ԶՐՈՒՅՑՆԵՐ ՀԱՅ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՄԱՍԻՆ
Hasmik Hmayakyan.pub
Hasmik Hmayakyan.pub
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Հնագույն ծիսաառասպելաբանական պատկերացումների դրսևորումը հայկական հոռովելներում<br />
Յուրաքանչյուր անգամ հոռովելն անհրաժեշտ էր սկսել<br />
արարչին և արևին ձոնված ասերգային աղոթք-փառաբանությամբ,<br />
ապա միայն պիտի հնչեր հողը հաջողությամբ վարելուն նպատակաուղղված<br />
բուն տեքստը, նաև բարի ցանք ու հունձք ակնկալող<br />
հմայական խոսքերը` մաճկալի մենակատարմամբ: Այս ամենը<br />
կատարվում է պարբերական-շարունակական սկզբունքով:<br />
– Այս ամենը, հավանաբար, վկայում է հոռովելի ծիսական<br />
նշանակության և նրա հնագույն առասպելաբանական ակունքների<br />
մասին:<br />
– Հոռովելը ոչ թե, ընդունված կարծիքի համաձայն, սոսկ աշխատանքային<br />
երգ է, այլ տիեզերաստեղծ առասպելի և նրա<br />
գլխավոր ծեսի երաժշտապոետիկ ծածկագիրը, որն անընդհատ<br />
պետք է վերծանել, բացել:<br />
Ընդհանրապես գութանով հողը վարելու գործընթացը, ըստ<br />
գիտական վարկածի, վիշապամարտ և տիեզերաստեղծ առասպելի<br />
յուրովի դրսևորումն է, իսկ գլխավոր հերոսը՝ մաճկալը, Ամպրոպային<br />
աստծո փոխակերպումը: Հերկված հողի պտղաբերության<br />
գործառույթի հետ ունեցած կապի լավագույն վկայությունն է<br />
հենց միայն այն, որ, օրինակ, մութն ընկնելուց հետո, աշխատանքից<br />
դուրս, նոր հերկված ակոսները, ըստ XIX դարի վերջի որոշ<br />
ազգագրական տվյալների, դառնում էին նաև սիրային հանդիպումների<br />
վայրեր: Միայն թե դրանք հասարակության կողմից<br />
ընդունված՝ «թույլատրված» վայրեր էին, նոր ամուսնացած և տակավին<br />
երեխա չունեցող զույգերի համար և «արգելված» վայրեր<br />
երիտասարդ սիրահար չամուսնացած զույգերի համար: Այդ<br />
ակոսներում ու վարած հերկերում սիրային հանդիպումների ընդունված<br />
ժամկետը մինչև առաջին ծիլի դուրս գալն էր, որից հետո՝<br />
մինչև բերքահավաք, նման հանդիպումները խստորեն արգելվում<br />
էին:<br />
27
![1 ՍԱՍՈՒՆՑԻ ԴԱՎԻԹ [էջ III] ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՀԵՐՈՍԱԿԱՆ ԷՊՈՍԸ ...](https://img.yumpu.com/53543694/1/190x245/1-iii-.jpg?quality=85)
Change language