Րաֆֆի Կայծեր մաս 2

— Մենք մի բան չորոշեցինք ձեզ հետ, հաջի, — ասաց նրան Ասլանը, — ո՞րքան է սենյակի վարձը:
— Օրական քսան ղուրուշ, իսկ ձիաների համար` յուրաքանչյուրին մի-մի ղուրուշ,-
պատասխանեց նա, ավելացնելով, որ մեր «խաթրի» ամար է այդքան փոքր վերառնում, որովհետև
«պատվական» մարդիկ ենք և այլն:
— Շատ չէ՞:
— Դուք, պարոն, պետք է գիտենաք, որ «մենք» սուտ խոսելու սովորություն չունենք, — ասաց նա
մի անբացատրելի ժպիտ ձևացնելով դեմքի վրա:
Այդ կողմերում այդքան վարձ պահանջել կացարանի համար, աներևակայելի բան էր,
այնուամենայնիվ, Ասլանը ընդունեց, ասելով.
— Լավ, գնա:
Նրա հեռանալուց հետո Ջալլադը նկատեց.
— Այդ մարդը անպատճառ հայ-բողոքական պետք է լինի: Պատրաստ եմ գրավ բռնել:
— Ինչի՞ց գիտես, — ծիծաղելով հարցրեց Ասլանը:
— Հայ-բողոքականները միայն գիտեն իրանց հասարակության անունով խոսել և ամեն դեպքում
կրկնել. «Մենք սուտ խոսելու սովորություն չունենք», թեև ամենից շատ սուտ խոսողները իրանք
են:
Եվ իրավ, նա հայ-բողոքական էր:
Իր այրական հասակում նա թողել էր լուսավորչական եկեղեցին և ընդունել բողոքականություն:
Նրա Երուսաղեմի ուխտագնացությունը կատարվել էր այն ժամանակ, երբ ինքը դեռ հավատում
էր սուրբերի բարեխոսությանը: Իսկ այժմ հաջի Իսաղը շատ անգամ մի առանձին զղջումով
ասելու սովորություն ուներ, որ եթե հնար լիներ, մեծ ուրախությամբ իր բազուկների կաշին
կպոկեր, որ այն ավելորդապաշտության նշանները չմնային նրա մարմնի վրա:
Այնօր մենք պետք է թողնեինք Բաղեշը, այդ պատճառով մեզանից յուրաքանչյուրը շտապում էր
իր գործերը վերջացնել: Սենյակի դուռը կողպեցինք, երեքս էլ դուրս եկանք: Ասլանը Ջալլադի հետ
գնացին մի քանի այցելություններ անելու, իսկ ես գնացի շուկա` մի քանի իրեղեններ գնելու:
Քաղաքի գեղեցկությունը ինձ մոռանալ տվեց հաջի Իսաղի թողած անախորժ տպավորությունը:
Հազիվ թե կարելի է գտնել մի քաղաք, որ Բաղեշի նման ինքնուրույն ձև ունենա, և հազիվ թե մի
որևէ այլ տեղ բնությունը ստեղծագործել է այնպիսի դիրքեր, որ քաղաքին տվել են այն
ինքնուրույն ձևը:
292