1 Հա ոց Դիցաբանութ ան Դիցաբանութ ան Դիցաբանութ ան Ու ...
1 Հա ոց Դիցաբանութ ան Դիցաբանութ ան Դիցաբանութ ան Ու ...
1 Հա ոց Դիցաբանութ ան Դիցաբանութ ան Դիցաբանութ ան Ու ...
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
տարրին):<br />
Արտախուրակ են կոչվում խույրի զույգ արձակ ծայրերը (արտախուրակներ ունեին նաեւ արքայակ<strong>ան</strong><br />
թագերը): Հնում սա նաեւ պսակ էր նշ<strong>ան</strong>ակում: Արտախույր էր հնում կոչվում Արամազդի<br />
խորհրդ<strong>ան</strong>շակ<strong>ան</strong> Լուսնթագ-Յուպիտեր մոլորակը եւ Ավելյաց ամսի 4-րդ (նր<strong>ան</strong> նվիրված) օրը: Իսկ<br />
Արտախույրի և արտախուրակի առնչությունը երեւում է հետեւյալում: Ասվում է, որ Լուսնթագը<br />
բնությամբ հաղթություն է եւ պատճառ մրցմ<strong>ան</strong> ու ամեն տեսակի գործակցությ<strong>ան</strong>: Իսկ հայտնի է, որ<br />
մրցումների հաղթողներին, սխր<strong>ան</strong>քներ գործողներին առաջներում պսակադրում՝ արտախուրում էին:<br />
Օձազարդ գլխով են վարդապետակ<strong>ան</strong> գավազ<strong>ան</strong>ները: Միագլուխ օձազարդ են մեկից հինգերորդ<br />
աստիճ<strong>ան</strong>ի վարդապետերի գավազ<strong>ան</strong>ները: Վեցերորդ եւ ավելի բարձր աստիճ<strong>ան</strong>ի վարդապետերի<br />
գավազ<strong>ան</strong>ները երկգլուխ օձազարդ են: Այստեղ օձն իմաստավորում է վարդապետերի ի պաշտոնե<br />
խորիմացությունը, ք<strong>ան</strong>ի որ այն «խորագետ» է համարվում: Օրինակ, երբ Քրիստոսն իր<br />
աշակերտներին ուղարկում էր իր ուսմունքը քարոզելու, պատվիրում էր «օձի պես խորագետ» լինել:<br />
<strong>Հա</strong>յ կաթոլիկ եկեղեցու կաթողիկոսի գավազ<strong>ան</strong>ի ծայրին գունդ է՝ վր<strong>ան</strong> խաչ: Սա ինքնատիպ, միայն<br />
իրեն է յուրահատուկ, ք<strong>ան</strong>ի որ կաթոլիկ եկեղեցում նմ<strong>ան</strong> բ<strong>ան</strong> չկա: Այս գնդախաչը ներկայացնում է<br />
Երկրի խորհրդ<strong>ան</strong>շ<strong>ան</strong>ը՝ գուցե, սր<strong>ան</strong>ով խորհրդ<strong>ան</strong>շելով համերկրային հավակնելիք առաքելությունը:<br />
Մեր եպիսկոպոսակ<strong>ան</strong> գավազ<strong>ան</strong>ները լատինակ<strong>ան</strong>ի նմ<strong>ան</strong> են՝ խխունջաձեւ կլոր գլխով, որը բռնվում է<br />
բաց կողմը ժողովրդին դարձած: Գավազ<strong>ան</strong>ի գլուխը տերեւազարդ կամ ծաղկազարդ է, երբեմն<br />
օձագլուխ դասավորումներով: Այն հիշեցնում է հարցակ<strong>ան</strong> «?» նշ<strong>ան</strong>ը, «2» թվ<strong>ան</strong>շ<strong>ան</strong>ը: Ընդ որում,<br />
երկուսը խորհրդ<strong>ան</strong>շում է Դիցամոր գոյավորումը (հմմտ. 1-ից 2-ի ծագմ<strong>ան</strong> հետ), Դիցահայր-Դիցամայր<br />
միասնությունը ու տիեզերակ<strong>ան</strong> երկվությունները: Ասել ենք, որ Դիցահոր սկզբնամիակությունը<br />
բնութագրող «1»-ին նմ<strong>ան</strong> է հաստատող կամ հրամայակ<strong>ան</strong> «!» նշ<strong>ան</strong>ը (հմմտ. նրա «ամենահաստատ»<br />
կոչմ<strong>ան</strong> եւ <strong>ան</strong>փոփոխ, հաստատուն լինելիությ<strong>ան</strong> հետ): Այսինքն, «!»-ը բնութագրում է իմաստի,<br />
էությ<strong>ան</strong> հաստատունությունը, իսկ «?»-ը՝ նյութի, ձեւի փոփոխակ<strong>ան</strong>ությունը (տես. «Բ<strong>ան</strong>ը Դիցահոր,<br />
իսկ Նյութը Դիցամոր մոտ է» դիցաբ<strong>ան</strong>ակ<strong>ան</strong> բ<strong>ան</strong>աձեւը):<br />
Վարդ<strong>ան</strong> Լալայ<strong>ան</strong><br />
1 - Կարծիք կա, որ իրակ<strong>ան</strong>ում Եդեսիայում պահվում էր Միհրի «առյուծաձեւ» դիմապատկերը:<br />
2 - Կարծիք կա, որ Պոսեյդոնը՝ Զեւսի եղբայրը, որի <strong>ան</strong>ունը նշ<strong>ան</strong>ակում է «երկրի ամուսին», վաղ<br />
հունակ<strong>ան</strong> դիցաբ<strong>ան</strong>ությ<strong>ան</strong> գերագույն դիցն էր: Նր<strong>ան</strong>ից ու Գեայից=Երկրից են սերվել Օրիոնը, որի<br />
համաստեղությունը մենք կոչում ենք <strong>Հա</strong>յկի <strong>ան</strong>ունով, Անթեյը, որն <strong>ան</strong>պարտ էր, ք<strong>ան</strong>ի հպված էր մնում<br />
գետնին (հիշեցնում է հայերիս հողին կապվածությունը), թեւավոր Պեգաս, ասուն Արիոն նժույգները<br />
(մեր էպոսի ամպրոպաձի Քուռկիկ Ջալալու մասնակերպերը): Նեպտուն <strong>ան</strong>ունը հիշեցնում է հայ<strong>ոց</strong><br />
Նպատ=Նպատակ<strong>ան</strong> լեռի <strong>ան</strong>ունը (Արած<strong>ան</strong>ու ակունքների մոտ է), որի լ<strong>ան</strong>ջին էր Դիցավ<strong>ան</strong>ը՝<br />
Արամազդ-Վ<strong>ան</strong>ատուրի մեհենավ<strong>ան</strong>ը (թերեւս, լեռը Արամազդից նպատակների կատարում աղերսելու<br />
համազգային սրբավայրն էր՝ նավասարդյ<strong>ան</strong> տոների ու Աշխարհաժողովների օրերին): Նպատ լեռը<br />
կոչվում էր նաեւ Նոյապատ (տես. մեզ<strong>ան</strong>ում Դիցահոր ու Նոյի նմ<strong>ան</strong>եցումը):<br />
3 - Հնում նորակառույց բերդերի, կամուրջների պատերում կամ հիմքում ողջ-ողջ կույս էին թաղում,<br />
որպեսզի կառույցը ամուր լիներ: Չի բացառվում, որ ինքնազոհաբերվող կույսերը քրմուհիներ էին:<br />
4 - Ասվում է, թե Կույս (Ն<strong>ան</strong>ե-Աթենասից իշխվող-հեղ.) աստղատունը համապատասխ<strong>ան</strong>ում է<br />
Հելլադային:<br />
«<strong>Հա</strong>յ Արիներ» Թիվ 34, 2004թ.<br />
53