ԶՐՈՒՅՑՆԵՐ ՀԱՅ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՄԱՍԻՆ

Հայ ժամանակակից գրողն ու գրականությունը
– Ձեր սերնդի գրողները գրական կյանք մտան 60-ականներին
և թարմություն ու նորություն բերեցին իրենց հետ հայ գրականություն:
Սակայն հայտնի է, որ ձեզ գրկաբաց չընդունեցին:
Պատմեք Ձեր սերնդի գրողների կայացման և անցած ճանապարհի
մասին:
– Մեր սերունդը գրական կյանք մտավ համեմատաբար դեմոկրատական
շրջանում, մեզ վրա չտարածվեց ստալինյան ահաբեկիչ
մամլիչի ճզմող և կործանարար ուժը, և մենք այլ կեցվածքով
մտանք գրական ասպարեզ` ավելի ազատ ու անկախ: Չունենալով
այդ վախը` կարողացանք շատ սահուն կերպով ինտեգրվել
համաշխարհային գրական գործընթացին: Շատ հանգիստ կռիվ
էինք տալիս խորհրդային ՊԱԿ-ի դեմ, մինչդեռ ավագ սերունդը
սարսափում էր մեր պահվածքից: Սակայն այդ տարիներին, ճիշտ
է, Ստալինն արդեն չկար, բայց ստալինիզմը դեռ կենդանի էր հին
սերնդի մի շարք ներկայացուցիչների մեջ, որոնք ամեն կերպ
փորձում էին խոչընդոտել, հոգեբանորեն ոչնչացնել մեզ` դաժան
քննադատության ենթարկելով մեր ստեղծագործությունները:
Նրանք չէին ընկալում, թե ինչպես կարելի է անհանգ ու անկետադրություն
բանաստեղծություններ գրել: Խորհրդային Միությունում
նման բանաստեղծություն առաջին անգամ իմն է տպագրվել
«Գարուն» ամսագրում: Եվ եթե նրա խմբագիրը Վարդգես Պետրոսյանը
չլիներ, որը սատարում էր մեզ, այդ բանաստեղծությունը ոչ
մի այլ տեղ չէր տպագրվի: Օր չկար, որ թերթերում քննադատական
հոդվածներ չտպվեին մեր գրականության մասին: Այդ ծանր
տարիներին` 70-ականներին, մեզ մեծապես սատարում էին
Սփյուռքը, մերձբալթյան հանրապետությունները, որտեղ ավելի
ճանաչված էինք, քան այստեղ, և որքան էլ տարօրինակ է, մեզ
սատարում էր նաև Մոսկվայի առաջադեմ մտավորականությունը,
քանի որ այդ նույն կռիվը տեղի էր ունենում նաև Մոսկվայում,
և այդ պայքարում մենք պետք էինք նրանց: Նրանք Կրեմլի պատերի
տակ չէին կարող գնալ այն համարձակ քայլերին, ինչ որ կա-
112