Րաֆֆի Կայծեր մաս 2
Կայծեր մաս 2
Կայծեր մաս 2
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
մինչև սենյակի դուռը և բաժանվելու միջոցին հարյուրավոր շողոքորթությոլններով հեղեղեց իր<br />
«թանկագին» հյուրին...<br />
Նույն կերպով, նույն հանդեսով, որպես ղավազները մեզ բերել էին փաշայի ապարանքը, դարձյալ<br />
նույն պատվով մեզ տարան Այգեստան, մինչև վարպետ Փանոսի տունը: Ասլանը դրեց<br />
ղավազների յուրաքանչյուրի ափի մեջ մի-մի ոսկի, և նրանք շնորհակալությամբ հեռացան:<br />
Մտնելով մեզ համար պատրաստված սենյակը, Ասլանը ծիծաղելով իր գլխարկը մի կողմ ձգեց և,<br />
գլուխը զարմացած կերպով շարժելով, կանգնեց սենյակի մեջտեղում և, դառնալով դեպի ինձ,<br />
ասաց.<br />
— Խելացի՜ մարդիկ են... խելացի՜... գիտեն իրանց գործը... Եթե ես իսկապես եվրոպացի լինեի, եթե<br />
չճանաչեի այդ անպիտաններին, անպատճառ հիացած կմնայի այդ մարդուց:<br />
Նրա խոսքը փաշայի <strong>մաս</strong>ին էր: Ներս մտավ վարպետ Փանոսը և անհամբերությամբ հարցրեց, թե<br />
ինչպես անցավ նրա այցելությունը: Ասլանը համառոտ կերպով պատմեց բոլորը և ապա<br />
ավելացրեց.<br />
— Եթե դուք գիտենայիք եվրոպական լեզուներ, եթե դուք կարդայիք, թե ի՞նչ են գրում եվրոպացի<br />
ճանապարհորդները թուրք ժողովրդի և թուրք պաշտոնյաների <strong>մաս</strong>ին, դուք այդ<br />
ճանապարհորդներին կատարյալ խելագարի տեղ կդնեիք: Նրանց նկարագրությունների մեջ<br />
թուրք ժողովուրդը բարի է, աշխատասեր է, հառաջադիմության ընդունակ է. նրանց<br />
նկարագրությունների մեջ թուրք պաշտոնյան, թուրք աստիճանավորը ազնիվ է, մեծահոգի է,<br />
գեղեցիկ ձգտումներ ունի, հյուրասեր է, առատաձեռն է, մի խոսքով, հիացած են նրանցով, և ամեն<br />
լավ հատկություններ վերաբերում են այդ հրեշներին: Ինչի՞ց է առաջ գալիս այդ հիացումը:<br />
Երևակայեցեք, մի անհայտ եվրոպացի, որին իր երկրում ոչ ոք մարդու տեղ չի դնում, որի հետ իր<br />
երկրի ամենահետին հյուրանոցում սպասավորը իրան թույլ կտա կոպտությամբ վարվել,<br />
հանկարծ մի այսպիսի մարդու խելքին փչում է՝ արևելքում ճանապարհորդություններ անել: Նրա<br />
եվրոպացի լինելը բավական է, որ նրան ամեն տեղ լավ ընդունեին, որովհետև նա այս ու այն մեծ<br />
պետության քաղաքացին է: Այսուամենայնիվ, նա զինված է լինում զանազան հանձնարարական<br />
թղթերով, որ ստանում է իր դեսպանի կամ հյուպատոսների շնորհիվ: Եթե նրա հետ վատ<br />
կվարվեն, նրա պետության դեսպանը կամ հյուպատոսները սաստիկ պահանջել գիտեն: Իր<br />
երկրում մի այսպիսի անձին գուցե ժամերով սպասել կտային մի որևիցե իշխանի կամ հասարակ<br />
ազնվականի նախասենյակում: Բայց Ասիայում ամենանշանավոր անձանց դռները բաց են նրա<br />
համար, որովհետև եվրոպացի է և ճանապարհորդ, կարող է վատ խոսել, կարող է վատ գրել<br />
նրանց <strong>մաս</strong>ին: Ամեն տեղ սիրալիր ընդունելություն, պատրաստականություն և<br />
հարմարություններ է գտնում: Նա կարծում է, որ այդ մարդիկը բնականապես բարի են, ազնիվ են,<br />
մեծահոգի են, բայց չգիտե, որ նրանք նույնիսկ դժբախտ Շուլցի գլուխը կտրողներն են, միայն<br />
այժմյան հանգամանքները ստիպել են նրանց այլապես վարվել: Իր տեղեկությունները երկրի<br />
տնտեսական և հասարակական դրության <strong>մաս</strong>ին` քաղում է նա իր հյուրընկալի պատմությունից:<br />
Նրա սեղանի մոտ նստած ժամանակ, նրա բարերար ազդեցության ներքո, գրում է նա իր<br />
հիշատակարանը: Իսկ այն սեղանը, որ իր կյանքում նա երբեք չէ տեսել, այնքան ճոխ է, այնքան<br />
հրապուրիչ է, որ բոլորովին շլացնում է, խելքից հանում է նրան: Նա իր հյուրընկալից ստացած<br />
սուտ ու սխալ տեղեկությունները նույն ախորժակով է զետեղում իր ճանապարհորդական<br />
40