ԶՐՈՒՅՑՆԵՐ ՀԱՅ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՄԱՍԻՆ

Հայ ժամանակակից գրողն ու գրականությունը
Երկուսն էլ կռվում են հացի, պաշտոնի, դիրքի համար. պաշտոնակռիվ
է մահացու, փողոցներում կրակում են միմյանց վրա,
հրդեհներ են բռնկվում: Երբ թնդանոթները խոսում են, մուսաները
լռում են: Սակայն նման ճանապարհ անցել են նաև արևմտյան
երկրները. Ֆրանսիան էլ, Ամերիկան էլ միանգամից այս բարեկեցիկ
վիճակին չեն հասել: 30-ականներին Արևմուտքում բանաստեղծներ
էին սպանում` Ֆ. Գարսիա-Լորկային գնդակահարեցին,
իսկ Գերմանիայում գրքերից խարույկներ էին վառում: Նրանք
ապրեցին այդ վիճակն ու անցան: Մենք դեռ պետք է մի 15-20
տարի էլ անցնենք, գուցեև ավելի, հետո այս հարցերը տանք միմյանց,
քանի որ մեր հասարակությունը դեռևս այն չափահաս
մարդը չէ, որ կարող է լուրջ պատասխանել այս հարցերին: Մենք`
գրողներս, այսօր պետք է մեր գործունեությամբ նպաստենք այդ
գործընթացի արագացմանը, սակայն սա գրականության շատ
փոքր խնդիրներից մեկն է: Իրականում գրականության դերն այլ
է: XX դարի ամենածանր պատերազմների ընթացքում` երկու
համաշխարհային պատերազմների նախօրեներին, գրվել են
աշխարհի լավագույն վեպերը, բայց դրանք մի վայրկյանով իսկ
չկարողացան կասեցնել կամ կանգնեցնել այդ արհավիրքները:
Այնինչ, մինչ այդ, XIX դարում Ռոմեն Ռոլանը և մյուսները հավատացած
էին, որ իրենք արվեստով ու գրականությամբ պետք է փոխեն
մարդուն ու մարդկությանը, ծառայեն հումանիզմին: Սակայն
եկավ Ֆրեյդն ու ապացուցեց, որ մարդն իր հոգու խորքում
դիվային է ու բնազդային, իսկ այդ գեղագիտական շերտը նրա հոգու
շատ անկայուն մասն է կազմում և շատ արագ անհետանում է,
հենց որ մարդը քաղցած է` վերածվելով գազանի, և նրան չի փրկի
ոչ արվեստը, ոչ էլ գրականությունը:
– Իսկ հանճարեղ գրողն ասում էր` «գեղեցկությունը կփրկի
աշխարհը»… Ինչպիսի՞ն է ժամանակակից հայ գրականությունը:
– Մենք ունենք շատ լավ ժամանակակից գրականություն,
բոլոր ժանրերում: Եկել են երիտասարդներ, որոնցից մի քանիսն
107