Րաֆֆի Կայծեր մաս 2
Կայծեր մաս 2 Կայծեր մաս 2
— Կարծեմ ձեր քաղաքում պետք է լինի մի մուսուլցի հայ վաճառական: — Երևի խոջա Թորոսի մասին եք հարցնում, որ թումաջի (սաֆիանի) վաճառականություն է անում: — Այո՛, խոջա Թորոսի մասին: Ո՞րտեղ կարելի է տեսնել նրան: — Թեոս ախպոր սրճարանը: Նա համարյա ամեն երեկո այնտեղ է լինում: Ի՞նչ կա: — Ոչինչ: Նրա անունով հանձնարարական նամակ ունեմ, պետք է խնդրել, որ մի ապահով քարավանի հետ ինձ ճանապարհ դնե դեպի Մուսուլ: — Այդպես շուտ գնո՞ւմ եք: — Գուցե մի քանի օրից հետո: Բայց պետք է նա առաջուց գիտենա, որ ինձ համար գրաստներ վարձե: Թեոս ախպոր սրճատունը գտնվում էր ոչ թե Այգեստանում, այլ քաղաքում: Վարպետ Փանոսը ցույց տվեց բոլոր նշանները, թե ո՛ր կողմում, ո՛ր փողոցում, ո՛ր տան մոտ է սրճարանը, և ավելացրեց, եթե մուսուլցի կաշեվաճառը այնտեղ չլինի, բավական է միայն հայտնել սրճանոցի տիրոջը, նա շատ լավ մարդ է, և իսկույն կանչել կտա, որովհետև մուսուլցին նույն սրճատանը կից պանդոկումն է կենում: — Կկամենայի՞ք, որ ձիաները պատրաստեին: — Ոչ, ես ոտով կգնամ, — ասաց Ասլանը: — Ավելի լավ չէ՞ լինի, որ թողնեիք առավոտյան: Գիշերով ով գիտե, ինչ կարող է պատահել: Ավելի հարմար է գիշերը: Միայն ինձ հարկավոր է փոխել հագուստս, որովհետև ես չէի ցանկանա, որ այնպիսի տեղերում, ինչպես են ձեր քաղաքի սրճատները, ինձ ճանաչեին: Ասլանը փոխեց հագուստը, գլխին ֆես դրեց, ծածկվեցավ Վանա լայն աբայով: Ես նույնպես հագուստս փոխեցի, հետո ճանապարհ ընկանք: — Գիշերը չե՞ք վերադառնալու, — հարցրեց վարպետ Փանոսը: — Շատ կարելի է, — պատասխանեց Ասլանը: Արևը մտել էր, մութը բոլորովին պատել էր Այգեստանի մռայլ փողոցները: Ճանապարհին Ասլանը հարցրեց. — Դու որևիցե զենք առեցի՞ր քեզ հետ: 116
— Առեցի: Բավական հեռացել էինք վարպետ Փանոսի տնից, երբ Ասլանը թողեց գլխավոր փողոցը, որ տանում էր դեպի քաղաքը, շեղվեցավ ճանապարհից և մտավ մի անծանոթ նեղ փողոց: Այստեղ տներ չկային, որովհետև ոչ շների ձայն էր լսվում և ոչ ճրագի լույս էր երևում: Երկու կողմից ևս ձգվում էին այգիների անվերջանալի պատերը: Երկար գնում էինք, և ես չգիտեի, թե ուր ենք գնում: Վերջապես դուրս եկանք այգիների լաբիրինթոսից, այժմ մեր առջև տարածվում էին ընդարձակ, մշակված դաշտեր: Ետ ընկած լուսինը նոր երևաց հորիզոնի վրա: Հեռվից լսվում էր հնձվորի տխուր թախծալի երգը և մանգաղի ներդաշնակ հնչյունը: Այնտեղ մշակները աշխատում էին: Ցերեկվա տոթը այն աստիճան տոչորում է, ցամաքեցնում է հասունացած արտերը, որ հնձելու միջոցին հասկերից հատիկները թափվում են: Այդ պատճառով հնձում էին այժմ, որովհետև գիշերային խոնավությունից արտերը ավելի տամկանում են, և հասկերից հատիկները վայր չեն թափվում: Այն ժամանակ միայն ես հասկացա, թե՛ որտեղ ենք գտնվում, երբ հեռվից նշմարվեցան գերեզմանատան բարձր խաչքարերը: Լուսնկայի աղոտ լույսով այդ լուռ, անբարբառ արձանները նկարվում էին որպես մի-մի հսկաներ, որոնք, հետզհետե աճելով և ընկղմվելով գիշերային խավարի մեջ, ներկայացնում էին ուրվականների մի խառն բազմություն, որոնք, կարծես, հենց նոր էին դուրս եկել իրանց մթին հանգստարաններից: Ամեն ինչ լուռ էր,. ամենուրեք տիրում էր լուսնային գիշերի մոխրագույն խավարը: Միայն գերեզմանատան մի հեռու անկյունում երևում էր ծիրանեգույն լույս: Սնահավատներից ոչ ոք չէր համարձակվի մոտենալ այդ լույսին, որը այնպիսի տպավորություն էր գործում, կարծես թե դուրս էր ցոլանում մի որևիցե նահատակի գերեզմանից: Բայց Ասլանը ուղիղ դիմում էր դեպի այդ լույսը: Ես տհաճությամբ գնում էի նրա ետևից: Բայց իմ տհաճությունը իսկույն փարատվեցավ, երբ մոտեցամք, և բոցերի միջից, որպես մի երկայն Քերովբեի դեմք, երևաց Հյուբբիի սիրուն դեմքը: Պառավը, նստած գետնի վրա, թիկն տված մի տապանաքարի, գլուխը տխրությամբ խոնարհեցրած, խորին մտահոգության մեջ՝ նայում էր կրակի վրա: Հյուբբին իր հավաքած մացառներով բորբոքում էր կրակը: Երբ պառավը լսեց մեր ոտնաձայնը, գլուխը վեր բարձրացրեց, նայեց իր շուրջը: Իսկ Հյուբբին կանգնեց, և նույն րոպեում լսելի եղավ նրա սուր, մետաղական ձայնը. — Մի մոտենա՜ք... Ասլանը հեռվից ինչ-որ պատասխանեց: Հյուբբին առաջ վազեց, ընկավ նրա գիրկը: — Ես կրկին ետ բերեցի քո դյութական գավազանը, Հյուբբի, — ասաց Ասլանը՝ համբուրելով նրան: — Ես էլ այդ պայմանով էի տվել քեզ, — ասաց Հյուբբին, մի առանձին ուրախությամբ նրա ձեռքից առնելով իր ավանդը: 117
- Page 65 and 66: ինչի՞ համար, իրանք
- Page 67 and 68: խրճիթը. այնտեղից ու
- Page 69 and 70: Մեր հյուրընկալին կ
- Page 71 and 72: Օրվա տոթը անտանելի
- Page 73 and 74: էր. նա գոնե ընտրում
- Page 75 and 76: «Տան գաղտնիքը երեխ
- Page 77 and 78: գրավեց իմ ուշադրու
- Page 79 and 80: — Այն օրից անցել են
- Page 81 and 82: հանդեպ` ծերունի արհ
- Page 83 and 84: — Ա՛ռ, թող քեզ լինի:
- Page 85 and 86: սուրբ հայրերին, որտ
- Page 87 and 88: վայրկյան ծփացին կո
- Page 89 and 90: դադարել, և սաստիկ ց
- Page 91 and 92: — Չե՞ս իմանում, — բ
- Page 93 and 94: — Ինչո՞ւ դուք Ծովի
- Page 95 and 96: Առհասարակ բոված ղա
- Page 97 and 98: — Թող այդ տանջանքը
- Page 99 and 100: ջերմեռանդությամբ մ
- Page 101 and 102: — Ինչո՞ւ հիմա չկան:
- Page 103 and 104: — Անապատական մոլեռ
- Page 105 and 106: հայտնի էին, այժմ կա
- Page 107 and 108: հայտնվում են Քյոր-Օ
- Page 109 and 110: Թագավորական հրովար
- Page 111 and 112: Կարծեմ, իմ այդ համա
- Page 113 and 114: Ես չկարողացա առանց
- Page 115: — Չեմ հավատում: Բայ
- Page 119 and 120: — Գնացե՜ք բարյավ...
- Page 121 and 122: բարեձևությունը, եթ
- Page 123 and 124: բազմոցի վրա և, բոլո
- Page 125 and 126: գործակատարը, որ Աստ
- Page 127 and 128: սկսում է նույն լեզվ
- Page 129 and 130: չորս դար հրաշալի սո
- Page 131 and 132: — Դուք չճանաչեցի՞ք
- Page 133 and 134: — Ի՞նչն էր առիթ տվե
- Page 135 and 136: արհամարհում է խավա
- Page 137 and 138: պահվեն: Իսկ ռամիկ ժ
- Page 139 and 140: — Փշրում են, ոչնչաց
- Page 141 and 142: բացի բազմաթիվ կորս
- Page 143 and 144: տալիս իրան կողոպտե
- Page 145 and 146: դրանից, իրանց անընդ
- Page 147 and 148: — Կարող է, և անպատճ
- Page 149 and 150: Տիկինը պատմեց, թե մ
- Page 151 and 152: խղճուկ Հայաստանից,
- Page 153 and 154: — Մարո՜ և Սոնա, — կ
- Page 155 and 156: — Պատճառը շատ պարզ
- Page 157 and 158: — Հարցրի, թե այն ո՞
- Page 159 and 160: Իմ խոսակիցները երե
- Page 161 and 162: — Իհարկե, պետք է վա
- Page 163 and 164: Սիրե՜, կաքավիկ, քո ս
- Page 165 and 166: — Դուք, երևի, օտար ե
— Կարծեմ ձեր քաղաքում պետք է լինի մի մուսուլցի հայ վաճառական:<br />
— Երևի խոջա Թորոսի <strong>մաս</strong>ին եք հարցնում, որ թումաջի (սաֆիանի) վաճառականություն է<br />
անում:<br />
— Այո՛, խոջա Թորոսի <strong>մաս</strong>ին: Ո՞րտեղ կարելի է տեսնել նրան:<br />
— Թեոս ախպոր սրճարանը: Նա համարյա ամեն երեկո այնտեղ է լինում: Ի՞նչ կա:<br />
— Ոչինչ: Նրա անունով հանձնարարական նամակ ունեմ, պետք է խնդրել, որ մի ապահով<br />
քարավանի հետ ինձ ճանապարհ դնե դեպի Մուսուլ:<br />
— Այդպես շուտ գնո՞ւմ եք:<br />
— Գուցե մի քանի օրից հետո: Բայց պետք է նա առաջուց գիտենա, որ ինձ համար գրաստներ<br />
վարձե:<br />
Թեոս ախպոր սրճատունը գտնվում էր ոչ թե Այգեստանում, այլ քաղաքում: Վարպետ Փանոսը<br />
ցույց տվեց բոլոր նշանները, թե ո՛ր կողմում, ո՛ր փողոցում, ո՛ր տան մոտ է սրճարանը, և<br />
ավելացրեց, եթե մուսուլցի կաշեվաճառը այնտեղ չլինի, բավական է միայն հայտնել սրճանոցի<br />
տիրոջը, նա շատ լավ մարդ է, և իսկույն կանչել կտա, որովհետև մուսուլցին նույն սրճատանը կից<br />
պանդոկումն է կենում:<br />
— Կկամենայի՞ք, որ ձիաները պատրաստեին:<br />
— Ոչ, ես ոտով կգնամ, — ասաց Ասլանը:<br />
— Ավելի լավ չէ՞ լինի, որ թողնեիք առավոտյան: Գիշերով ով գիտե, ինչ կարող է պատահել:<br />
Ավելի հարմար է գիշերը: Միայն ինձ հարկավոր է փոխել հագուստս, որովհետև ես չէի ցանկանա,<br />
որ այնպիսի տեղերում, ինչպես են ձեր քաղաքի սրճատները, ինձ ճանաչեին:<br />
Ասլանը փոխեց հագուստը, գլխին ֆես դրեց, ծածկվեցավ Վանա լայն աբայով: Ես նույնպես<br />
հագուստս փոխեցի, հետո ճանապարհ ընկանք:<br />
— Գիշերը չե՞ք վերադառնալու, — հարցրեց վարպետ Փանոսը:<br />
— Շատ կարելի է, — պատասխանեց Ասլանը:<br />
Արևը մտել էր, մութը բոլորովին պատել էր Այգեստանի մռայլ փողոցները: Ճանապարհին<br />
Ասլանը հարցրեց.<br />
— Դու որևիցե զենք առեցի՞ր քեզ հետ:<br />
116