միության անդամ Կարինե Խուդաբաշյանի հետ: – Ձեր հոդվածներից մեկում՝ «Հայ–փռյուգիական և հայ–խեթական կապերը երաժշտագիտության տեսանկյունով», Դուք անդրադարձել եք հայ–խեթա–փռյուգիական երաժշտական ընդհանրություններին և փորձել եք պարզաբանել զուռնայի և դուդուկի ծագմանը վերաբերող հարցեր: Որտեղի՞ց են ծագում զուռնա և դուդուկ երաժշտական նվագարանները: – Զուռնան և դուդուկը տարածված են շատ ժողովուրդների, ինչպես նաև հայերի մեջ: Դրանք հնագույն երաժշտական գործիքներ են և որ դեռևս հինավուրց ժամանակներից նմանատիպ նվագարաններ գոյություն ունեն Հայաստանի տարածքում, դրա մասին վկայում են Սևանում հնագիտական պեղումների ժամանակ (Ք.ա. II հազարամյակ) գտնված մի մանրաքանդակ, ինչպես նաև արծաթե ռիտոնը, որը հայտնաբերված է Էրեբունու պեղումների ժամանակ և թվագրվում է Ք.ա. V–IVդդ.: 33
- Page 1 and 2: « ՆՈՐԱՎԱՆՔ» ԳԻՏԱԿՐ
- Page 3 and 4: ՆԱԽԱԲԱՆԻ ՓՈԽԱՐԵՆ Փ
- Page 5 and 6: Նախաբան ձևերն ու մի
- Page 7 and 8: ՄՏՈՐՈՒՄՆԵՐ ՀԱՅ ԱՌԱ
- Page 9 and 10: Մտորումներ հայ առա
- Page 11 and 12: Մտորումներ հայ առա
- Page 13 and 14: Մտորումներ հայ առա
- Page 15 and 16: Մտորումներ հայ առա
- Page 17 and 18: Մտորումներ հայ առա
- Page 19 and 20: Հոռովելները որպես
- Page 21 and 22: Հոռովելները որպես
- Page 23 and 24: Հոռովելները որպես
- Page 25: ՀՆԱԳՈՒՅՆ ԾԻՍԱԱՌԱՍՊ
- Page 28 and 29: Հնագույն ծիսաառասպ
- Page 30 and 31: Հնագույն ծիսաառասպ
- Page 34 and 35: Հայկական նվագարանն
- Page 36 and 37: Հայկական նվագարանն
- Page 38 and 39: Հայկական նվագարանն
- Page 40 and 41: ՎԱՂ ՄԻՋՆԱԴԱՐՅԱՆ ԵԿ
- Page 42 and 43: Վաղ միջնադարյան եկ
- Page 44 and 45: Վաղ միջնադարյան եկ
- Page 46 and 47: Վաղ միջնադարյան եկ
- Page 48 and 49: Վաղ միջնադարյան եկ
- Page 50 and 51: Վաղ միջնադարյան եկ
- Page 52 and 53: Վաղ միջնադարյան եկ
- Page 54 and 55: Վաղ միջնադարյան եկ
- Page 56 and 57: Հայկական հուշարձան
- Page 58 and 59: Հայկական հուշարձան
- Page 60 and 61: Հայկական հուշարձան
- Page 62 and 63: Հայկական մանրանկար
- Page 64 and 65: Հայկական մանրանկար
- Page 66 and 67: Հայկական մանրանկար
- Page 68 and 69: Հայկական մանրանկար
- Page 70 and 71: Հայկական մանրանկար
- Page 72 and 73: Հայկական մանրանկար
- Page 74 and 75: Հայկական գորգարվես
- Page 76 and 77: Հայկական գորգարվես
- Page 78 and 79: Հայկական գորգարվես
- Page 80 and 81: Հայկական գորգարվես
<strong>ՀԱՅ</strong>ԿԱԿԱՆ ՆՎԱԳԱՐԱՆՆԵՐԻՑ ԶՈՒՌՆԱՅԻ<br />
ԵՎ ԴՈՒԴՈՒԿԻ ԾԱԳՄԱՆ, <strong>ՀԱՅ</strong>ԿԱԿԱՆ<br />
ՁԱՅՆԱԿԱՐԳԵՐԻ ԵՎ ԾԻՍԱԿԱՆ<br />
ՊԱՐԵՐԳԵՐԻ ՇՈՒՐՋ<br />
Հարցազրույցը նվիրված է հայկական նվագարաններից զուռնայի<br />
և դուդուկի ծագմանը, հայկական երգին ու երաժշտությանը<br />
բնորոշ ձայնակարգերին, հայկական հնագույն ծիսական երգեցողության<br />
որոշ սյուժեների վերլուծությանը:<br />
Հարցազրույցը կայացել է ՀՀ ԳԱԱ Արվեստի ինստիտուտի<br />
առաջատար գիտաշխատող, արվեստագիտության թեկնածու, Կոմպոզիտորների<br />
միության անդամ Կարինե Խուդաբաշյանի հետ:<br />
– Ձեր հոդվածներից մեկում՝ «Հայ–փռյուգիական և հայ–խեթական<br />
կապերը երաժշտագիտության տեսանկյունով», Դուք<br />
անդրադարձել եք հայ–խեթա–փռյուգիական երաժշտական ընդհանրություններին<br />
և փորձել եք պարզաբանել զուռնայի և դուդուկի<br />
ծագմանը վերաբերող հարցեր: Որտեղի՞ց են ծագում զուռնա և<br />
դուդուկ երաժշտական նվագարանները:<br />
– Զուռնան և դուդուկը տարածված են շատ ժողովուրդների,<br />
ինչպես նաև հայերի մեջ: Դրանք հնագույն երաժշտական գործիքներ<br />
են և որ դեռևս հինավուրց ժամանակներից նմանատիպ նվագարաններ<br />
գոյություն ունեն Հայաստանի տարածքում, դրա մասին<br />
վկայում են Սևանում հնագիտական պեղումների ժամանակ<br />
(Ք.ա. II հազարամյակ) գտնված մի մանրաքանդակ, ինչպես նաև<br />
արծաթե ռիտոնը, որը հայտնաբերված է Էրեբունու պեղումների<br />
ժամանակ և թվագրվում է Ք.ա. V–IVդդ.:<br />
33
Change language