ԶՐՈՒՅՑՆԵՐ ՀԱՅ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՄԱՍԻՆ

Հայ ժամանակակից գրողն ու գրականությունը
գևոր ուսուցիչը: Չարենցը Հայպետհրատում աշխատելու տարիներին
մեծ թարգմանական գործունեություն ծավալեց, և նրա օրոք էր,
որ լույս տեսան Մ.Սերվանտեսի, Դ.Դեֆոյի, Է.Մ. Ռեմարկի և այլոց
ստեղծագործությունների լավագույն թարգմանությունները:
– XIX դարի կեսերից և XX դարասկզբում հայ գրականությունը
շատ բարձր մակարդակ ուներ, և թվում էր, թե նրա օրինաչափ
զարգացումը պետք է հանգեցներ գրական հզոր, կայուն
պրոցեսի ստեղծմանը, սակայն այդպես չեղավ։ Ինչո՞ւ:
– Հայ գրականության մեջ չստեղծվեցին կայուն ավանդույթներ,
որովհետև մեր հայ գրողների մեծ մասը վաղամեռիկ էր,
նրանք կիսատ ստեղծագործեցին` չհասցնելով փոխանցել իրենց
կենդանի փորձը հետագա սերնդին, չդարձան ամբողջական դեմքեր,
որոնցից կարող էր ձևավորվել գրական մայրուղին: Դուրյանը,
Մեծարենցը, Տերյանը, Չարենցը և այլք շատ կարճ ապրեցին,
անգամ Թումանյանն ընդամենը 54 տարի ապրեց: Բազում ծրագրեր
ու երազանքներ մնացին անկատար, նրանք կարողացան,
հասցրին ցույց տալ մեր ողջ գրական ներուժը, ցույց տալ, թե ինչ
մեծ գրականություն կարող էինք ունենալ, բայց չհասցրին ստեղծել
այն ուղին, որով պիտի ընթանային նրանց հետնորդները:
– Իսկ ձեր սերունդը փոխանցո՞ւմ է իր փորձը հաջորդներին:
Կա՞ այդ սերնդական կապը:
– Եթե չլիներ մեզնից հետո եկող սերունդը, մեր արածը ոչ մի
արժեք չէր ունենա: Եթե ես չզգամ իմ թիկունքում այդ երիտասարդ
շունչը, ես կդադարեմ բանաստեղծություն գրել: Նրանք են
ինձ ստիպում անել ավելին, քան ես կարող եմ: Ես գիտեմ, որ
պետք եմ նրանց` իրենց կայացման գործընթացում: Դա է կյանքի
օրենքը: Եվ այս նպատակով է նաև, որ ես հիմա բանաստեղծուհի
Հռիփսիմեի հետ ստուդիա եմ ղեկավարում, որտեղ ամբողջ հանրապետությունից
հավաքում ենք շնորհալի, գրական, ստեղծա-
114