1 Հա ոց Դիցաբանութ ան Դիցաբանութ ան Դիցաբանութ ան Ու ...
1 Հա ոց Դիցաբանութ ան Դիցաբանութ ան Դիցաբանութ ան Ու ...
1 Հա ոց Դիցաբանութ ան Դիցաբանութ ան Դիցաբանութ ան Ու ...
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
հոսող ջրերի միջ<strong>ոց</strong>ով), ամազոնուհիների Իպոլիտ թագուհու գոտին՝ Կշեռքը (գոտին կապվում է այս<br />
աստղատ<strong>ան</strong> կողմից իշխվող մարմնամասի վրա) եւ այլն:<br />
4. <strong>Հա</strong>յ<strong>ոց</strong> Եկեղեցակ<strong>ան</strong> Տոների Դիցաբ<strong>ան</strong>ակ<strong>ան</strong> Թաքնա Որհուրդները<br />
<strong>Հա</strong>յ<strong>ոց</strong> եկեղեցակ<strong>ան</strong> տոնացույցի գլխավոր տոները հինգն են, որոնք «տաղավարաց» են կոչվում<br />
<strong>ան</strong>ցյալում տաղավարներով տոնվելու պատճառով: Դր<strong>ան</strong>ք են՝ Աստվածահայտնությունը, Զատիկը,<br />
Պայծառակերպությունը, Աստվածածնի վերափոխումը, Սուրբ խաչը:<br />
- * -<br />
+Աստվածահայտնություն<br />
Աստվածահայտնություն. <strong>Հա</strong>յ եկեղեցին Աստվածահայտնությունը (Քրիստոսի ծնունդը) նշում է<br />
հունվարի 6-ին: Անցյալում այն եղել է իննօրյա (հունվարի 5-13-ը) տոնաշրջ<strong>ան</strong>, որը հիշատակում էր<br />
նրա կյ<strong>ան</strong>քի նախաառաքելությ<strong>ան</strong> շրջ<strong>ան</strong>ի խորհրդ<strong>ան</strong>շակ<strong>ան</strong> դեպքերը: Այս տոնաշրջ<strong>ան</strong>ն են<br />
ներկայացնում եվրոպակ<strong>ան</strong> «ծննդյ<strong>ան</strong> տոները»: Մինչեւ 4-րդ դարը քրիստոնեակ<strong>ան</strong> եկեղեցիները<br />
Ծնունդը նշում էին հունվարի 6-ին: <strong>Հա</strong>յ եկեղեցին հավատարիմ է մնացել ավ<strong>ան</strong>դույթին: Կաթոլիկ<br />
եկեղեցին Ծնունդը նշում է դեկտեմբերի 25-ին, իսկ <strong>Ու</strong>ղղափառ եկեղեցին՝ հունվարի 7-ին:<br />
Կաթոլիկ եկեղեցին Քրիստոսի ծնունդը հարմարեցրել է Միհրի ծնունդի դիցատոնին եւ տոնում է<br />
ձմեռային արեւադարձին (դեկտեմբերի 22-ին) հաջորդող երրորդ օրը, որից հետո ցերեկվա<br />
տեւողությունը կտրուկ աճում է, իսկ գիշերվ<strong>ան</strong>ը՝ նվազում (դեկտեմբերի 22-24-ը դր<strong>ան</strong>ք <strong>ան</strong>նշ<strong>ան</strong> են<br />
փոխվում): Հունվարի 6-ը եւս խորհրդ<strong>ան</strong>շակ<strong>ան</strong> օր է: Մեր ժամ<strong>ան</strong>ակներում Երկիրը արեգակնամոտ<br />
դիրքում է գտնվում հունվարի 2-5-ը, երբ նրա շարժմ<strong>ան</strong> արագությունը ամենամեծն է: Եվ հունվարի 6-ը<br />
դեկտեմբերի 25-ից (իրակ<strong>ան</strong> արեւադարձից) տասներկու օր հետո է ընկած: Այսինքն, հունվարի 6-ը<br />
իրենով համադրում է ձմեռային իրակ<strong>ան</strong> արեւադարձի ու Երկրի արեգակնամոտ դիրքի<br />
խորհուրդները:<br />
***<br />
Աստվածահայտնությ<strong>ան</strong> հետ են կապված Անվ<strong>ան</strong>ակոչությունը, Մկրտությունը եւ Տրնդեզը:<br />
+Անվ<strong>ան</strong>ակոչություն<br />
Անվ<strong>ան</strong>ակոչություն. Անվ<strong>ան</strong>ակոչությունը հիշատակում է ծննդյ<strong>ան</strong> ութերորդ օրը Հիսուսի տաճար<br />
տ<strong>ան</strong>ելն ու <strong>ան</strong>վ<strong>ան</strong>ակոչելը՝ մովսեսակ<strong>ան</strong> օրենքի համաձայն: <strong>Հա</strong>վ<strong>ան</strong>աբար այս խորհրդածեսը օրերի<br />
տարբերությամբ առկա էր նաեւ դիցակ<strong>ան</strong> պաշտամունքներում: <strong>Հա</strong>յ եկեղեցին Անվ<strong>ան</strong>ակոչությունը<br />
տոնում է հունվարի 13-ին՝ Ծնունդից յոթ օր հետո: Կաթոլիկ եկեղեցին այն տոնում է հունվարի 1-ին:<br />
+Մկրտություն<br />
Մկրտություն. Մկրտությունը հիշատակում է Հիսուսի Հորդ<strong>ան</strong><strong>ան</strong> գետում մկրտվելը, Սուրբ Հոգի<br />
ստ<strong>ան</strong>ալը (առաջին աստվածավկայությունն) ու քարոզչությ<strong>ան</strong> սկիզբը: Տոնին կատարվում է ջուր<br />
օրհնելու արարողություն՝ խաչի ջրում ընկղմում եւ ջրի մեռոնում, որը հայտնի է աչալվա կամ<br />
Ջրօրհնեք <strong>ան</strong>վամբ: Առաջներում Ջրօրհնեքը կատարվել է գետի կամ լճի մեջ, երբ խաչը նետվել է ջուրը<br />
եւ այն հ<strong>ան</strong>ողը հռչակվել է տոնի կնքահայր: Ջրօրհնեքը ջրի խորհրդապաշտությունից ներմուծված ծես<br />
է (միգուցե, ջրի հատակից խաչ-հրո ծագմ<strong>ան</strong> հավատալիքի դրսեւորում է):<br />
<strong>Հա</strong>յտնի է, երբ 1022թ. Պետրոս Ա. կաթողիկոսը հույների հետ Բյուզ<strong>ան</strong>դիա մեկնելիս Ճորոխ գետում<br />
ջրօրհնեք էր կատարում, գետը հ<strong>ան</strong>կարծ սկսում է հոսել հակառակ ուղղությամբ, որի համար<br />
կաթողիկոսը <strong>ան</strong>վ<strong>ան</strong>ակոչվում է Գետադարձ: Սա նրա սրբազ<strong>ան</strong>ությունը հավաստող դեպք է դիտվում,<br />
սակայն, ըստ մեզ, գետի <strong>ան</strong>բնակ<strong>ան</strong> հոսքն ավելի շուտ հավաստում է նրա <strong>ան</strong>աստվածությունն ու<br />
ազգուրացությունը. Գետադարձը Անին բյուզ<strong>ան</strong>դացիքին վաճառողներից էր: <strong>Հա</strong>յ եկեղեցին Ծնունդն ու<br />
Մկրտությունը միաժամ<strong>ան</strong>ակ է տոնում: Սա հիմնավորվում է նր<strong>ան</strong>ով, թե երեսնամյա Հիսուսը<br />
մկրտվեց ծննդյ<strong>ան</strong> օրը: Կաթոլիկ եկեղեցին Մկրտությունը նշում է հունվարի 6-ին, իսկ <strong>Ու</strong>ղղափառ<br />
եկեղեցին՝ հունվարի 19-ին, այսինքն՝ Ծնունդից տասներկու օր հետո:<br />
Xհովհ<strong>ան</strong>նես<br />
հովհ<strong>ան</strong>նես-Կարապետի<br />
Ծնունդ. <strong>Հա</strong>յ եկեղեցին Անվ<strong>ան</strong>ակոչությ<strong>ան</strong> հաջորդ օրը՝ հունվարի 14-ին,<br />
նշում է Հովհ<strong>ան</strong>նես-Կարապետի (Մկրտիչի) ծնունդը: Մկրտիչի ծնունդը Քրիստոսի ծնունդից հետո<br />
նշելը հիմնավորվում է Հիսուսի մասին Մկրտիչի այս վկայությունով. «Նա է ինձ<strong>ան</strong>ից հետո եկողը, որ<br />
ինձ<strong>ան</strong>ից առաջ եղավ (իմա՝ ամսով շուտ ծնվեց-ըստ հեղ.)...»: Հնարավոր է, որ սր<strong>ան</strong>ում տեղ է գտել<br />
նաեւ դիցահայտնությունների (մասնավորապես՝ Քրիստոսի հայտնությ<strong>ան</strong>) հետ կապված ինչ-որ<br />
16