ԶՐՈՒՅՑՆԵՐ ՀԱՅ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՄԱՍԻՆ

Հայկական կինոարվեստի ծագումը, վերելքն ու մերօրյա ճգնաժամը
վնասակար բան է, ինչպես և անվերապահ ժխտողականությունը:
Առողջ հայացքը պահանջում է, որ խոսենք ոչ միայն դրականի,
այլև թերությունների ու պրոբլեմների մասին: Ոչ ոք չի ժխտում,
որ այս վերջին շրջանում հաջողություններ եղել են: Դրանց թվում
կարելի է արձանագրել «Ուրախ ավտոբուսը» (2000թ.), «Լռության
սիմֆոնիան» (2001թ.), «Պոետի վերադարձը» (2005թ.), բայց 1990-
ականների վերջերից մինչև ընթացիկ տասնամյակի վերջերը
դեռևս պետական «Հայֆիլմ»-ում թողարկված երեք (նույնիսկ
չորս) ֆիլմերի դրամատուրգիական առանցքը… ֆիլմ նկարահանելու
պատմությունն էր: Սա լճացման, ստեղծագործական մոտեցումների
աղքատության նշան է` անկախ այդ ֆիլմերի հաջողվածության
աստիճանից: Բացի այդ, մեր կինոյին սկսել են սպառնալ
սնոբիզմն ու մաներայնությունը` մի կողմից, իսկ մյուս կողմից`
պրովինցիալիզմի ոչ ցանկալի միտումները: Սա կարելի է տեսնել
մի շարք կոնկրետ ֆիլմերի օրինակով, բայց սա արդեն առանձին
հոդվածի նյութ է:
Մինչդեռ մերօրյա հայկական կինոն ես կուզենայի տեսնել
օրինակ, այսօրվա բալկանյան կինոյի նման: Այդ ազգերը նույնպես
անցան թոհուբոհերով և աշխարհին զարմացրին այդ ամենի
մասին նկարահանած իրենց ֆիլմերով, որոնցում արտացոլված
են այդ ճգնաժամերն ու մաքառումները, տառապանքներն ու
հաղթահարումը, իրենց ապրածն ու տեսածը` մատուցված բարձր
գեղարվեստականությամբ ու հումանիզմով:
– Իսկ մեր հասարակությունը պատրա՞ստ է այսօր բարձրարվեստ
ֆիլմեր ընկալել: Չէ՞ որ ֆիլմը պետք է նաև հանդիսատես
ունենա, և նման ինտելեկտուալ ֆիլմերն այսօր պարզապես կարող
են ընկալելի չլինել:
– Ես այն կարծիքին եմ, որ այդպիսի ֆիլմերն իրենք են
իրենց համար հանդիսատես ստեղծում: Կինոն ինքը պետք է կրթի
հասարակության ճաշակը, ոչ թե նկարահանվի նրա թելադրանքով:
Արվեստն ինքը պետք է մթնոլորտ ստեղծի: Այս իմաստով
132